Aleksander FordI

Mosze Lifszyc

7,4
252 oceny pracy reżysera
trzykrotnie żonaty: 1. Olga Mińska (rozwód); 2. Janina Wieczerzyńska (rozwód), syn Aleksander (ur. 08.10.1944); 3. Elinor Gail Griswold (do jego śmierci), 3 dzieci: Konstancja, Justyna i Roman
Mawiano o nim: artysta, car, pan pułkownik...Wszystko poniekąd było prawdą. Szorstki i władczy, jednak lubiany przez członków ekip filmowych jako wybitny fachowiec i człowiek rzetelny. Inni reżyserzy i krytycy czasami upatrywali w nim dyktatora i satrapę. Mało efektowny zewnętrznie, emanował jednakże jakimś dziwnym urokiem, który działał na kobiety. Prywatnie łączono go z Aleksandrą Śląską, Sonją Ziemann i innymi znanymi paniami.

Do 1968 roku był wielkorządcą polskiej kinematografii, ale też i jej dynamicznym organizatorem. To on, jako pułkownik WP, zarządził rekwizycję sprzętu filmowego z berlińskiego Babelsbergu, co umożliwiło natychmiastowe rozpoczęcie produkcji filmowej. On organizował zespoły filmowe, w których rozwinęli swoje talenty Andrzej Wajda, Andrzej Munk, Wojciech Has, Kazimierz Kutz...

Studiował historię sztuki w Uniwersytecie Warszawskim. Jako reżyser debiutował na początku lat 30-tych. Pierwszym ważniejszym filmem, który przyniósł mu rozgłos, był zrealizowany w 1932 roku "Legion ulicy". W tymże samym roku autor wyjechał do Palestyny, by zrealizować cykl filmów dokumentalnych o osadnikach żydowskich: "Sabra", "Kronika palestyńska", "Makabiada". Kolejnym obrazem podejmującym tematykę żydowską była ukończona w 1936 roku "Droga młodych". W czasie II wojny światowej Ford przebywał w Związku Radzieckim, gdzie związał się z Czołówką Filmową, następnie z Wytwórnią Filmową Wojska Polskiego - przekształconą w 1945 roku w Państwowe Przedsiębiorstwo "Film Polski". Z tego okresu pochodzą filmy: "Przysięgamy ziemi polskiej" oraz "Majdanek - cmentarzysko Europy", pierwszy w Europie wiarygodny dokument o hitlerowskich obozach śmierci.

Po wojnie zrealizował szereg głośnych filmów, m.in. "Ulicę Graniczną" - która była pierwszym filmem fabularnym o zagładzie warszawskiego getta, "Młodość Chopina", socrealistyczną "Piątkę  z ulicy Barskiej". Wyreżyserował także pierwszą polską superprodukcję - film "Krzyżacy", który cieszył się rekordową frekwencją gromadząc 33 mln widzów i który uzyskał nominację do amerykańskiej nagrody Oscara.
Aleksander Ford urodził się 24 listopada 1908 roku w Kijowie jako Mosze Lifszyc. W latach międzywojennych studiował historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1929 roku wyreżyserował swój pierwszy film - krótkometrażowy dokument bez dźwięku zatytułowany "Nad ranem". Następny rok również upłynął mu pod znakiem dokumentów ("Narodziny i życie gazety", "Tętno polskiego Manchesteru"). Powstał też jego pierwszy film fabularny - niemy dramat "Mascotte". Podobnie jak wiele filmów Forda sprzed wojny, tak i po tym nie pozostał żaden zapis na celuloidzie.

W tym czasie powstało Stowarzyszenie Miłośników Filmu Artystycznego "Start", którego był współzałożycielem. W 1932 roku nakręcił swój pierwszy film w dźwięku, wysoko wówczas oceniany i nowatorski obraz "Legion ulicy", po którym ślad zaginął w zawierusze drugiej wojny światowej. W 1933 roku podjął się stworzenia dość ciekawego jak na tamte czasy fabularyzowanego dokumentu "Sabra", do którego scenariusz napisał wraz z ówczesną żoną Olgą, a opowiadającego o losie żydowskich osadników na niegościnnej pustyni w Mandacie Palestyny. Dostał propozycję zorganizowania kinematografii żydowskiej, której nie przyjął. W 1935 roku należał do współzałożycieli Spółdzielni Artystów Filmowych SAF. Jego ostatnim przedwojennym filmem byli "Ludzie Wisły", który zapamiętany zostanie głównie przez przepiękne plenery Torunia. 

W czasie drugiej wojny światowej kręcił filmy szkoleniowe dla Armii Czerwonej (lata 1940-43) oraz był kierownikiem wojskowej wytwórni "Czołówka filmowa" przy I Warszawskiej Dywizji Piechoty. W roku 1944 stworzył jedno z pierwszych świadectw holocaustu - dokument nakręcony w obozie zagłady pod tytułem "Majdanek - cmentarzysko Europy". W latach powojennych współorganizował polską kinematografię, między innymi jako: pierwszy dyrektor Filmu Polskiego (1945-47), kierownik artystyczny Zespołu Filmowego "Blok" (1948-49) oraz Zespołu Filmowego "Studio" (1958-68). Wykładał również dwadzieścia lat na Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, gdzie przez dwa lata był dziekanem Wydziału Reżyserii. Wśród jego najsłynniejszych uczniów byli Roman Polański i Andrzej Wajda

Lata powojenne w PRL to najlepszy okres jego twórczości. W 1948 roku powstał nagrodzony na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji obraz "Ulica graniczna", opowiadający o sytuacji Żydów podczas wojny. Trzy lata później w filmie "Młodość Chopina" oryginalnie ujął losy kompozytora z perspektywy ważnych wydarzeń, kształtujących osobowość Chopina. Dwa lata później Aleksander Ford ponownie otrzymał za swoje dzieło wielkie wyróżnienie, tym razem Nagrodę Międzynarodową na Festiwalu w Cannes za reżyserię socrealistycznej "Piątki z ulicy Barskiej"; sam film zaś brał udział w konkursie o Złotą Palmę. Dopiero pięć lat później nakręcił nieszablonową psychodramę z niezapomnianą rolą Zbigniewa Cybulskiego - "Ósmy dzień tygodnia", który był nominowany do Złotego Lwa w Wenecji. Podobnie było z "Krzyżakami", będącymi wręcz znakiem rozpoznawczym reżysera. Sam film zdobył uznanie między innymi Martina Scorsese, który włączył go do cyklu filmów "Masterpieces of Polish Cinema", wyświetlanych w USA, Kanadzie i w Wielkiej Brytanii. W 1964 roku powstał - ponownie nominowany do Złotej Palmy w Cannes - psychologiczny dramat wojenny "Pierwszy dzień wolności" z pamiętną rolą Beaty Tyszkiewicz

W 1968 roku, w ramach antysemickich czystek w państwie, został odsunięty od wszelkich stanowisk i wkrótce wyemigrował z Polski. Nie mógł znaleźć sobie miejsca w Izraelu, Danii i RFN, aż w końcu osiadł w USA ze swoją drugą żoną, amerykańską aktorką Eleanor Griswold, która, wcześniej była związana z Zygmuntem Kałużyńskim. Jeszcze w latach 70. powstały jego ostatnie obrazy filmowe na emigracji. Po wniesieniu o rozwód przez Eleanor, Aleksander Ford, 4 kwietnia 1980 roku w Naples na Florydzie, nagrał na taśmie swoje pożegnanie z żoną i dziećmi, po czym powiesił się. 

Ile lat miał Aleksander Ford?

Odszedł od nas w wieku 71 lat.

Kiedy urodził się Aleksander Ford?

Urodził się 24 listopada 1908.

Ile wzrostu miał Aleksander Ford?

Miał 165 cm wzrostu.

Gdzie urodził się Aleksander Ford?

Łódź, Polska, Cesartwo Rosyjskie

Czy Aleksander Ford dostał Oscara?

Nie otrzymał Oscara.

Ile Aleksander Ford zdobył nagród i nominacji?

Zdobył 6 nagród oraz 9 nominacji. Sprawdź je wszystkie tutaj.