Józef Piłsudski

Józef Piłsudski jest uważany za jedną z najwybitniejszych postaci w dziejach Polski. Urodził się 5 grudnia 1867 roku w Zułowie na Wileńszczyźnie. W wyniku pośredniego udziału w przygotowaniu spisu na życie cara Aleksandra III został skazany na zesłanie na Syberię na okres pięciu lat. Po powrocie w 1892 roku rozpoczął w Wilnie działalność socjalistyczną. Wkrótce został najwybitniejszym działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej w kraju, wydawcą "Robotnika", autorem dokumentów programowych oraz architektem linii politycznej partii. W 1908 roku Piłsudski patronował powstaniu Związku Walki Czynnej.

28 lipca 1914 roku wybuchła wojna austriacko-serbska, dająca początek I wojnie światowej. Już następnego dnia Piłsudski wydał pierwsze rozkazy mobilizacyjne. 31 lipca Marian Januszajtis-Żegota ostatecznie podporządkował jego dowództwu Polskie Drużyny Strzeleckie we Lwowie. Pod auspicjami Austrii ze Strzelca, Sokoła i Drużyn Bartoszowych powstała I Kompania Kadrowa. Jednakże około połowy sierpnia jego kompania została pod naciskiem Wiednia przekształcona w Legiony Polskie, w których on sam został następnie dowódcą I Brygady.

10 listopada 1918 roku przejął władzę wojskową, a 14 listopada także polityczną, którą sprawował jako Tymczasowy Naczelnik Państwa. W ciągu kilku tygodni doprowadził do rozpisania wyborów oraz zwołania w lutym 1919 roku Sejmu zwanego Ustawodawczym. Po wojnie uchylił się od kandydowania w wyborach prezydenckich w grudniu 1922 roku, a w 1923 roku wycofał się z życia politycznego.

Powrócił na scenę po trzech latach, doprowadzając do zbrojnego przejęcia władzy w dniach 12-18 maja 1926 roku. Wystąpienie skierowane było przeciwko partyjniactwu, korupcji oraz osłabieniu siły państwa. Po przewrocie uchylił się od przyjęcia wyboru na urząd prezydenta RP, pełnił natomiast, aż do zgonu w dniu 12 maja 1935 roku, obowiązki Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych.

Wywierał znaczny wpływ na politykę zagraniczną, starając się o utrzymanie sojuszu z Francją oraz zbliżenie do Anglii. Zawarł układy o nieagresji z Rosją sowiecką w 1932 roku oraz Niemcami w 1934 roku. Ten drugi układ doszedł do skutku po niepowodzeniu planu wojny prewencyjnej przeciw Hitlerowi w 1933 roku. Przywrócił odrodzonej Rzeczypospolitej należne miejsce w rodzinie narodów europejskich. Zmarł w 1935 roku.