Black Sabbath

Brytyjska grupa hard rockowa Black Sabbath powstała w 1969 roku w Birmingham w Anglii, uważana jest za jednego z prekursorów heavy metalu. Zespół powstał jako kwartet, który tworzyli Anthony "Tony" Iommi, William "Bill" Ward, John "Ozzy" Osbourne i Terence "Geezer" Butler. Początkowo nazywał się The Polka Tulk Blues Band, Polka Tulk, następnie Earth, aż ostatecznie Black Sabbath (tytuł okultystycznej powieści Dennisa Wheatleya). Zespół zadebiutował w 1970 roku singlem "Evil Woman (Don't Play Your Games with Me)" – coverem nagrania Crow. Pierwszy album grupy, "Black Sabbath", ukazał się w tym samym roku i odniósł niespodziewany sukces na Wyspach Brytyjskich (uplasował się w Top Ten zestawienia najlepiej sprzedających się płyt długogrających). Następny album, "Paranoid" (1970), zdobył popularność nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także w Stanach i znalazł ponad cztery miliony nabywców. Również dwa kolejne longplaye, "Master of Reality" (1971) i "Black Sabbath, Vol. 4" (1972) rozeszły się w milionowych nakładach. Wydany w 1973 roku album "Sabbath Bloody Sabbath" sygnalizował pierwsze zmiany w twórczości grupy. W tym czasie muzycy borykali się z problemami narkotykowymi oraz trudnościami z zarządzaniem grupą. Pomimo kłopotów w 1975 roku ukazał się szósty LP Black Sabbath – "Sabotage", który został doskonale przyjęty w Wielkiej Brytanii, jednak słabiej za oceanem. Niestety kolejna płyta, "Technical Ecstasy" (1976), okazała się niepowodzeniem, podobnie jak "Never Say Die!" (1978).
W roku 1979 grupę opuścił Ozzy Osbourne, który rozpoczął karierę solową. Jego miejsce zajął założyciel Rainbow, wokalista Ronnie James Dio. Niebawem ukazała się bardzo dobrze przyjęta płyta "Heaven and Hell" (1980). Rok później grupa zaprezentowała album "Mob Rules", który prawie powtórzył sukces poprzednika. W 1983 roku Ronnie James Dio pożegnał się z Black Sabbath. Jego miejsce na krótko zajął Ian Gillan (wokalista Deep Purple, grupy rywalizującej z Black Sabbath).
Zespół Black Sabbath kontynuował działalność ze zmiennym szczęściem, starając się zachować swoje oryginalne brzmienie mimo dalszych zmian personalnych. Jedynym muzykiem, który w niej pozostał z pierwotnego składu, był Tony Iommi. W 1985 roku na koncercie Live Aid grupa wystąpiła w oryginalnym składzie z Ozzym Osbourne'em. Kolejne informacje o powrocie Ozzy'ego do Black Sabbath pojawiły się w roku 1992. Pięć lat później w rodzinnym Birmingham czterej oryginalni muzycy grupy (Iommi, Osbourne, Ward i Butler) nagrali dwupłytowy album, zatytułowany "Reunion", który ukazał się w roku 1998 i poza nagraniami koncertowymi zawierał dwa premierowe utwory. Wydawnictwo okazało się ogromnym sukcesem i pokryło się platyną, a formacja otrzymała nagrodę Grammy. W roku 2001 muzycy ponownie połączyli siły, aby wystąpić podczas Ozzfest. W tym czasie funkcję wokalisty zespołu pełnił Tony Martin. W 2006 roku grupa została rozwiązana. Black Sabbath powrócili w prawie oryginalnym składzie (oprócz Billa Warda) w 2011 roku, by nagrać pierwszy od trzydziestu lat album z Ozzym Osbourne'em jako wokalistą – wydany w 2013 roku "13".