Chiński filmowiec Cheh Chang słusznie nazywany jest ojcem chrzestnym hongkońskiego kina. Był jednym z reżyserów odpowiedzialnych za rozkwit tamtejszego przemysłu filmowego, odnotował znaczący udział w odrodzeniu kina
wu xia w latach 60. oraz
kung fu w latach 70. Jego produkcje zapewniły status gwiazdy wielu aktorom i choreografom, przynosiły wysokie dochody i zyskiwały uznanie młodej widowni. Był pionierem kina akcji spod znaku
heroic bloodshed - filmów kładących nacisk na męską przyjaźń, honorowy kodeks, lojalność (dosłownie: heroiczny rozlew krwi). Preferował historie o silnych bohaterach toczących krwawe boje i gotowych do poświęcenia - była to jego reakcja na sfeminizowane kino chińskie lat 50. Z czasem stał się postacią kultową i źródłem inspiracji dla takich twórców, jak
John Woo (asystent reżysera przy wielu jego produkcjach),
Quentin Tarantino,
Ringo Lam,
Tsui Hark i
Robert Rodriguez.
Urodził się w 1923 roku w Qingtian, powiecie leżącym w prowincji Zhejiang na wschodzie Chin. Po wybuchu wojny z Japonią został przeniesiony do miasta Chongqing w głębi kraju, gdzie pracował w teatrze oraz na rzecz kultury. Dla Kuratorium Oświaty utworzył zespół edukacji społecznej, a po wojnie wyruszył do Szanghaju, by promować kwestie społeczne dla urzędu propagandy. Został także kierownikiem teatru, w którym wystawiano sztuki, spektakle opery pekińskiej oraz wyświetlano filmy. W 1947 roku zrealizowano jego pierwszy scenariusz, "The Woman with the False Face", jednocześnie pierwszy film w języku mandaryńskim nakręcony na Tajwanie, gdzie przeniósł się w roku 1949. Tam też debiutował jako reżyser filmem "
Alishan feng yun". Wkrótce polityczne zmiany w Chinach podcięły skrzydła tajwańskiej kinematografii, blokując dostęp do zagranicznych towarów oraz chińskiego sprzętu. Mimo to, Chang pozostał na wyspie i kontynuował pracę w teatrze.
Za sprawą scenariusza do "The Cruel Heart of My Man" nawiązał znajomość z aktorką
Helen Li Mei, która ściągnęła go do Hongkongu, aby stworzył dla niej film "
Ye huo". Niestety pierwsze produkcje Changa nie zyskały uznania i przez pewien czas musiał inaczej zarabiać na życie. Był krytykiem filmowym, prowadził też własną kolumnę w gazecie. Używając pseudonimów Ho Kwan oraz Deep Thought pisywał powieści przepełnione romansami i sztukami walki. Na początku lat 60. zyskał posadę głównego scenarzysty w legendarnej wytwórni Shaw Brothers. Studyjny magnat
Run Run Shaw powierzył mu zadanie dźwignięcia z kolan kantońskiego kina kopanego. Przez kolejne 5 lat Chang napisał przeszło 20 scenariuszy, zajął się również reżyserią. Przełomem w jego karierze okazał się rok 1967, gdy na ekrany wszedł kultowy "
Dubei dao". Film zarobił rekordową wówczas kwotę 1 miliona dolarów hongkońskich. Dzięki niemu aktor
Yu Wang zyskał status międzynarodowej gwiazdy, a Changa okrzyknięto wiodącym głosem nowego kina akcji.
Przez kolejną dekadę z okładem reżyserował kilka filmów rocznie (po osiem w 1972 i 1974). Pracując na usługach studyjnej machiny miał dostęp do wysokiej jakości sprzętu, wykwalifikowanej ekipy i światowej dystrybucji. Stał się wzorem dla pewnego typu kina, opartego na niskich kosztach, szybkiej produkcji i wysokich walorach rozrywkowych. Pokazywał, jak w sposób twórczy wykorzystywać gatunkowe reguły, wprowadził wiele elementów, które stały się obowiązującą konwencją. W swoich obrazach odwoływał się do uniwersalnych historii rozumianych na całym globie. Nierzadko kształtował filmowe postaci w oparciu o wzorce literackie i ludowe. Darzył także uznaniem buntowniczą postawę
Jamesa Deana i
Marlona Brando. Tak napisani bohaterowie walczyli o swoje zasady, poświęcali się dla własnych ideałów. Z kolei artystycznej inspiracji dostarczali Changowi tacy reżyserzy, jak
Akira Kurosawa,
Hideo Gosha,
Sergio Leone i
Sam Peckinpah.
Jego karierę można podzielić na etapy współpracy z kolejnymi pokoleniami aktorów:
Yu Wang i
Lo Lieh,
David Chiang i
Ti Lung oraz
Kuan-tai Chen i
Sheng Fu. Stałymi bywalcami ekipy Changa byli także choreografowie
Chia-Liang Liu i
Chia Tang. Gdy na planie "
Hong quan xiao zi" rozpadła się jego relacja z
Liu, reżyser postanowił utworzyć własną grupę aktorów i choreografów, nazwaną później The Venom Mob od filmu "
Wu Du. Pięciu trucicieli". Pierwsze skrzypce grali w niej
Phillip Chung-Fung Kwok,
Feng Lu,
Sheng Chiang,
Chien Sun,
Meng Lo i
Pai Wei oraz kilkunastu innych aktorów przewijających się na drugim planie. Razem nakręcili 31 filmów.
Największe sukcesy Changa przypadły na czas wieloletniej współpracy z Shaw Brothers. Gdy studio zaniechało kinowej produkcji w połowie lat 80., jakość oraz ilość jego dzieł znacząco spadły. Ostatni film nakręcił w 1993 roku. Zanim zmarł w 2002 roku, został dwukrotnie nagrodzony za całokształt twórczości. W ciągu nieco ponad czterech dekad wyreżyserował blisko 100 filmów, z czego ponad 70 w zaledwie 15 lat. Choć próbował swoich sił w różnych gatunkach, został zapamiętany za kino sztuk walki. Do jego najlepszych dokonań należą: "
Dubei dao", "
Zamachowiec", "
Zemsta", "
Bohaterowie", "
Jednoręki szermierz", "
Pięściarz z Shantung", "
Braterstwo krwi", "
Wu Du. Pięciu trucicieli" oraz "
Can Que".