Pełna realizacyjnego rozmachu produkcja SF, uhonorowana na MFF w Wenecji, porównywana z Zakochanym bez pamięci i Ciekawym przypadkiem Benjamina Buttona. Nemo (Jared Leto) wiedzie zwyczajne życie u boku pięknej żony (Sarah Polley). Jego marzenia o doświadczeniu czegoś wyjątkowego nagle spełniają się, gdy pewnego ranka odkrywa, że obudził się w... 2092 roku. W futurystycznym świecie jutra, w którym człowiek skolonizował Marsa i wygrał walkę ze wszystkimi chorobami, mężczyzna okazuje się ostatnim śmiertelnikiem pośród nieśmiertelnych. Czy znajdzie w sobie odwagę, by zdobyć względy kobiety swoich marzeń - ponętnej Anne (Diane Kruger), z którą los go kiedyś pechowo rozłączył? Jaco Van Dormael, twórca wielokrotnie nagradzanego filmu Ósmy dzień, przedstawia wizjonerską opowieść o mężczyźnie, który obudził się w przyszłości jako najstarszy człowiek na Ziemi. ?Ambitna i dostarczająca rozrywki fantastyka? Deborah Young, The Hollywood Reporter ?Kinomani znajdą tu niezliczone nawiązania do dzieł mistrzów: Spielberga i Kubricka? Boyd Van Hoeij, Variety Wysokobudżetowa (ponad 50 milionów dolarów) europejska superprodukcja Van Dormaela urzeka spektakularnymi efektami specjalnymi i doskonałą charakteryzacją (nagroda MFF w Sztokholmie). Miłośnicy kina SF znajdą w Mr. Nobody liczne odwołania do dzieł mistrzów filmowej fantastyki, między innymi Stanleya Kubricka, Luca Bessona i Stevena Spielberga. Mr. Nobody oczarował jury i publiczność Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji, gdzie film uhonorowano za wysoki poziom techniczny, dzięki któremu bez kompleksów wytrzymuje porównania z produkcjami hollywoodzkimi. W obsadzie - obok Jareda Leto, aktora znanego z Requiem dla snu, Aleksandra i Podziemnego kręgu, a przy okazji założyciela i frontmana popularnej grupy 30 Seconds to Mars - gwiazdy międzynarodowego kina: Sarah Polley (Istota, Życie między słowami, Świt żywych trupów), Diane Kruger (Bękarty wojny, Skarb Narodów, Troja), Rhys Ifans (Notting Hill, Harry Potter i Insygnia Śmierci) oraz dwójka zdolnych europejskich aktorów młodego pokolenia: Toby Regbo (Harry Potter i Insygnia Śmierci) i Juno Temple (Dziewczyny z St. Trinian, Cracks, Kochanice króla, Pokuta). Na przebojowym soundtracku Mr. Nobody można usłyszeć między innymi utwory The Pixies, Neny, Buddy?ego Holly, Eurythmics, Ottisa Reddinga i The Chordettes.

Dlaczego tak długo czekał Pan na powrót na plan? Żyłem. Pisałem. Oczywiście, nie myślałem, że ten film zajmie mi tyle czasu. Ale im więcej pisałem, tym więcej miałem do napisania. Próbowałem różnych rozwiązań, póki mi się któreś nie spodobało. Może jestem kompulsywnym monomaniakiem? W sumie napisanie tego scenariusza zajęło mi siedem lat. Pracowałem codziennie od 10.00 do 15.30, kiedy moje dzieci kończą szkołę. Na szczęście, pisanie dobrze współgra z życiem rodzinnym. Nie miałem żadnej presji. W świecie kina, film, który ma pięć lat, to stary film. Wygodnie jest być ?przebrzmiałym?. Jaki jest punk wyjścia Mr. Nobody? Mr. Nobody jest filmem o złożoności. Chciałem opowiedzieć o tym poprzez medium, które dąży do uproszczeń. To też film o życiu. W kinie każda scena jest niezbędna, a całość prowadzi do zakończenia, natomiast moje życie jest pełne dziur, przypadków, zbędnych scen i nieuchronnie prowadzi do śmierci. I na tym polega jego piękno. To film o wątpliwościach... Ale to przede wszystkim film o wyborze. Ile jest przypadku w naszych wyborach? Czemu dokonujemy takiego, a nie innego wyboru? Co sprawia, że nasze życie jest właśnie takie, jakie jest? Ile stanowi wybór, a ile wzajemne oddziaływanie wielu małych przyczyn, z których nie zdajemy sobie sprawy? Czy nieznajomy na drugim końcu świata zmienił nieświadomie bieg naszego życia, gotując sobie jajko? Kiedy jestem szaleńczo zakochany i mówię sobie: ?Nie mogę bez niej żyć.?, co by się stało, gdybym jej w ogóle nie spotkał? Jako punkt wyjścia wykorzystałem dwunastominutową krótkometrażówkę, którą nakręciłem w 1982 roku: E pericoloso sporgersi. Chłopak biegnie za pociągiem i ma dwa wyjścia: pojechać z matką lub z ojcem. W zależności od jego wyboru są dwie możliwe przyszłości. Pierwszą wersję scenariusza zacząłem od tego, że kobieta wsiada lub nie wsiada do pociągu. Wtedy powstała Przypadkowa dziewczyna Petera Howitta, a zaraz potem Biegnij Lola, biegnij Toma Tykwera. Musiałem wymyślić coś innego. Zdałem sobie jednak sprawę, że nie chcę opowiedzieć historii binarnej, przede wszystkim interesowała mnie mnogość i złożoność możliwych wyborów. Kiedy trzeba dokonać wyboru, to nigdy nie ma tylko dwóch możliwości. Rodzi  się bowiem niezliczona ilość opcji wynikająca z tych dwóch podstawowych. To się rozrasta jak drzewo. Tym scenariuszem chciałem dać poczuć tę głębię nieskończonych możliwości. Chciałem też znaleźć inny sposób opowiadania. Pragnąłem, by przecięły się spojrzenie dziecka na swoją przyszłość i spojrzenie starca, którym się stał bohater, na swoją przeszłość. To miała być opowieść o złożoności świata, zrealizowana poprzez kino, które jest upraszczającym medium.  Podczas gdy rzeczywistość wokół nas jest coraz bardziej złożona, informacje są jednak coraz zwięźlejsze, a polityczne przemówienia coraz prostsze. To co mnie interesuje to wielowymiarowość świata, nie proste odpowiedzi, które są pocieszające, ale fałszywe. Kiedy zaczyna Pan pisać, zna Pan już zakończenie intrygi? Wcale. Gdybym był skutecznym scenarzystą, nie potrzebowałbym siedmiu lat, żeby napisać film. Dla mnie pisanie ma w sobie coś organicznego, jak roślina, która rośnie. Miotam się trochę we wszystkich kierunkach. Trochę jak Le palais du facteur Cheval. Podobnie jak Nemo, mam problem z dokonywaniem wyborów. Piszę więc wiele wersji, a następnie wycinam to, co niepotrzebne. Ale im mniej wiem, dokąd zmierzam, im bardziej jest to tajemnicze i im bardziej mi to umyka, tym bardziej mnie to interesuje. Kiedy Pan zrozumiał, że dociera do końca pisania Mr. Nobody? Jak to mówią pisarze, powieść jest skończona, kiedy już mamy dosyć jej pisania! W pewnej chwili doszedłem do wniosku, że lepiej już nie będzie. Nadszedł czas, żeby to odtworzyć wizualnie z użyciem kamery i aktorów. Właściwie, to od momentu, kiedy zaczynam się zastanawiać, gdzie ustawię kamerę, to wiem, że czas pisania dobiegł końca. Jak odbywa się przejście od pisania do realizacji? Każdemu życiu w Mr. Nobody chciałem nadać inny styl i w odmienny sposób wykorzystać kamerę, żeby od pierwszego ujęcia każdej sceny było wiadomo, w którym życiu jesteśmy. Życie z Anną (Diane Kruger) jest filmowane tak jak okres nastoletni: odtwarzałem z dorosłymi Nemo i Anną ustawienia, jakie robiłem z nastolatkami, żeby obie historie miłosne połączyły się na ekranie. Życie z Élise (Sarah Polley) bazuje na dystansie między nimi, jedna postać jest nieostra, stosujemy kamerę z ręki i realistyczny obraz. Życie z Jeanne (Linh-Dan Pham) dzieje się głównie poza kadrem. Obraz zaczyna się od nóg i przesuwa się ku twarzom. Najważniejsze jest zawsze poza kadrem, jakby nikt nie zwracał na to uwagi. Życie nastolatka w śpiączce jest całkiem rozmyte. Życie wdowca składa się z niezależnych ruchów kamery, kontemplacyjnych, niezwiązanych z ruchami postaci. Życie ?tego-który-się-nigdy-nie-narodził? jest czyste, nierealne. Żeby osiągnąć taki efekt, zacząłem wycinać niektóre sceny z papieru. Przed rozpoczęciem zdjęć, przez dwa tygodnie, z moim operatorem Christophe?em Beaucarne?em, filmowaliśmy dublerów, żeby móc naszkicować styl każdego życia. Dlaczego wybrał pan Christophe?a Beaucarne?a do oświetlenia? To mój przyjaciel i jeden z pierwszych uczniów w INSAS, szkole filmowej w Brukseli. Dobrze nam się razem pracuje, bo obaj lubimy eksperymentować w kinie. Bawimy się w rzeczy, które interesują tylko filmowców, np. jak uniknąć kontrplanów, jak sprawić, żeby nie było widać kamery, kiedy jest przed lustrem i przechodzi przez nie na drugą stronę... Dużo radości sprawiło nam wymyślanie trików, których nie widać, a nadają całemu filmowi taki dziwny klimat. Czy któraś z postaci była szczególnie trudna do napisania? Nie bardzo. Chyba najtrudniej było utrzymać w ryzach długość wszystkich tych wątków, opowiedzieć każde życie z równym zaangażowaniem i nie zaniedbać żadnego. Znaleźć odpowiednią konstrukcję dla tej pajęczyny, zapewnić klarowność. Jeśli chodzi o te trzy kobiety, to ich opis oparty jest na ich relacjach z Nemo. W jednym wypadku on ją kocha, a ona jego (Anna), w drugim on ją kocha, a ona go nie za bardzo (Elise), a w trzecim ona go kocha (Jeanne), a on jej nie całkiem. W efekcie jego historia z Anną ? wielka miłość ? jest przeżywana w pewnym oczekiwaniu, w nieobecności. Natomiast dwa pozostałe życia rozgrywają się jakby w lustrze ? jest to codzienny dramat braku odwzajemnionych uczuć. Czemu zatrudnił pan Jareda Leto do roli Mr. Nobody? Kiedy piszę, staram się nie mieć w głowie konkretnych twarzy. Pozostawiam sobie otwarte pole możliwości. W wypadku Mr. Nobody potrzebowałem aktora zdolnego do przeobrażeń, zarówno twarzy, jak i głosu, rytmu, oddechu. Jared Leto ma tę zaletę, co widać w wielu jego filmach. To się potwierdziło na planie - im bardziej postać różni się od niego samego, tym jest lepszy. Wtedy staje się najbardziej naturalny. Tak było w scenach, kiedy grał starca. Jared to aktor, który się wspaniale przeobraża. Także praca charakteryzatorki, Kaatje Van Damme, bardzo pomogła aktorom wcielić się w różne wersje tych samych postaci i połączyć w spójną postać nastolatków i dorosłych. Przejdźmy teraz do trzech kobiet jego ?żyć?. Zacznijmy od Sarah Polley, która gra Elise? O niej pierwszej pomyślałem do tej roli i na szczęście od razu się zgodziła. Kiedy skończyłem pisać, zobaczyłem ją w filmach Isabel Coixet - Życie ukryte w słowach i w Moje życie beze mnie i przeżyłem szok. To wielka aktorka. Do roli Elise potrzebowałem kogoś, kto potrafi wzruszająco pokazać tę kobietę pogrążoną w depresji, odpychającą. Nie widzimy tej depresji od wewnątrz, ale z punktu widzenia Nemo. Ważne, żebyśmy polubili Elise, mimo że nie rozumiemy, co się z nią dzieje. Ona też tego nie rozumie i to jest rozdzierające. Elise szuka przyczyny swojego cierpienia, a to może po prostu być choroba. Poza tym ma stałe poczucie winy, wiedząc jak bardzo jej stan przeraża mężczyznę, z którym żyje. Póki nie zobaczyłem jak Sarah gra tę postać, nie wiedziałem, że jest po ludzku możliwe, żeby aktor płakał na zawołanie! I to bez wprowadzania się w nastrój, śmiejąc się między ujęciami. No, ale w wieku 29 lat, Sarah ma już 22 lata kariery za sobą. Mimo bardzo trudnej roli, stworzyła piękną postać. Linh-Dan Pham w roli Jeanne? Spotkałem ją w Londynie. Wyobraziłem sobie Jeanne, jako postać cierpiącą w milczeniu. To kobieta, która czuje, że jest niekochana, ale nigdy nie wypomni tego mężowi i do samego końca stara się być doskonała, robić to, czego się od niej oczekuje. Próbuje uratować to, co uważa za ich miłość. Przesłuchałem Linh-Dan, którą oczywiście widziałem wcześniej W rytmie serca  Jacques?a Audiarda. Wystarczył moment i wiedziałem, że to ona. Diane Kruger w roli Anny? Diane zgodziła się dwa dni po tym, jak zaproponowałem jej rolę i już następnego dnia była w Brukseli! Bardzo mi się spodobał entuzjazm, z jakim podeszła do tego projektu. Ona bardzo się angażuje na planie, ufa reżyserowi, pozwala się prowadzić. To odważna aktorka, gotowa na podjęcie ryzyka. Sama czuje, kiedy dobrze gra. Para, jaką tworzy z Jaredem, doskonale się sprawdza na ekranie, czuć ich świetne porozumienie. Często ją widywałem w rolach bardzo kobiecych bohaterek, ale czułem, że może się też sprawdzić w zupełnie innym stylu - w roli kobiety, która nie specjalnie się sobą zajmuje, twardo stąpającej po ziemi, ale romantycznej. Jej postać do niczego się nie przywiązuje, nic nie ma, w każdej chwili gotowa zwinąć manatki. Doskonale do niej pasuje. W tym filmie ma niezwykły wdzięk i siłę. Porozmawiajmy też o aktorach grających rodziców Nemo: Rhysie Ifansie i Natashy Little? Oczywiście widziałem Rhysa w Notting Hill Rogera Michella, gdzie był przezabawny. Ale bardzo mnie też poruszyła jego rola w Przetrzymać tę miłość tego samego reżysera, gdzie zagrał homoseksualistę. Wiedziałem więc, że potrafi zagrać to pęknięcie pomiędzy zabawnym tatusiem, a ojcem, który widzi jak załamuje mu się życie. Natashę polecił mi mój angielski reżyser castingu. To wielka aktorka teatralna. Oszołomiła mnie już przy naszym pierwszym spotkaniu. Prawie nie trzeba jej prowadzić, wystarczy powiedzieć, co chcemy, żeby uzyskała i zaraz się to dostaje. To była decydująca rola dla filmu ? matka musiała zburzyć szczęśliwe dzieciństwo, ale my musimy chcieć pójść za nią. I Natasha to osiągnęła. Jak prowadzi Pan aktorów? Właściwie to aktorzy sami mi mówią, jak nimi kierować. Wynajduję to, czego każdy potrzebuje. Zaskoczyły mnie nastolatki, którym musiałem tylko wyjaśnić, dokąd zmierzają ich postacie, ale bez wdawania się w szczegóły, jak do tego dojść. Mieli to co najważniejsze ? kontrolę nad utratą kontroli! Ale tak samo jak nie potrafię powiedzieć jak piszę, tak i nie umiem powiedzieć jak prowadzę aktorów. Wiem tylko, że ogromną przyjemność sprawia mi patrzenia na nich, mówienie im jak wyobrażam sobie poszczególne sceny. Potem niektórzy aktorzy potrzebują, by dużo im mówić, wyjaśniać przeszłość postaci, a inni nie chcą nic wiedzieć. Ja się muszę dostosować, żeby każdy aktor miał jak największą przyjemność z pracy i mógł osiągnąć ten błogosławiony moment, kiedy traci kontrolę i staje się postacią. Jared osiąga to przez zmęczenie. Inni dzięki zaufaniu. Jak się Pan czuł wracając na plan po tylu latach nieobecności? Praca na planie nigdy nie sprawiła mi takiej przyjemności, ale to przede wszystkim dzięki osobom, z którymi współpracowałem. Wszystko przebiegało naturalnie. Nigdy nie czułem zmęczenia. Myślę, że się rozwinąłem, nawet kiedy nie kręciłem filmów. Inaczej myślałem, więc inaczej tworzyłem filmy. Czy połączenie ludzi z różnych kultur w ekipach technicznych, ze względu na zdjęcia rozpoczęte w Belgii, kontynuowane w Kanadzie i kończone w Niemczech, nie komplikowało pracy? Trzon stanowiła ekipa belgijsko-francuska, do której dołączały inne. Sylvie Olivé, scenografka (otrzymała nagrodę za najlepszy wkład techniczny za scenografię na Festiwalu Filmowym w Wenecji) wykonała rewelacyjną robotę, aby mi pomóc przełożyć scenariusz na obrazy i znaleźć odpowiedni styl wizualny właściwy dla każdego z żyć Nemo. Zagrała kolorami. Trzy dziewczynki: pierwsza w czerwonej sukience (Anna), druga w niebieskiej (Élise), a trzecia w żółtej (Jeanne). Wykorzystaliśmy te kolory, jako kody wizualne dla każdego z żyć. Tak więc w życiu, w którym Nemo wybiera dziewczynkę w żółtej sukience, cała dekoracja jest zabarwiona na żółto, a czerwony i niebieski nie występują. Tak samo postąpiliśmy z dwoma pozostałymi historiami. To się może wydawać nachalne, ale na ekranie efekt jest bardzo dyskretny. To trochę jakby bohater wybierając jedno życie, rezygnował z pozostałych kolorów i zmierzał ku monochromatyczności. W dzieciństwie istniały wszystkie kolory, ale dla starego Nemo został tylko biały.   Czy były jakieś sceny, które obawiał się pan nakręcić? Trochę się niepokoiłem przy scenach miłosnych z nastolatkami. Chciałem pokazać, że pociąg fizyczny jest równie silny u nastolatków jak i u ludzi dorosłych. Musieliśmy pokazać tę siłę, ale i zachować umiar. W oczach postaci nie mogło być żadnej rezerwy uczuciowej, więc aktorzy nie mogli czuć skrępowania względem siebie, ani wynikającego z obecności ekipy. Szybko się jednak uspokoiłem, bo przy scenach intymnych bazujących na słowach czy spojrzeniu, moja kamera skupiała się na twarzach. A przy scenach bardziej zmysłowych, to była po prostu choreografia. Na przykład musieli się całować oparci o ścianę, przetoczyć się i wylądować leżąc na łóżku. Żeby to nakręcić, łóżko stało oparte o ścianę, a aktorzy musieli udawać, że leżą. Wstyd natychmiast znikał przy ciężkich ćwiczeniach choreograficznych. Jednym z wyzwań filmu jest odtworzenie przyszłości. To przede wszystkim zasługa trzech osób: Sylvie Olivé, o której wspominałem, François Schuitena, który nadzorował cały świat przyszłości i Louisa Morina, który zajął się efektami specjalnymi. Ich zadaniem było pokazanie przyszłości tak, jak tego jeszcze nie było w kinie. Nie muszę mówić, że był to cel trudny do osiągnięcia. Im bardziej szukaliśmy, tym bardziej widzieliśmy, że wszystko już było. Pomysł z wycieczką na Marsa przyszedł nam na koniec. To dawało pewien oddech. Wymyślenie kontenera, w którym na statku kosmicznym leżą uśpione ciała, wymagało wielu badań, choćby nad tym jak śpią zwierzęta w hibernacji, że nie mają odleżyn. Sylvie Olivé zainspirowała się tackami z mięsem pod folią. Najpierw naszukała się sporo lateksu w odpowiednim kolorze, który w końcu znalazła u producenta lateksu sado-maso w Paryżu. Potem zaczęła robić próby z odkurzaczem, aby nauczyć się łapać kogoś w próżni. Praca trwa miesiącami, by wszystko na koniec wyglądało normalnie i oryginalnie. Dźwięk też ma duży wpływ na stworzenie świata przyszłości. Dźwięk działa na podświadomość, zmienia obraz i pozwala wyobrazić sobie to, czego nie widać. Muzyka ma duże znaczenie dla rytmu filmu. Jakie były pańskie wskazówki? Kilka utworów, jak np. Mr. Sandman, istniało już na etapie pisania scenariusza. Następnie z moim bratem Pierre?em ? który skomponował muzykę do wszystkich moich filmów pełnometrażowych ? opracowaliśmy kilka prostych wątków muzycznych i pętle, które się wymieniają. Mieszanka pozornej prostoty i ukrytej złożoności. Pierre napisał motywy muzyczne, które się na siebie nakładają tworząc nowe, ale nadal istniejąc samodzielnie. Chciałem muzyki, która nie gra na emocjach, tylko im towarzyszy. Wybraliśmy minimalistyczną aranżację, bez orkiestry symfonicznej, najczęściej z samą gitarą. Chcieliśmy, żeby było czuć instrument i grającego muzyka. To założenie zresztą dobrze podsumowuje naszą przygodę ? projekt dość maksymalistyczny przy minimalistycznym podejściu. Jak opisałby pan swoją współpracę z Philippem Godeau, producentem? Philippe jest moim przyjacielem, bardzo odważnym przyjacielem, że udźwignął ten projekt i podjął takie ryzyko. Opowiadałem Philippe?owi o tym projekcie od samego początku i był moim pierwszym czytelnikiem. Przygotowanie takiego filmu, kręconego w tylu krajach i z budżetem zarezerwowanym zazwyczaj dla filmów akcji lub komedii, było dla niego ogromnym wyzwaniem. To nie jest budżet dla filmu eksperymentalnego. Ale dzięki zdobytym środkom, mogliśmy kręcić przez 26 tygodni i myślę, że udało nam się zrobić film nietypowy, trudny do zaszufladkowania. Teraz, kiedy ta przygoda dobiegła końca, kim jest dla pana Mr. Nobody?  ?Jeden, nikt i sto tysięcy?. Jako widz kocham kino, ponieważ pozwala mi przeżyć doświadczenia, których moje życie raczej mi nie zaoferuje. Kino pozwala mnożyć hipotetyczne życia. Przez kilka godzin żyć życiem mieszkańca Uzbekistanu, albo być traperem na Alasce. Doświadczenie, które proponuje Mr. Nobody polega na niedokonywaniu wyboru i na wypróbowaniu wszystkiego, aby się w końcu przekonać, że wszystkie opcje są ciekawe. Chciałbym, żeby widzowie odczuli, że nie ma dobrych lub złych wyborów, tylko różne sposoby na ich przeżycie. Z tego powodu, jednym z najważniejszych motywów w moim filmie jest wolność. Co sprawia, że czuję się wolny? Czy to, że mogę ulec swojemu popędowi czy pragnieniu? Skąd się bierze ten popęd? Z mojej przeszłości? Z mojego wychowania? Od moich rodziców? Z przeżyć moich dziadków? Robiąc Mr. Nobody, chciałem stworzyć coś na kształt powiastki filozoficznej bez morału. Stary Nemo, kiedy zaczął wątpić we wszystko, w co wierzył, kiedy nauczył się żyć spokojnie bez wątpliwości, mógłby stwierdzić: ?W życiu albo jest fajnie, albo nie jest fajnie. Jak jest fajnie, to rób to. Jak nie jest fajnie, to nie rób.?

Philippe Godeau: Kończąc Ósmy dzień, Jaco powiedział do mnie: ?Mój następny film będzie prosty, niedrogi i szybki.? Ale powoli przybrało to całkiem inny obrót. Film jest żywą materią, stale ewoluuje. Poród był bardzo długi, bo Jaco nie należy do ludzi, którzy coś robią dla samego robienia. To przede wszystkim artysta, a dopiero potem filmowiec. Trzeba mu dać czas, by dotarł do końca swoich inspiracji. FINANSOWANIE Pierwszy raz czytałem scenariusz w Cannes w 2004 r. Mogliśmy go wtedy wycenić na 50 milionów euro, co oznaczało, że był niemożliwy do sfinansowania. Jaco jest przede wszystkim moim przyjacielem, więc powiedziałem mu prawdę ? że musimy znaleźć współproducentów. Zaczęliśmy więc nad nim pracować, żeby nadać mu trochę mniej kosztowną formę. Oczywiście to nadal był film drogi i bardzo trudny do zrobienia, ale nie niewykonalny. Nikt nie chciał zaryzykować takich pieniędzy, sześciomiesięcznego kręcenia i całego ryzyka, jakie się z tym wiązało. Pathé i Wild Bunch w końcu do mnie dołączyli i to nie ze względu na aktorów, bo wtedy żaden nie miał jeszcze podpisanej umowy, ale ze względu na reputację Jaco. To niezwykle rzadkie dzisiaj, szczególnie przy filmach o takim rozmachu. Jednak sumy, jakie dawali, dalekie były od pokrycia budżetu Mr. Nobody. Musiałem zaryzykować i wyłożyć duże osobiste zabezpieczenie na ten film, żeby maszyna mogła wreszcie ruszyć. Reasumując, jeśli bym nie wyłożył pieniędzy zakładając, że je odbiorę, kiedy pojawią się ewentualni inwestorzy, Mr. Nobody by nie powstał. Mieliśmy też szczęście, że zaczęliśmy całą przygodę nim pojawił się kryzys. Dziś, nawet przy najlepszych chęciach, nie dałbym rady zrobić tego filmu. JACO I JA Poznaliśmy się z Jaco przy kręceniu Toto bohatera, potem pracowaliśmy jeszcze razem przy Ósmym dniu. I chociaż każdy film jest inny, podstawa jest ta sama ? wzajemne zaufanie. Każdy z nas potrzebuje czasu. On, żeby dojść do końca swoich inspiracji, a ja, żeby to wszystko umożliwić finansowo. Widujemy się stale, ale za każdym razem rozmawiamy o czymś innym. Obaj wiemy, że ten drugi robi postępy, ale nie musimy tego analizować. Między nami wszystko się odbywa naturalnie. Nie stanę za jego kamerą, żeby mu mówić, co ma robić. A on się nie wtrąca do finansów. Ale na planie, sprawdza, co o tym myślę. Ufa mi w kwestiach związanych z promocją filmu ? wybór plakatu, zwiastun? Wydaje mi się, że dobrze się uzupełniamy. KRĘCENIE FILMU Na sześć miesięcy zdjęć, nie było ani jednego dnia opóźnienia, a finansowo zmieściliśmy się w kwocie założonej na początku. Samo kręcenie było najprzyjemniejszą częścią w całej tej przygodzie. Oczywiście dni były długie, a plan zdjęciowy zwariowany, podzielony na Belgię, Kanadę i Niemcy, ale nie było żadnego poważnego problemu. Wszystkie trudności zostały rozwiązane, bo ekipa pracowała z przyjemnością i to się wyczuwało. Nigdy nie widziałem Jaco równie szczęśliwego, co na planie Mr. Nobody. To zresztą powód, dla którego namawiam go do częstszego robienia filmów. POSTPRODUKCJA To rodzaj filmów, których postprodukcja jest bardzo długa - montaż trwał rok. Myślę, że trudno zachować dystans, kiedy się nad czymś spędza tyle czasu co Jaco. To nie przypadek, że na tym etapie odbyliśmy najwięcej dyskusji, bo ja miałem dystans, którego jemu mogło brakować. Był to trudny okres dla takiego perfekcjonisty jak Jaco, bo mógłby na nim spędzić i dziesięć lat i stworzyć całkiem inny film. Ale skończył go robić i wszyscy jesteśmy zadowoleni z efektu końcowego. Jaco opanował technikę, nie tracąc jednak swojej poetyckości i ludzkiej wrażliwości. Wszystko to tworzy u niego harmonijną całość. BILANS Dzięki Mr. Nobody jestem szczęśliwy, bo stanowi dla mnie dowód, że wiara w ludzi i stała współpraca pozwalają pójść dalej, podejmować ryzyko. Nasza długa współpraca z Jaco nie pozwoliła nam spocząć, pchnęła nas do intensywniejszego działania, do zrobienia rzeczy, które wydawały się niemożliwe. Nie byłbym w stanie wyprodukować tego filmu, gdybym nie robił poprzednich filmów Jaco, gdybym nie wiedział jak pracuje, jak funkcjonuje. Przede wszystkim jestem zadowolony i dumny z tego filmu, ponieważ nie przypomina niczego, co dotychczas widziałem. Pozwala poczuć masę rzeczy, o których chciałbym opowiedzieć swoim dzieciom o życiu, o wyborach, jakich musimy dokonywać? Jaco nie przemawia, ale pozwala nam czuć i przeżywać. To jest wyczyn!