Cimino bardzo wiele chciał tym filmem pokazać i udowodnić. To mogło być "arcydzieło", gdyby reżyser ostro nie przesadził z ambicjami. Arcydzieło? Nie do końca, ale o tym później.

Oglądasz pierwszą godzinę - film dobry. Oglądasz drugą godzinę - film bardzo dobry. Jest 180 minuta - film nadal jest bardzo dobry, aczkolwiek zaczynasz już czekać na konkretne i mocne rozwiązanie poszczególnych wątków. Rozpoczyna się ostatnie pół godziny filmu - zaczynasz modlić się, aby film jak najszybciej się zakończył.

Cimino w nieskończoność odwleka moment ostatecznej konfrontacji pomiędzy europejskimi emigrantami a "Związkiem hodowców bydła". Jest to irytujące do tego stopnia, że gdy już dochodzi do krwawego starcia (długiego i nakręconego ze sporym rozmachem), ja mam to gdzieś. Już mnie to nie interesuje. Niech się pozabijają. Mam to gdzieś. W tym momencie jestem tym filmem po prostu potwornie zmęczony. Ale on się nie kończy! Cimino idzie dalej - musi jeszcze pokazać statek i naszego bohatera.

"Wrota niebios", to film bez wątpienia z dużymi ambicjami, ale też ewidentnie zbyt długi. Wersji amerykańskiej nie popieram, bo z kolei te 149 minut dla tego filmu oznacza niebezpieczną kastrację wielu ciekawych scen. Gdyby reżyser znał umiar i zamknął całość w tych 180-190 minutach, podejrzewam, że to byłoby idealne rozwiązanie.
Jednak o arcydziele i tak nie byłoby mowy. Choćby z kilku powodów.

Członkowie "Związku hodowców bydła", jednowymiarowi, płascy, bez rozterek i wewnętrznych konfliktów. Dla nich zabić ponad setkę osób, to jak splunąć. Owszem jest postać Hurta, która nie zgadza się, ale... I tak bierze w tym udział, a reżyser stara się go usprawiedliwić w ten sposób: przecież chłop zaczął pić z tego wszystkiego! To dla mnie za mało, to mnie nie przekonuje.

Kolejny zarzut dotyczy scen w których jak dla mnie zabrakło realizmu. Czyli scena w której banda hodowców bydła rozprawia się z Walkenem - strzelają z wszystkiego ile wlezie i jak wlezie do Walkena schowanego w domku, ale ten... Dzielnie się broni. Jest niezniszczalny jak terminator. Takie coś, to było dobre w amerykańskich westernach lat 50-tych z Johnem Waynem, ale w filmie, który próbuje być poważnym dramatem historycznym, który próbuje być bolesnym rozliczeniem z niewygodną historią USA, jest całkowicie nie do przyjęcia. I w końcu śmierć Huppert. Nakręcona źle, bez pomysłu. Po co ją uśmiercać, skoro Kristofferson nawet nie został zraniony w tej scenie, a przecież stał bardzo blisko niej! Nie mógł Cimino nic innego wymyślić? Może chodziło mu o nagłe zaskoczenie widza? Niestety wyszło głupio. Rzekłbym, że wręcz okropnie źle.

Mimo wszystko, nie żałuje, że obejrzałem ten głośny film. Głośny nie z powodu swojej ogromnej wartości artystycznej. Przy budżecie 44 mln$ (gigantyczna kwota jak na tamte czasy!), zdołał zarobić w USA -nie uwierzycie - 3,4 mln $. United Artists stanęło na skraju bankructwa - potrzebna była natychmiastowa fuzja z MGM. A jakby tego było mało, wytwórnie bały się przeznaczać pieniądze na westerny. Ktoś zaraz powie, że Amerykanie są za głupi żeby docenić ten film, który w Europie został cieplej przyjęty. Nie, po prostu "Wrota niebios" są stanowczo za długie! Brakuje też w tym filmie także jeszcze większej drapieżności. Ma jednak swoje zalety.

Przede wszystkim znakomite zdjęcia (szerokie plany wgniatają w fotel, jak również ciekawe kompozycje kadrów i bardzo płynne ruchy kamery w mistrzowsko sfilmowanych scenach tanecznych) i duży rozmach inscenizacyjny (np. scena gdy Kristofferson przyjeżdża do Wyoming - czy widzieliście kiedykolwiek w jakimkolwiek westernie taki ruch na ulicy?). Aktorstwo stoi na dobrym poziomie. Kristofferson, Walken, Huppert - nie żeby zaprezentowali coś niezwykłego, ale jest ok. Do tego zabawny Bridges oraz Hurt (za mało). Pochwalę również wątek rywalizacji Kristofferson z Walkenem o serce Huppert.

Niestety,"Wrota niebios" generalnie są złe. Cimino opowiada swoją historię spokojnie i powoli. Widać, że zależy mu na pokazaniu czegoś naprawdę istotnego. Niestety, problem polega na tym, że nie wie kiedy należałoby się zatrzymać i powiedzieć stop. Stop, tutaj już kończę. Stop, to wytniemy, bo nic nowego nie wnosi do wątków i poznanych postaci. Stop, film zrobił się za długi i śmiertelnie męczący. Stop!


PS Huppert w żadnym innym filmie nie wyglądała tak pięknie! Piękno absolutne.