Bilety były jedną z największych atrakcji festiwali filmowych ubiegłego roku. Trzy wielkie osobowości światowego kina - Włoch Olmi, Brytyjczyk Loach oraz Irańczyk Kiarostami, zrealizowali wspólnie film. Słynni reżyserzy połączyli siły, by stworzyć trzy splecione ze sobą historie rozgrywające się podczas podróży z Europy Centralnej do Rzymu. Ich bohaterowie, połączeni przez los, snują opowieść o miłości, przypadku i poświęceniu. W Biletach akcja toczy się w pociągu Intercity, jadącym z Niemiec do Rzymu. Śledzimy trzy różne historie rozgrywające się w czasie tej podróży i bohaterów, których losy przeplatają się na ciasnych korytarzach. Mimo zderzenia temperamentów, tak różnych twórców powstał film zaskakująco spójny, interesujący, i bardzo zabawny. Mówi wiele nie tylko o nas, jako o mieszkańcach Europy, ale i o samej kondycji starego kontynentu, który nieustannie się zmienia. Pierwsza opowieść, której autorem jest Olmi, dotyczy niemłodego już profesora, który, zafascynowany poznaną tuż przed wyjazdem kobietą, podczas podróży oddaje się fantazjom i marzeniom na jej temat. Jego romantyczne wizje zostają brutalnie zderzone z niemal groteskowym oddziałem wojskowym, jadącym w tym samym wagonie. Część zrealizowana przez Kiarostamiego to historia Fillippo, młodego mężczyzny towarzyszącego nieznośnej i zaborczej kobiecie. Bohaterami trzeciej opowieści, autorstwa Kena Loacha, są trzej sympatyczni Szkoci, kibice Celtic Glasgow, jadący do Rzymu na mecz ukochanej drużyny. W trakcie podróży będą musieli stanąć przed wyborem, który dla jednego z nich może skończyć się więzieniem. Podróż pociągiem staje się początkiem zmian dla całej grupy ludzi. To film o uprzywilejowaniu, różnicach między ludźmi, oraz o prawdziwej wartości pojedynczego biletu.

Koncepcja Koncepcja tego filmu jest zarazem prosta i porywająca: trzech reżyserów o międzynarodowej renomie wspólnie staje za sterem tego samego filmu. Bilety od samego początku miał być nie filmem epizodycznym, lecz spójną całością. Jak to się wszystko zaczęło? Zaczęło się od rozmowy pomiędzy reżyserem Abbasem Kiarostamim a producentami Carlo Cresto-Diną i Babakiem Karumi. Kiarostami rzucił pomysł trylogii pełnometrażowych filmów dokumentalnych, nakręconych przez trzech różnych reżyserów. Poproszony o wskazanie twórców, z którymi chciałby współpracować, natychmiast wymienił Ermanno Olmiego i Kena Loacha. Do obydwu mistrzów przesłano faks, na który odpowiedzieli w niemalże identyczny sposób: "Wchodzę w to! W trójkę możemy stworzyć coś wspaniałego." Dlaczego pojedynczy film? Podczas pierwszego spotkania Abbasa Kiarostamiego, Ermanno Olmiego i Kena Loacha (nigdy wcześniej nie mieli okazji się poznać) natychmiast stało się jasne, że znają wzajemnie swoje filmy na pamięć. Oczywiście zaczęli rozmawiać o wspólnej pracy, a gdy Ermanno Olmi wpadł na pomysł cudownej, prostej historii osadzonej w pociągu, Loach i Kiarostami zaproponowali, by zamiast trylogii nakręcić wspólnie jeden film. W tym momencie porzucono pomysł trylogii pełnometrażowych dokumentów na rzecz pojedynczego filmu fabularnego. Od początku było jasne, że nie ma on mieć struktury epizodycznej. Jak pisano scenariusz? Gdy tych trzech reżyserów postanowiło wspólnie napisać i wyreżyserówać ten film, zgodzili się dać sobie wzajemnie pełną swobodę z zastrzeżeniem dwóch zasad: historie powinny być w jakiś sposób połączone ze sobą i muszą być osadzone w pociągu. Fabuła powstawała partiami. Najpierw Ermanno Olmi wpadł na pomysł historii starego naukowca, potem Abbas Kiarostami przejął niektórych bohaterów Olmiego i poprowadził tę historię dalej, aż wreszcie Ken Loach wprowadził wraz z współautorem scenariusza, pisarzem Paulem Laverty, nowych bohaterów i wątki fabuły, jednocześnie zamykając linię narracji Olmiego. Co zobaczymy? Film jest w całości osadzony w pociągu podróżującym z Europy Centralnej do Rzymu. Opowieści i bohaterowie przeplatają się ze sobą, niczym przygodni pasażerowie z wagonu drugiej klasy. Niektóre sekwencje są reżyserowane wspólnie przez wszystkich trzech reżyserów. Trzy historie zostały zespolone w jedno na stole montażowym.

Bilety były jednym z najbardziej wyczekiwanych filmów na ubiegłorocznym Berlinare. Trzech słynnych reżyserów (Ermanno Olmi, Abbas Kiarostami i Ken Loach) ukazało w tym filmie podróż pociągiem z Europy Centralnej do Rzymu. Każdy z reżyserów opowiada inną historię, wszystkie zaś łączy sceneria i niektórzy bohaterowie. Właściwie nie można tu mówić o trzech osobnych filmach, gdyż kolejne fragmenty nie są od siebie wyraźnie oddzielone, a w efekcie powstaje niemalże jednolita historia, w której zmienia się zaledwie rozłożenie akcentów na poszczególnych bohaterów. Pierwsze, co przychodzi w tym przypadku na myśl, to jak trzem różnym, wizjonerskim twórcom kina udało się rozpocząć współpracę nad jednym filmem, jak wyglądało następstwo poszczególnych wątków w obrębie jego struktury. Obaj obecni z nami reżyserzy - Loach i Kiarostami - przekonywali, że każdy z nich nakręcił własny film. "Nie ma innego wyjścia, musisz trzymać się wewnętrznej logiki własnego tematu" stwierdził Loach. Kiarostami dodał, ze prawdziwy dialog między nimi rozpoczął się dopiero na etapie spajania ze sobą poszczególnych części. Na użytek filmu zebrano pod jednym dachem nie tylko trzech reżyserów, lecz także trzy różne kultury i języki. W wypadku Kiarostamiego kręcenie filmu udowodniło, że "język nie jest najważniejszy, gdyż można komunikowac się przy pomocy mimiki, za pośrednictwem twarzy i oczu." Jak widać można przezwyciężyć różnice kulturowe. Zapytany o jakąś współną cechę, łączącą wszystkich trzech twórców, Loach odparł: "Łączy nas to, że próbujemy sprowadzić każdą rzecz do jak najprostszej formy przekazu. Redukcja i dbanie o przejrzystość treści nie jest często spotykane we współczesnym kinie, które ma tendencje do wyolbrzymień i dramatyzmu. Wszyscy trzej mamy zamiłowanie do prostoty, przejrzystości i efektywności." Fakt, iż reżyserom udało się zachować jakiś stopień spójności, a jednocześnie natchnąć swoje epizody własnym, niepowtarzalnym stylem sprawia, że jest to film wyjątkowy. Tak Loach, jak i Kiarostami zauważyli, że według nich styl Olmiego różni się od tego, co oni prezentują w swej twórczości. Pomimo tego Kiarostami stwierdził, że za pomocą wspólnoty miejsca akcji i części bohaterów udało się jakoś połączyć te trzy style w jedno. Loach mówił o "wyczuleniu na interakcje międzyludzkie", które według niego łączy wszystkie trzy części, nawet jeśli ich stylistyki się od siebie różnią. Wspomniał także o paradoksalnej swobodzie wynikającej z ograniczeń narzuconych przez kręcenie filmu w pociągu: "Musisz skoncentrować się na samej esencji tego, co chcesz przekazać. Przypomina to nieco komponowanie muzyki: musisz pracować w obrębie ściśle okreslonych struktur." Nie można nie zauważyć, że film ten - zwłaszcza segment Loacha - ma podtekst polityczny. Ten wątek także pojawił się podczas dyskusji. Angielski reżyser opowiedział o geście fanów drużyny Celtics, którzy podzielili się tym, co mieli z albańskimi uchodźcami. Porównał to do reakcji świata na apel o pomoc po niedawnej tragedii tsunami. Stwierdził, że w tamtym przypadku każdy sięgnął do swej kieszeni, gdyż było to promowane przez polityków i media, podczas gdy nikt nie zrobił czegoś podobnego w odniesieniu do ludzi zabitych w Iraku. Trzy style połączone w obrębie mikrokosmosu pociągu. Pomimo różnic, coś wydaje się jednoczyć te trzy wizje. Rozmawiał Zsolt Gynege.

Istotnie jest w tych trzech historiach coś niezwykłego - akcent położono raczej na psychologię bohaterów, niż krytykę społeczną, zaś ich obserwacja przebiega najlepiej, gdy nikt nie próbuje ci mówić, co masz myśleć. Wbrew oczywistym w wypadku podobnych projektów tendencji, film skupia się nie na stylu, lecz treści - to, czego nie wypowiedziano jest równie - jeśli nie bardziej - interesujące niż to, co przedstawiono nam na ekranie. W efekcie otrzymujemy film uczciwy, a jednocześnie zabawny, głęboki i radosny. (...). Na tle przeszywającego, psychologicznego, herzogiańskiego animalizmu Kiarostamiego wielowarstwowy, tętniący emocjami i przesycony namietnymi, nostalgicznymi wspominkami segment Olmiego wygląda niczym późny Bunuel. Sandro Matosevic, "Stylus Magazine" To przyjemny, wnikliwy film, który rzadko zbacza z wyznaczonego toru. Rzeczą, która spaja wszystkie trzy epizody i nadaje filmowi odpowiedni wydźwięk, jest jego tytuł. Nie "Współpasażerowie", czy "Pociągowi maruderzy", lecz właśnie Bilety. Ta metafora uprzywilejowania i ostrych dysproporcji społecznych towarzyszy nam od początku do końca. Sprytna asystentka z epizodu Olmiego kupiła profesorowi dwa bilety, które mają zapewnić mu dodatkową przestrzeń i wygodę. To stawia go w opozycji do bezsilnej albańskiej rodziny, która tkwi przez całą noc w przejściu, bez pożywienia i miejsca do siedzenia. Wdowa po generale w segmencie Kiarostamiego uważa, że należy jej się podróż pierwszą klasą, choć ma bilet na miejsce w gorszym wagonie. Jednak uporczywie trzymając się swej godności przekonuje konduktora, by obdarzył ją żądanym przywilejem. W epizodzie Loacha bilet jest sprawą życia i śmierci - ocalenia pracy, ratunku od więzienia, oddalenia groźby deportacji, lub po prostu zostawienia sobie samemu. Philip French, "The Observer" Romantyczne fantazje, komiczne starcia, trudne dylematy - wszystko to znajdziesz w Biletach, tryptyku autorstwa czołowych twórców kina niezależnego. Film rusza ze stacji powoli, przetaczając się przez studium nad marzeniami autorstwa Ermanno Olmiego, by przyspieszyć na odcinku swobodnej, żywej opowiastki Abbasa Kiarostamiego o młodym mężczyźnie i wdowie po generale. Wreszcie na koniec dostajemy bilet pierwszej klasy, bo za sterami zasiada Ken Loach, snując przy pomocy gwiazd Sweet Sixteen żywiołowy moralitet. Matthew Leyland, BBC