Powieść Vladislava Vančury o tym samym tytule była niezwykle trudna do przebrnięcia. Wszystko za sprawą archaicznego języka i gawędziarskiego tonu, jaki przyjął autor. Niektóre fragmentu musiałem czytać po kilka razy by nadążyć. Ogółem była to jednak przyjemna, awanturnicza opowieść. Z filmem jest nieco inaczej.

František Vláčil swoje dzieło skupił nie na słowach, a na wizjach. Konflikt zbójów z wojskami króla jest tu jedynie pretekstem by otworzyć serca niektórych postaci. Reżyser plądruje umysły bohaterów przy pomocy śmiałych przeskoków z warstwy realistycznej w świat fantazji. Już pierwsza tego typu scena robi olbrzymie wrażenie: Aleksandra zakochując się w Krystianie wyobraża sobie ich wspólną noc pod Drzewem Poznania Dobra i Zła. Kolejne oniryczne obrazy są coraz bardziej śmiałe i naszpikowane symbolami. Powoli to one zaczynają górować nad fabułą zdającą się trzymać na pierwszym planie.

Sama historia znana z powieści jest przeniesiona niegłupio na taśmę filmową. Vláčil umiejętnie skraca wątki, ogranicza role postaci i nie uznaje autocenzury: kiedy chce coś pokazać, robi to bez namysłu. Artyzm tworzonego dzieła nie zabrania mu ukazywać scen walk, a wręcz przeciwnie- cały czas stara się by tempo filmu tuż po spokojniejszych momentach przyspieszało. To chwalebna cecha.

Jako całość "Małgorzata, córka Łazarza" jawi się filmem bezbłędnym. Wszystko od muzyki, przez zdjęcia, aż na reżyserii i aktorstwie skończywszy jest tu rewelacyjne. Pozostaje mi więc zachęcić was do oglądania. Wpierw warto się zapoznać z książką, która niestety dużej popularności u nas nie zdobyła... A szkoda.