dłupota zabijać tyle zwierząt(do tego zagranicznych) żeby sobie w czasie bitwy w ładnej skórze paradować, która potem i tak się brudziła lub niszczyła w czasie walki

Oj człowieku zastanów się co piszesz, w tych czasach nie było praw ludzi, a Ty tu o zwierzętach piszesz. Nie chodziło o to żeby sobie w ładnej skórce paradować. Husaria była formacją niezwykłą i tak właśnie miała wyglądać, sam trzepot ich "skrzydeł" miał siać panikę w szeregach wroga, wyróżniali się na tle innych kawalerii. I uwierz mi samo "paradowanie" w skórze nie pomorze w wygraniu takich bitw jak np:

Kircholm:
-12 tys. wojsk Szweckich
-3,5 tys. wojsk Polskich

Kłuszyn
-35 tys. wojsk Rosyjskich
-5,5 tys. wojsk Polskich

Husaria sama w sobie nawiązuje to pięknych czasów w naszej historii i szkoda, że w dyskusji o niej najbardziej irytuje Cię temat skór.

propo tych skrzydel. z tym strachem przed trzepotem to przesada. w czasie bitwy nie slyszysz nic poza strzalami i galopem koni. zreszta NIGDY nie wydano zadnych dekretow odnosnie noszenia skrzydel. Jezeli juz to troczono je (jedno lub dwa) do siodla konia. dowody? zadna z zachowanych zbroi husarskich nie ma na naplecznikach mocowan do skrzydel, druga sprawa, ze w puzniejszym okresie wogole rezygnowano z naplecznikow, gdyz w taktyce walki husarii( kopie i szarza) nie mialy zbytnio zastosowania. jedyny sens,choc nie potwierdzony, co do uzywania skrzydel to walka z tatarami, gdyz BYC MOZE mogly on zapobiec zarzuceniu "lassa" (zapomnialem nazwy tatarskeigo odpowiednika) na jeźdzca. bylo to tez jedyna sytuacja gdy husaria walczyla bez kopii.
reszta to fakt;] najdostoniejsza i najskuteczniejsza odmiana kawalerii jaka istniala, jakos przed zaborami wcielono ja do kawalerii narodowej i tam juz stoczyla sie dol, glownie uzywano jej na defiladach.

PS. uwaza sie ja za wynalazek Polski, zgoda w formie jaka znamy to nasze osiagniecie;]a tak wogole wzorowana byly na jezdzie wegierskiej;] tylko ze tam walczono bez ciezkich zbroii. Ruscy cos tam ponoc prubowali stworzyc swoj odpowiednik husarii ale jakos im to nie wychodzilo.

jezeli kogos interesuje temat to tak na poczatek polecam strone http://www.husaria.jest.pl/ od tego sie zaczel moj konik zwiazany z husaria

Z tym strachem, to chyba nie przesada. W czasie kręcenia filmów wielokrotnie zauważono, że konie "strony przeciwnej" bały się skrzydeł husarskich. Wydawano dekrety w których wspominano o skrzydłach husarskich. Np. w czasach Stefana Batorego w opisie wymaganego uzbrojenia chorągwi husarskich napisano, że skrzydła nie są koniecznie wymagane. Zachowały się zbroje husarskie z mocowaniem skrzydeł, a nawet z samymi skrzydłami. Ale rzeczywiście nie wiadomo jak te skrzydła były mocowane (czy do zbroi, czy do siodła), bo większość zachowanych zbroi mocowania nie ma. Tatarskim odpowiednikiem "lassa" był "arkan". Husaria "stoczyła się na dół" na długo przed zaborami. Już na przełomie XVII i XVIII wieku zaczęto jej używać głównie do uroczystości, stąd w XVIII nazywano ją "jazdą pogrzebową". Pierwsze objawy "zmierzchu" husarii pojawiły się po udoskonaleniu muszkietu, z którego kule mogły już z kilkudziesięciu metrów przebić zbroję husarską. Przedtem nie było ręcznej broni palnej, która mogła zagrozić husarii. Po raz pierwszy atak husarii załamał się pod ogniem szwedzkich muszkietów pod Gniewem w 1626 roku. Husaria przyszła do nas z Węgier (jako jazda lekka), ale jej pierwowzorem była jazda serbska, tzw. racowie. Ruscy nawet stworzyli swój odpowiednik husarii, ale nie odniosła ona żadnych sukcesów. Nie wystarczało uzbrojenie podobne do polskiego, trzeba było jeszcze odpowiedniego wyszkolenia i taktyki walki. Zresztą nie potrafili nawet zrobić tak długich kopii jakie miała polska husaria, żeby nie wyginały się pod własnym ciężarem. Polskie były puste w środku, oblane smołą i okręcone rzemieniem, dzięki czemu były lekkie, a jednocześnie sztywne.

widze ze jestes obeznany w temacie to nie bede sie klucil, ale w listach przypowiednich wyraznie zaznaczano co husarz ma miec w obowiazkau, i pisano ze "skrzydla i piora dla postrachu nieprzyjaciela sa we wlasnej kwestii husarza" pewnie takiego cytatu nie bylo, ale sens zawarlem. obowiazkowe byly zbroja, kon, szabla, koncerz lub palasz, i chyba pistolety (troczone przy siodle). kopie fundowalo panstwo :)

PS. Jeszcze taka uwaga odnośnie opierania się na tym co się zachowało lub nie. Wiadomo z opisów, że po złamaniu kopii husaria walczyła koncerzami. Był to rodzaj b.długiego rapiera (1,5 - 1,7 m) o trójkątnym, albo czworokątnym przekroju głowni, którym walczono wyłącznie pchnięciami. Stąd też wyrażna pomyłka Sienkiewicza, który opisuje jak to pod Zbarażem Skrzetuski ciął Tuhaj beja koncerzem w łeb. I słusznie w filmie Skrzetuski robi to szablą. Ale koncerzy zachowało się zaledwie kilka sztuk i dlatego do tej pory historycy wojskowości nie mogą dojść do zgody, czy koncerz był na uzbrojeniu każdego husarza, czy tylko oficerów. Tzw. czarnych szabel husarskich zachowało się o wiele więcej. Inna sprawa, że tego typu szabli oprócz husarii używali także pancerni.

Do wojsk rosyjskich dodaj pan jeszcze jakieś 8 - 10 tys. głównie Szwedów, ale też Francuzów, a nawet Anglików. Zginęło z nich ok. 1200 ludzi. Straty moskiewskie były kilkakrotnie wyższe, prawdopodobnie jakieś 6 - 8 tys. Straty polskie według hetmana Żółkiewskiego ("Początek i progres wojny moskiewskiej")wyniosły 400 - 500 ludzi. Charakterystyczne, że liczniejsza jazda szwedzko - francuska nie wytrzymała uderzenia kilku chorągwi husarii.

Polecam wszystkim obejrzeć filmik:
http://www.youtube.com/watch?v=Z1XwAc_en5I&feature=channel_page
Swoją drogą to ciekaw jestem czy doczekamy sie kiedyś filmu o samej Husarii

No i co z tego, że tyle zwierząt zabili?? W tym czasie liczył się rozmach, powiedz mi jak reagowali Tatarzy czy Turcy jak widzieli galopujących wojaków w skórach ze skrzydłami i z kopiami w dłoniach? Normalnie robili w gacie, a po za tym to był jeden z niewielu wtedy przykładów wykorzystania elementów psychologicznych. Jak dla mnie tygrysy, lwy i lamparty schodzą na najdalszy plan!

Jeśli już, to oficerowie nosili burki- rodzaj płaszcza, twoarzysze skóry lampartów i tygrysów, a ich pachołkowie, któych każdy towarzysz miał około 3 - skóry wilcze...
Ale w filmie musieli dac ciała- jakby to wyglądał jeden z głównych bohaterów w zwykłym płaszczu...
Poza tym częśc historyków jest za tym, że husaria zdejmowała skrzydła w czasie walki, nosząc je na paradach, albo wedle własnego uznania w bitwie.
siła husarii polegała na wyszkoleniu i wyhodowaniu odpowiedniej rasy koni, wyszkoleniu towarzyszy i taktyce natarcia, w dogodnym do ataku terenie. dodatkowo kopie były drążone, przez co mogły byc dłuższe i pierwsze dosięgały pikinierów. Skrzydła, futra itp to dalszy plan.
Na 50 towarzyszy jadących w pierwszym szeregu po zwarciu szyku, przypadało więc średnio 150 jazdy czeladnej - uzbrojonych lżej pachołków, jadących w dalszych szeregach, z bronią palną. Uderzenia husarii wspomagali czasem pancerni.

hmmm. gdzies czytalem ze wlasnie oficerowie nosili skory "polskich zwierzat", za "zwyklych husarzy" mialem na mysli wlasnie towarzyszy, gdyz to zawsze byli przedstawiciele szlachty, na swoich pocztowych ( a nie pacholkow, gdyz pacholkowie jedynie co robili to dbali o konie, podawali kopie, ogolnie zajmowali sie sprawami taboru i obslugi) wybierali takze szlachte, choc czasem, ale baaardzo rzadko co biedniejsi najmowali nawet co bardziej krzepkich chlopow, ale to w przypadku "biednych" towarzyszy, pisal o tym bodajrze cichocki.
dluga bron palna wprowadzono puzniej, najczesniej byly to bandolety, jedna sztuka na poczet, dlugo husaria opierala sie przeciwko dlugiej bronii, ale krol nalegal i w koncu ulegli.

w szarzy husarii NIGDY nie brali udzialu uzbrojeni w bron palna, korzystano wylacznie z kopii, nie moge sobie wyobrazic strzelania w galopie, nie mowiac juz o cwale, gdzie nawet konia ciezko opanowac:P broni palnej husaria uzywala tylko gdy walczyla spieszona, i w walkach z tatarami, gdzie z oczywistych powodow kopii nie uzywano.

i dokaldnie, jazda kozacka (puzniej zwana wlasnie pancernymi, nie mylic z kozakami ukrainskimi) takze brala udzial w atakach husarii, a raczej jak wlasnie napisales wspomgali ja, gdyz nigdy nie brali udzialow w szarzy, zwykle brali udzial w pogoni lub wspomagali skrzydla, w puzniejszych okresach poza brakiem kopii i koncerzy uzywali praktycznie tego samego uzbrojenia ochronnego oraz wluczni. np o ile dobrze pamietam na poczatku skrzetuski byl wlasnie "namiestnikiem choragwi pancernej", dopiero puzniej dowodzil husaria.

PS. gdzie o tych burkach czytales bo szczerze mowiac nie slyszalem o tym wczeniej, ale calkiem mozliwe, choc nawet u wspomnianego cichockiego nie ma o tym chyba ani slowa.

jeżeli mogę się wtrącić, to czytałem, że skrzydeł używano do płoszenia koni przeciwnika- nasze były przyzwyczajone do niezwykłego hałasu jaki wydawały w czasie szarży, natomiast wroga już nie. Bodajże Jasienica o tym pisał, acz nie jestem pewien.

Dobrze czytałeś :) Np. w czasie uczty po bitwie pod Wiedniem Austriacy "dali plamę" przy wyznaczaniu miejsc towarzyszom z chorągwi husarskich. Przypuszczali, że ci ze skórami tygrysimi i lamparcimi są ważniejsi i zawołali: "Panowie tygrysowi do pierwszego stołu, panowie z wilkami do dalszych!" Sobieski roześmiał się i powiedział: "U nas to właśnie wilki tymi tygrysami dowodzą". Zdarzały się wypadki, kiedy pancerni brali udział w szarży razem z husarią. Taki fakt opisuje Pasek, kiedy to w czasie bitwy z Moskalami nad rzeką Basią Czarniecki podzielił każdą chorągiew husarską na trzy szwadrony i za każdym szwadronem husarii ustawił chorągiew pancerną. Jeden taki szwadron husarii z chorągwią pancerną przebił się na wylot przez całą armię moskiewską, tracąc podobno tylko jednego towarzysza i jednego konia.

dzieki za potwirdzenie, bylem tego pewnien, jesli dalbys jakies zrodlo do poczytania o tym fakcie byl bym wdzieczny :). o tej akcji z moskalami nie slyszalem, cale zycie czlowiek sie uczy :D. wogole husaria to taki temat ze jest wiele teorii, a niewiele faktow. ale to nie zmienia faktu ze to piekny rozdzial u historii oreza polskiego, a nawet oreza calego swiata, gdyz to unikalna formacja.

Tutaj jest dość ciekawa stronka o husarii;)

http://www.bryk.pl/wypracowania/historia/ciekawostki/3765-husaria.html

http://www.kresy.pl/kresopedia,historia,rzeczpospolita?zobacz%2Fhusaria-stanisla wa-pacholowieckiego-polock-1579#

http://www.hussar.com.pl/husaria.html

http://www.eprudnik.pl/husaria-najdzielniejsza-jazda-swiata/

http://przezhistorie.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=142:husaria -zarys-historii-formacji-i-opis-uzbrojenia&catid=12:xvi-xviii-w&Itemid=38

http://www.husaria.jest.pl/skrzydla.html

http://herkimer.blog.onet.pl/2009/07/14/husaria-najskuteczniejsz-jednostka-bojow a-w-historii-swiata/

http://www.historycy.org/bez_grafik/index.php/t37376.html

http://www.edulandia.pl/edukacja/56,124947,10700428,Skrzydla_husarii,,4.html

http://ioh.pl/artykuly/pokaz/legenda-skrzydlatych-husarzy--historia-fakty-i-mity ,1055/

Pozdro:)

http://www.husaria.jest.pl/taktyka.html