Recenzja filmu

Na Zachodzie bez zmian (2022)

"Na Zachodzie Bez zmian" - ekranizacja klasycznej powieści Ericha Marii Remarque'a w reżyserii Edwarda Bergera. Po dwóch wcześniejszych adaptacjach przynosi ona na nowo do życia pogrążoną w wojennym chaosie historię młodych żołnierzy walczących na frontach pierwszej wojny światowej powili zatracających siebie. Za sprawą najnowszych technik filmowych sprawia, że to widowisko ukazuje brutalną rzeczywistość wojny na jeszcze bardziej szokującym poziomie, rzucając widza w wir emocji i refleksji.


Reżyser mistrzowsko balansuje pomiędzy epickimi scenami bitewnymi a intymnymi momentami, ukazując zarówno szaleństwo wojny, jak i głębokie relacje międzyludzkie. Obrazy walk są brutalne i autentyczne, bez zbędnego gloryfikowania przemocy, zamiast tego ukazują bezsens konfliktów zbrojnych. W niektórych scenach mimo oglądania przez widza głownie perspektywy niemieckiej, dostrzegalna jest wręcz niechęć do wzajemnej przemocy. Bohaterowie filmu mają przebłyski świadomości, że po drugiej stronie konfliktu są tacy sami ludzie jak oni.

Znajomość historii dodaje filmowi nowej warstwy znaczeniowej, jednak widz nie wiedzący co za chwilę się wydarzy może odczuć niepokój za sprawą mrocznego soundtracku budującego w subtelny sposób napięcie. Muzyka Volkera Bertelmanna mimo stosunkowo niewielkiej obecności w produkcji spełnia swoje zadanie. Idealnie podkreśla dramaturgię scen, dodaje filmowi emocjonalnej siły i dynamiki.
Aktorzy wcielają się w swoje role z pasją i autentycznością, przekazując widzom głębokie emocje i ludzkie cierpienie, postępujący proces utraty człowieczeństwa i złamania psychiki. Na specjalne wyróżnienie zasługuje główny bohater, nowy rekrut Paul Bäumer grany przez Felixa Kammerera. Na przestrzeni fabuły przechodzi różne formy załamania, aż do bezsensownej śmierci w ostatnich sekundach wojny. Jego rola zachwyca widza swoją wrażliwością i determinacją w obliczu absurdów wojny. Przechodzi drogę od początkowo beztroskiego młodego człowieka do całkowicie zdruzgotanego realiami wojny, który umarł już za życia stając się cieniem samego siebie.

Warte wspomnienia jest również rola jego braci broni. Między innymi rola Albrechta Schucha wcielającego się w postać Stanislaus "Kat" Katczinsky. Jest to bohater, który jest pewnego rodzaju mentorem dla Paula, z czasem łączy ich coraz silniejsza więź. Podobnie jak Paul jest on tragiczną postacią, ma swoje marzenia i pragnienia, które rujnuje wojna. Schuch oddaje swoją postać w autentyczny sposób, pokazuje jego tęsknotę za żoną, starania o normalność w realiach, w których musi funkcjonować w pewien sposób oszukując samego siebie.

Jednak postać Edina Hasanovica - Tjaden Stackfleet zdaje się najbardziej nie radzić z tragizmem wojny. Gdy odnosi rany, które mają doprowadzić do amputacji jego nogi nie wytrzymuje i przy pierwszej nadarzającej się okazji popełnia samobójstwo. Hasanovic autentycznie pokazuje determinację tego bohatera w dążeniu do odebrania sobie życia, dzięki jego grze scena jego śmierci jest jeszcze bardziej dramatyczna i uzewnętrznia wszystkie rozterki bohatera pozbawionego nie tylko nogi, ale i części swojej tożsamości.


"Na Zachodzie Bez Zmian" to film, który nie tylko porusza, ale także skłania do refleksji nad bezsensownością wojny i jej wpływem na ludzki umysł. Jest to swego rodzaju antologia rodzajów rozłamu ludzkiej psychiki. To monumentalne dzieło filmowe, które przetrwa próbę czasu i pozostanie ważnym przypomnieniem o tragicznych konsekwencjach konfliktów zbrojnych.