Kiedy miał 2 lata, jego rodzina przeniosła się ze Stambułu do miasteczka Yenice leżącego na prowincji Çanakkale. Decyzję podjął ojciec, inżynier rolnictwa. Dla małych Nuriego i jego starszej siostry Emine przeprowadzka oznaczała sielskie dzieciństwo na tle wiejskiego krajobrazu. Kres idylli położyła edukacja siostry. Przez brak miejscowego liceum, rodzina musiała powrócić do Stambułu w 1969 roku. Nuri spędził piątą klasę podstawówki, gimnazjum i liceum w szkołach dystryktu Bakırköy. Często wracał do Yenice podczas wakacji.
Naukę w liceum zakończył w 1976 roku, następnie podjął studia inżynierii chemicznej na Uniwersytecie Technicznym w Stambule. Czasy były ciężkie - wykłady nieustannie przerywano z powodu strajków, zamieszek i tarć politycznych. Wybrany przez Ceylana kierunek miał siedzibę w dystrykcie Maçka, gdzie wydarzenia osiągały najwyższą temperaturę. Przez kolejne 2 lata nauka była niemal niemożliwa. W 1978 zmienił kierunek na inżynierię elektryczną na uczelni Bogaziçi Üniversitesi.
Kiełkujące w czasach licealnych zainteresowanie fotografią rozwinął w uniwersyteckim klubie fotograficznym. Dorabiał wykonując zdjęcia paszportowe. Wstąpił także do klubu szachowego oraz alpinistycznego. Obszerna biblioteka uniwersytecka i archiwum muzyczne odegrały znaczącą rolę w pogłębianiu zainteresowania sztukami plastycznymi i muzyką klasyczną. Uczęszczał na fakultet filmowy prowadzony przez Üstüna Barışta. Projekcje klubu filmowego wzmocniły jego miłość do kina, rozbudzoną wcześniej przez pokazy stambulskiej filmoteki w Taksim.
Po ukończeniu studiów w 1985 roku mieszkał w Londynie, potem w Katmandu. Miesiącami podróżował od wschodu po zachód, aż tęsknota za domem przywiodła go z powrotem do Turcji. Nie wiedząc, co dalej począć ze swoim życiem, postanowił odbyć służbę wojskową. W koszarach przeczytał autobiografię
Romana Polańskiego "Roman", która wskazała mu drogę - Kino.
Studiował film na uczelni Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. Na swoje utrzymanie zarabiał fotografią komercyjną. Ceylan szybko zaczął odczuwać pewne zniecierpliwienie - mając przeszło 30 lat, był najstarszym studentem na uniwersytecie i spieszyło mu się do rozpoczęcia kariery filmowca. Po 2 latach zrezygnował z kursu.
Przygodę z kinem zaczął od aktorstwa w filmie krótkometrażowym swojego przyjaciela,
Mehmeta Eryılmaza. Jednocześnie brał udział w całym procesie produkcji, wzbogacając już posiadaną wiedzę. Następnie odkupił używaną przez
Eryılmaza kamerę Arriflex 2B, aby stworzyć własny obraz.
Pod koniec 1993 roku Ceylan rozpoczął zdjęcia do filmu "
Kokon". Kręcił na negatywie osobiście przywiezionym z Rosji oraz przeterminowanej taśmie, jaką otrzymał od publicznej telewizji TRT. Film wyświetlony w Cannes w maju 1995 roku został pierwszą turecką krótkometrażówką, jaka przeszła selekcję do Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes.
Trzy kolejne filmy reżysera zyskały miano "trylogii prowincjonalnej" i noszą autobiograficzne znamiona. "
Miasteczko" powstało ze wspomnień reżysera i jego siostry. "
Chmury w maju" opowiadają o mężczyźnie, który powraca do rodzinnego miasteczka, by nakręcić film z udziałem swej rodziny. Bohaterem "
Uzaka" jest mieszkający w Stambule fotograf, poirytowany wizytą kuzyna ze wsi. Role aktorów pełniła rodzina i przyjaciele reżysera, pomagali także nosić sprzęt. Ceylan zajmował się reżyserią, pisaniem scenariuszy, zdjęciami, udźwiękowieniem, produkcją oraz montażem.
"
Uzak" otrzymał Technical Grand Prize na MFF w Cannes w 2003 roku, przynosząc reżyserowi międzynarodową rozpoznawalność. Na kolejnych festiwalach film zdobył łącznie 47 nagród. Tym samym zyskał miano najczęściej nagradzanej produkcji w historii tureckiego kina.
Pasmo sukcesów Ceylana było nieprzerwane. Jego kolejny film, "
Klimaty", zdobył w Cannes nagrodę FIPRESCI. W rolach głównych wystąpili reżyser i jego żona. Za obraz "
Trzy małpy" otrzymał w Cannes nagrodę dla najlepszego reżysera.
W 2009 roku Ceylan powrócił do Cannes, tym razem jako członek jury. Dwa lata później zdobył tam Grand Prix Festiwalu za film "
Pewnego razu w Anatolii". Drugą nagrodę FIPRESCI oraz Złotą Palmę na canneńskim festiwalu przyniósł mu w 2014 roku "
Zimowy sen", inspirowany opowiadaniami
Antona Czechowa. Prace nad scenariuszem pisanym wraz z małżonką trwały blisko 6 lat.
W udzielanych przez Ceylana wywiadach można odnaleźć klucz do jego twórczości. Reżyser zdradza, iż nie interesują go komedie, jako że sam posiada melancholijne usposobienie. Każdy jego film jest w jakiś sposób inspirowany twórczością
Czechowa. Z kolei listę jego ulubionych twórców filmowych zapełniają
Michelangelo Antonioni,
Ingmar Bergman,
Robert Bresson,
Yasujiro Ozu i
Andriej Tarkowski.