Zakładam temat , w którym spróbujemy wyłapać elementy prawdziwe i fikcyjne w serialu Wspaniałe stulecie. Proponuję aby na początku wspólnej analizie (jak to mówią w jedności siła) poddać : postaci, wydarzenia, sytuacje i prawa:)
Zapraszam do dyskusji, mile widziane źródła historyczne :).
Jaki był właściwie stan cywilny Mahidevran? Była żoną czy nałożnicą? Pytam, bo:
1. Książęta nie mogli się żenić (z wyjątkiem księżniczek, jak Aybige): Selim mówił o tym Annie Jagiellonce, ślub Mustafy z Mihrunnisą wywołał takie oburzenie.
2. Hurrem, po ślubie z Sulejmanem miała pierwszeństwo przed Mahidevran i często mówiła o sobie "prawowita żona sułtana".
Osobiście myślę, że status Mahidevran był taki, jak status Nurbanu: nałożnica będąca matką syna.
Ciekawi mnie dlaczego sułtan skazał Ibrahima na karę śmierci. Jedni mówią, że przez intrygi Hurrem, a inni, że sułtan obawiał się jego potęgi i że może mu zagrażać. Co o tym sądzicie?
Wiadomo, że Ibrahim nie mógł zostać sułtanem, lecz Mustafa był coraz potężniejszy, armia go kochała, a Ibrahim wiązał z Mustafą wielkie nadzieje, więc pewnie był to strach przed stratą władzy
Ale czy z tego powodu można stracić najbliższego przyjaciela, brata. Ibrahim miał romans z Nigar ( przynajmniej tak jest w filmie), mi się wydaje, że to był większy powód aby go stracić
Pewnie zadecydowały oba czynniki. Poza tym, sułtan "cieniem Allaha", panem życia i śmierci swoich poddanych.
Sami nie mogli. Na zaślubiny musieli wyrazić zgodę rodzice, sułtan i sułtanka :) Do zaślubin dochodziło najczęściej jeśli wybranka była z dynastii i oba kraje miały w tym jakiś interes :)
Tak było w przypadku ślubu Selima I z księżniczką krymską (i w serialowym wątku z Aybige). Ale jaki interes mógł stać za ślubem z Mahidevran? Ona nie pochodziła raczej z żadnej dynastii.
Dlaczego tak twierdzisz, że nie pochodziła z dynastii lub arystokracji. Ojciec Mahidevran był muzykiem, w tamtych czasach zawód ten był dostępny wyłącznie dla wysoko urodzonych. Mahidevran pochodziła albo z Albanii albo z tej samej krymskiej dynastii co Aisza. Niewykluczone, że Sulejman zobaczył Mahidevran podczas odwiedzin " rodziny" krymskiej. Mogło to wyglądać podobnie jak w przypadku Aybige i Mustafy. Z tym że Sulejman musiał autentycznie się zakochać skoro oddano mu tak młodziutką pannę.
O wiele więcej niepewności budzi pierwsza żona Sulejmana, która była ponoć afrykanką. W jaki sposób Selim zgodził się na taki związek syna, tego nie wiadomo.
Czytałem o możliwym albańskim pochodzeniu Mahidevran, ale to, że pochodziła z wyższych sfer nie było tożsame z posiadaniem królewskiej krwi. Mihrunnisa także pochodziła z arystokracji, a jej ślub z Mustafą był takim problemem (oczywiście w rzeczywistości serialowej).
Na jakiej podstawie twierdzisz, że zawód muzyka był dostępny wyłącznie dla dobrze urodzonych? W Europie było wtedy wręcz odwrotnie.
Co do pierwszej żony Sulejmana - może pochodziła z Afryki, lecz nie była murzynką, a jakąś Egipcjanką czy Marokanką?
Poza tym, gdyby zarówno Mahidevran, jak i Hurrem były żonami sułtana, dlaczego po ślubie Hurrem wyprzedziła ją w hierarchii dworskiej (nawet wikipedia, choć można ją traktować mniej poważnie jako źródło, pisze, że Hurrem była "legal wife")?
O wikipedii się nie wypowiem. Zgodnie z prawem Cesarstwa każda kobieta, która urodzi sułtanowi syna zostawała jego żoną. Co prawda nie każdą chciał , ale to inna kwestia. Nie widomo nawet w 100% czy Hurrem była legal wife Suleja, bo nie ma dokumentu, tak sądzi prof.Kołodziejczyk , chyba nawet wspomina o tym w audycji dla Polskiego Radia. Nie mniej jednak Hurrem żoną była z uwagi na urodzenie książąt. I była wolną kobietą, a więc trwanie przy Suleju było jej wyborem.Nie wiem na czym polegał problem z Mihrunnisą, bo Mustafa w realu takiej żony nie miał a ja nie oglądałam serialu do przodu. To zapewne chodzi o tą córkę Rudobrodego? A więc muzułmankę i wolną dziewczynę, być może w tym tkwi problem? Generalnie w serialu wygląda to tak jakoby Mustafa najlepiej żadnej żony nie miał, tym bardziej dziecka i wogóle był homo :)
Ojciec Mahidevran miał wykształcenie muzyczne, nie był grajkiem. Mahidevran także była utalentowana muzycznie. Pisze o tym turecka badaczka Hacer Topaktas, doktorantka na Uniwersytecie Hacettepe w Ankarze.
Tak, w serialu Mihrunnisa jest córką Barbarossy i jej ślub z Mustafą najpierw jest trzymany w tajemnicy, a jak wyjdzie na jaw to sułtan jest oburzony (zresztą dziwny wątek z tą wymyśloną żoną). Poza tym, ślub Bajazyda z Huricihan też był trzymany w tajemnicy. Może chodziło o Ibrahima?
Czyli nałożnica stawała się żoną automatycznie, po urodzeniu syna? Nawet bez nikahu? W takim razie nie było to chyba umocowane religijnie.
A jak kształtowało się pierwszeństwo pomiędzy żonami?
aby zostać faworytą kobieta powinna była przejść na islam. Natomiast jeśli nie przeszła a zaszła w ciążę, musiała zostać przechrztą nie później niż do 120 dnia ciąży, jeśli dobrze pamiętam :) inaczej ani ona ani dziecko nie ma praw sułtańskich.
sułtan był prawodawcą, zastępcą samego Allaha, jeśli zapłodnił kobietę to ona automatycznie stawała się jego żoną w wierze muzułmańskiej. Sułtan miał inne prawa niż typowi Osmanie.
"Bardzo ważna jest w Islamie równość praw wszystkich żon (kasm) o czym także wyraźnie wspomina Święta Księga: „Lecz jeśli się obawiacie, że nie będziecie sprawiedliwi żeńcie się tylko z jedną” (3:4)[2]. Mąż nie może zatem faworyzować żadnej z żon, swój czas winien dzielić po równo między nie wszystkie, co więcej, każdej zapewnić odrębne lokum ".
1. Chodziło mi o małżeństwo religijne, to z trzykrotnym powtarzaniem, że się kogoś bierze za żonę czy męża
(ale to już wyjaśniłaś poniżej).
2. Pytałem o hierarchię między żonami, czyli np. która z nich szła pierwsza, która zajmowała ważniejsze miejsce podczas uroczystości (bo w serialu Mahidevran zajmuje pierwsze miejsce do ślubu Hurrem, natomiast zajmuje drugie miejsce).
tak naprawdę to powinno wyglądać tak, że Mahidevran rodząc dwoje książąt zabrała tytuł pierwszej żony Gulfem. Dodatkowo dziecko Gulfem zmarło więc straciła tytuł Sułtanki. Zmarł także syn Mahidevran, ale pozostał Mustafa była więc wtedy pierwszą żoną, bo była matką jedynego pretendenta do tronu. Pojawiła się Hurrem i urodziła syna, a potem drugiego, trzeciego... jednak nadal Mahidevran była pierwsza, bo była matką najstarszego syna, jej pozycja umocniła się po przysiędze janczarskiej Mustafy. Pierwszeństwo Mahidevran straciła dopiero po zaprzysiężeniu Selima. Bo wtedy Hurrem miała dwóch zaprzysiężonych synów. Z tym że nie miało to znaczenia bo Mahidevran od dawna nie mieszkała w Topkapi. Hierarchię dyktował status książąt, któremu bliżej do tronu, tym wyżej jego matka, tak to wyglądało w prawie. Wiadomo jednak, że sułtan prawo naginał dla Hurrem, więc przykład hierarchii na dworze Sulejmana nie jest przykładem osmańskich zasad. Po zostaniu legalną żoną chodzi o zaślubiny Hurrem zyskała powinna zyskać jedynie czwartkowe noce ki powiedzmy życie bez grzechu :)
Aha, czyli to "wywyższenie" Hurrem kosztem Mahidevran wynikało wyłącznie z kaprysu sułtana. Dziwne tylko, że Hurrem powoływała się na jakieś zasady, ale może sama je utworzyła.
W Cesarstwie wszystko zależało od sułtana. Nalezy jednak nadmienić, że sam Sulej po pewnym czasie mógł już być zmęczony sytuacją w Haremie i intrygami, bo te bez wątpienia miały miejsce. Nie był to już młody facet, pewnie chciał jakieś stabilizacji po powrotach z wojen. Musiał wybrać tę która będzie najwyżej, wybrał matkę największej liczby książąt, gdyby wprowadził kolejną faworytę w szeregi byłoby jeszcze gorzej. Sulej wiedział że Hurrem zlikwiduje każdą nową kobietę, to logiczne że spędzał czas z innymi niewolnicami, ale żadna nie została jego kolejną żoną :)
każda żona była ważna, miała takie same prawo do dóbr materialnych i dotyku sułtana, tak było na papierze. Realnie ta która miała na władcę wpływ była najważniejsza.
Mahidevran była żoną sułtana Sulejmana. Została oddana, sprzedana do ożenku w wieku lat 12! Musiała robić wszystko co rozkazywał jej sułtan, bo była jego własnością, a więc niewolnicą.
Interesuje mnie postać sułtanki Mihrimah.Mogłby ktoś o niej opowiedzieć?Jaki miała charakter?
Wiem,że została wydana za Rustema Paszę i nie było pomiędzy nimi żadnego uczucia.
Mihrimah "Słońce i Księżyc" była najbogatszą kobietą stulecia. Po smierci matki pełniła funkcję Valide w Haremie. Przez całe życie, miała głos w wielu sprawach państwowych. Zachęciła ojca do rozpoczęcia kampanii na Maltę, na które miała 400 galer zbudowanych z własnych pieniędzy. Była wykształcona i inteligentna, podobna z charakteru do matki. Jej list gratulacyjny do króla Polski, po wstąpieniu na tron, zachował się do dziś i jest dostępny w archiwach polskich. Kiedy Selim objął tron Mihrimah została jego doradcą. Selim szanował Mihri jako siostrę, bo tylko ona jemu z rodzeństwa pozostała. Ponoć nie opuściła pałacu, choć często miała konflikty z Nurbanu, żoną Selima, która autentycznie miała pieczę nad rządami Cesarstwem Osmańskim. Była dobrze wykształcona. Jednak uchodziła za manipulatorkę i rozpieszczoną córkę sułtana. Zawsze osiągała swój cel. Ponoć natura poskąpiła jej urody, ale na dworze matka kazała się do niej zwracać "Piękna sułtanko".
Skąd masz taką wiedzę? Podasz tytuły książek, z których czerpiesz te informacje?
A co z mężem i szwagrem Mihrimah - wielkim wezyrem Rustemem Paszą i admirałem Sinanem Paszą? Czy oni zmarli śmiercią naturalną, czy faktycznie już zaraz po ich śmierci pojawiło się podejrzenie, że zostali zabici?
Czy to czysty przypadek, że Sinan Pasza zmarł 2 miesiące po straceniu Mustafy?
I czy Jastrząb był postacią fikcyjną, czy autentyczną? Jeśli autentyczną, to jakie były jego losy? Wiadomo coś na temat okoliczności jego śmierci?
Co wiesz o Zal Mahmudzie?
Dlaczego w 1553 po odsunięciu od władzy Rustema Paszy Sulejman nie kazał go udusić, jak zrobił to z dwoma innymi wielkimi wezyrami? Czy sułtan w ogóle brał pod uwagę taką możliwość?
Dowiedziałam się że istniała jeszcze jedna "polka" na dworze Osmanów- Hatice Muazzez. Jaką Sułtanką była (jej imie oznaczało że była silna) i jaką rolę odegrała w historii imperium?
Jej prawdziwe imię to Ewa,urodziła się w 1629 roku w Polsce .Była Żydówką,małżonką osmańskiego sułtana Ibrahima i matką sułtana
Ahmeda II.Jednak nie była Valide Sultan,ponieważ zmarła w 1687 w Stambule,czyli cztery lata przed wstąpieniem Ahmeda II na tron.
Była uważana za najpiękniejszą żonę sułtana Ibrahima. Była znana także z łagodnego charakteru,gdyż nie była tak skora do władzy
jak Turhan Hatice,która walczyła i zwyciężyła z Kösem.
Dlaczego w serialu nie ma sióstr sułtana Yenisah i Hafsy ? Jak potoczyły się ich losy według historii ?
Ja się doczytałam ,że Beyhan i Sah,były przyrodnimi siostrami Sulejmana,a tylko Hatice i Fatma rodzonymi,więc te o których piszesz również mogły pochodzić z innej matki i ich nie uwzględniono. Natomiast jeśli chodzi o Beyhan i Sah,to ich mężowi rzeczywiście byli wysokimi dostojnikami i jeden został stracony,a drugi wypędzony.
A ja mam pytanie co działo się z Mihrimah po śmierci Selima? Ponieważ zmarł on w 1574 i Mihrimah pełniłą funkcję Valide, a następnym sułtanem został Murad syn Nurbanu więc wtedy ona została Valide. Czy Mihrimah dalej mieszkała w pałacu? Ponieważ zmarła dopiero w 1578.
Czy ta akcja z obcięciem dłoni SInanowi Paszy (bratu Rustema) jest prawdziwa, czy też to wymysł scenarzystów?
Eyvahlar olsun! Bu cihanın bir yanı yıkıldı;
Ecel Celâlîleri aldı Mustafâ Han’ı (Zira) ölüm eşkıyaları Mustafa Han’ı yok ettiler.
Tulundı mihr-i cemâli, bozuldı dîvânı Yüzünün güneşi battı, divanı dağıldı.
Vebâle koydılar âl ile Âl-i Osmânı. Osmanlı sultanını hile ile günaha soktular.
Geçerler idi geçende o merd-i meydânı O savaş meydanlarının yiğidini adı geçtikçe çekiştirirlerdi.
Felek o cânibe döndürdi şâh-ı devrânı. Felek zamanın padişahını o (iftiracılardan) yana döndürdü.
Yalancınun kuru bühtânı bugz-ı pinhânı Yalancının kuru iftirası ve gizli kini
Akıtdı yaşumuzı yakdı nâr-ı hicrânı. Gözyaşımızı akıttı, ayrılık ateşini yaktı.
Cinâyet itmedi cânî gibi anun cânı O cani gibi cinayet işlemedi;
Boguldı seyl-i belâya, tagıldı erkânı. (Fakat kendi) canı, bela selinde boğuldu, erkânı dağıldı.
N’olaydı görmeye idi bu mâcerâyı gözüm Keşke gözüm bu olup biteni görmeseydi
Yazuklar ana revâ görmedi bu râyı gözüm. Yazıklar olsun! Gözüm bu muameleyi ona layık görmedi.
Tonandı aglar ile nûrdan menâre dönüp Nurdan bir minare gibi ak giysilerle donandı;
Küşâde-hâtır idi şevk ile nehâre dönüp Gönlü şevk ile gündüz gibi (aydınlık) idi.
Görindi halka dıraht-ı şükûfe-dâre dönüp Çiçek açmış bir ağaç gibi halka göründü;
Yürürdi kulları önince lâlezâre dönüp. Kulları bir gelincik tarlası gibi önünde yürüyorlardı.
Tutaj jest elegia o śmierci księcia Mustafy napisana przez Yahiyę:
Tururdı şâh-ı cihân hiddetiyle nâre dönüp Cihan Sultanı kızgınlığından ateşe dönmüş hâlde duruyordu;
Otagı haymeleri karlu kûhsâre dönüp. Otağının çadırları karlı dağlara benziyordu.
Müzeyyen idi bedenlerle ak hisâre dönüp Bedenlerle süslenmiş beyaz bir hisara benziyordu.
El öpmege yüridi mihr-i bî-karâre dönüp. Yerinde duramayan güneş gibi el öpmeye yürüdü.
Czy umiałabyś ją przetłumaczyć na polski? (niekoniecznie "poetycko")
Bardzo dziekuje Pani, za poswiecony czas i tak rzeczowe odpowiedzi ,z przyjemnoscia przeczytalam caly watek.
ciekawi mnie jedna kwestia. Pisala Pani iz byl prowadzony spis kalandarzykow naloznic. Co robiono z tymi biednymi dziewczetami podczas ,,tych dni"? Wiem, ze w Islamie kobieta podczas mensturacji jest nieczysta i w nie ktorych odlamach religii Mahometa sa one zamykane wraz z zwierzetam, a jak sie to odbywalo w haremie?
Witam szanownych forumowiczów. Po dzisiejszym odcinku mam trzy małe pytanka dotyczące docelowo postaci Ibrahima Paszy... A mianowicie:
1. Czy sułtan naprawdę żałował podjętej przez siebie decyzji w sprawie zgładzenia Ibrasia? Bo kiedyś czytałem w tym wątku, iż krzyki Paszy były słyszane w całym seraju, a on (Sulej) nie kazał przerwać egzekucji? A później podobno opłakiwał Ibrahima w swoich wierszach..... Jak to było naprawdę (lub najprawdopodobniej) :)
2. W ostatniej przedostatniej scenie serialu pokazany jest Sulejman na łożu śmierci podczas jego ostatniej wyprawy. I jego ostatnie słowo to.... IBRAHIM! Czy jest to gdzieś udokumentowane czy jest to kolejny wymysł scenarzystów?
3. (ostatnie ;) ) Czy rzeczywiście po zgładzeniu Paszy Państwo Osmańskie staczało się rzeczywiście po równi pochyłej? Bo jak można przeczytać na streszczeniach kolejnych odcinków WS sami Paszowie, Matrakczy Nasuh Efendi i inni (w tym kupcy) mówili jak wielka jest nieobecność Ibrahima, że wszystko powoli podupada. (Nie chodzi mi o okres rządów Selima Pijaka tylko jeszcze Sulejmana- podobno wezyrem można było zostać wpłacając łapówkę, a sami wezyrowie dbali o swoją prywatę- tak było w rzeczywistości czy to znowu fikcja?)
Z góry dziękuję za jakąkolwiek odpowiedź ;)
Co do 3 punktu to rzeczywiście państwo Osmańskie zaczęło pikować w dół....oczywiście uproszczeniem by było powiazanie tego ze stratą wielkiego wezyra,ale na pewno w latach bezpośrednio po jego śmierci gdy ministrami byli kolejni nieudacznicy,a Sulejman bardziej był zajęty walką ze swoimi synami niż państwem odegrało to jakąś rolę.Co do Ibrahima można napisać,że trafił w odpowiednie miejsce w odpowiednim czasie i wykorzystał swój talent.No cóż w kolejnych stuleciach gdy wszystkie kraje na zachodzie się rozwijały to Osmanie stali w miejscu upojeni swoimi podbojami z przeszłości i po prostu się cofali w rozwoju.Efekt jest taki,że do dzisiaj ponoszą winę za stan na bliskim wschodzie bo kto wie czy gdyby dynastia nie upadła wcześniej to kraje okupowane przez nich nie rozwinęły się szybciej i nie byłoby takiej róznicy z zachodem ,ale to tylko gdybanie...co do łapówkarstwa to chyba do dzisiaj w Turcji rzecz normalna :)
1) Tak to prawda, ze bol po przyjacielu przelewal na papier. Nawet po 20 latach od smierci Wielkiego Wezyra.
2) nie doszlam do osatniej serii. Proponuje abys zwrocil sie do watkow O serialu.
3) Historycy sa zgodni iz upadek imperium zaczal sie po obieciu rzadow przez Selima II, syna Sulejmana, ktory wolal pic i baraszkowac niz rzadzic panstwem.
Ad.3
To byłoby zbytnie uproszczenie. Do końca panowania Sulejmana Wspaniałego Imperium Osmańskie miało się dobrze, zwyciężało w kolejnych wojnach (m.i.n. z Persją), było bogate i miało ogromne zdolności mobilizacyjne. Problemy, jak już boskallitania wspomniał(a) zaczęły się wraz ze wstąpieniem na tron Selima II. W serialu, podobnie jak w rzeczywistości, został ukazany jako człowiek pozbawiony zdolności przywódczych, poświęcający czas na hulanki. Po jego śmierci nie było lepiej- za panowania Ahmeda I (1603-1617) wprowadzono zasadę senioratu, czyli dziedziczenia władzy przez najstarszego potomka. Przez to na tron wstępowali sułtani słabi (Mehmet IV, Sulejman II), albo niezrównoważone psychicznie świry (Mustafa I, Ibrahim I). Poza tym chyba można mówić o dużym pechu Osmanów w XVII w. bo co któryś sułtan trafił się na tyle mocny, by ożywić imperium, to umierał młodo, z chorób (Ahmed I, Murad IV) albo z rąk janczarów (Osman II). Trafiali się również wybitni politycy na stanowisku wielkiego wezyra, tacy jak Mehmed Sokollu i ci z rodu Köprülü, ale to były raczej jednostkowe wypadki.
Do tego należy dodać szereg innych przyczyn: ekonomicznych, geopolitycznych, społecznych i chyba nade wszystko-ustrojowych, bo mimo, że po śmierci Sulejmana Wspaniałego Imperium Osmańskie przetrwało jeszcze ponad 350 lat, to pod koniec swego istnienia było daleko w tyle za większością państw Europy.
Witam, dawno nie zaglądałem na forum więc nie wiem czy to pytanie już było ale je zadam. Jakie były relacje rodzeństwa Sulejmana z nim samym po śmierci Ibrahima a zwłaszcza później po śmierci Hatice? Tzn. czy mieli to mu za złe wyrzekli się go i nie utrzymywali kontaktów czy jednak zachowywali się "normalnie" jakby nigdy nic nie było?
Filmona, Twoja wiedza na temat historii Osmanów jest oszałamiająca :).
Dlatego byłabym wdzięczna gdybyś odpowiedziała jeszcze na kilka pytań.
1. Czy sytuacja, w której był zamach przez Sadykę na Sułtana, w historii miał miejsce, lub coś podobnego?
2. Tak wiele osób mnie o to pytało już, więc chciałabym poznać Twoje zdanie, czy Hatice po śmierci Ibrahima została wydana za Husreva Paszę? Różnie piszą, ale z moich zródeł wynika, że nikogo takiego po Ibrahimie nie było. W sensie, jeśli chodzi o zamążpójście Hatice.
3. Ibrahim. Ponieważ ubolewam nad tym, jak został potraktowany po śmierci. Nie dość, że jak śmieć - a państwo Osmańskie zawdzięcza mu wiele zasług mimo wszystko - a do tego, obecnie jego grób jest w nie miłym stanie.
Są może jakieś inne domysły/doniesienia, na temat śmierci Ibrahima? Z jakiego to powodu? Czy naprawdę tylko jego pycha i unoszenie się z władzą były powodem?
4. Czy naprawdę miało miejsce obwinianie Hurrem o śmierć Ibrahima? Czy wobec niej też były spiski, próbowana ją zabić, jak w serialu?
Byłabym wdzięczna nawet za krótkie odpowiedzi :)
Sama siedzę w tej całej historii, ale wiele jeszcze przede mną, i czasami lubię od kogoś zaczerpnąć informacji, a Ty jesteś w tym niesamowita :).
Poszukuje odpowiedzi na pytania: 1. jak to jest z rodzeństwem sułtana, bo na wikipedii jest tylko Hatice, czy reszta jest wymyślona?
2. Czy Firuze była naprawdę? Tak samo z tą Heleną Mustafy... Szukałam i nic nie znalazłam...