Jej historia poruszyła serca milionów. Autobiograficzna powieści Waris Dirie"Desert Flower" (polski tytuł "Kwiat Pustyni"), która jest zapisem niezwykłej przemiany autorki z afrykańskiej koczowniczki w międzynarodową top modelkę, sprzedała się na całym świecie w 19. milionach egzemplarzy. Jest to inspirująca opowieść o wyjątkowej, dumnej i odważnej kobiecie. Mająca na swym koncie liczne sukcesy scenarzystka i reżyserka Sherry Hormann ("Father?s Day") oraz producent i laureat Oskara ? Peter Herrmann ("Nigdzie w Afryce"), zaadoptowali książkę Dirie na potrzeby ekranu. Tak powstała współczesna baśń, której akcja rozgrywa się jednocześnie pośród oślepiającego blichtru i archaicznych rytuałów. Baśń pełna życia, uczuciowej głębi i niesłychanego współczucia. A jednocześnie poruszający apel o zaprzestanie okrutnej tradycji obrzezania kobiet. W roli głównej występuje top modelka i aktorka Liya Kebede. Towarzyszą jej wyśmienici aktorzy charakterystyczni: zdobywczyni Srebrnego Niedźwiedzia i Złotego Globu ? Sally Hawkins ("Happy-Go-Lucky"), Timothy Spall ("Harry Potter", "Sekrety i Kłamstwa"), Craig Parkinson ("Control"), Juliet Stevenson ("Podkręć jak Beckham"), Anthony Mackie ("8 mila") oraz Meera Syal ("Scoop. Gorący temat").
Waris Dirie o twórcach filmu
Jako dziecko miałam wiele marzeń, ale nigdy nie przypuszczałam, że kiedyś zobaczę swoje życie na wielkim ekranie. Powrót na pustynię obudził wszystkie moje wspomnienia z taką intensywnością i siłą, że poczułam się nimi przytłoczona. Głównie z powodu somalijskich dzieci grających w filmie ? Sorayi, która wcieliła się w małą Waris, małego aniołka ? Saffy, która musiała zagrać tyle cierpienia, oraz młodego Idrisa, który tak cudownie i autentycznie zagrał mojego brata. Gdy pierwszy raz, wiele lat temu, spotkałam producenta Petera Herrmanna, irytował mnie. Jednak teraz muszę przyznać, że dał z siebie wszystko. Film okazał się piękny w każdym detalu, a zwłaszcza w zdjęciach afrykańskich krajobrazów. Nie mogę pominąć roli naszej reżyserki ? Sherry Hormann, która wykazała się nie lada odwagą, decydując się na udział w tak trudnej wyprawie. Myślałam, że w końcu dojdzie między nami do konfliktu, ale intuicja podpowiadała mi, by jej zaufać i pozwolić robić swoje. Nie mogła zrobić tego lepiej. Liyo, moja siostro, tyle nas łączy. Stałaś się częścią mnie i Twoja praca jest wielkim osiągnięciem. Gdy po raz pierwszy oglądałam ukończony film, nie było mi łatwo patrzeć na moje życie przeniesione na wielki ekran. Wychodząc z kina byłam głęboko poruszona, ale wiedziałam, że ten film niesie ważny przekaz, który zrozumieją wszyscy ludzie: żeby szanować ludzką godność.
Streszczenie
Kiedy w wieku 13. lat Waris (SORAYA OMAR - SCEGO) dowiaduje się, że zgodnie z wolą ojca ma zostać czwartą żoną znacznie od siebie starszego mężczyzny, decyduje się na ucieczkę. W środku nocy żegna się z ukochanym bratem i wykrada się z rodzinnego obozu. Samotnie, bez jedzenia i w sandałach pokonuje kamienistą pustynię, by dotrzeć do Mogadiszu, gdzie żyje rodzina jej matki. Kompletnie wycieńczona, w łachmanach i z poranionymi stopami, dociera do domu babki, cudem odnajdując go w chaotycznym labiryncie stolicy Somalii. By ochronić dziewczynę, krewni wysyłają ją do pracy w somalijskiej ambasadzie w Londynie. Przez kilka lat pracuje tam jako służąca, zupełnie odcięta od świata zewnętrznego. Kiedy w Somalii wybucha wojna domowa i ambasada w Londynie zostaje zamknięta, Waris (LIYA KEBEDE), już pełnoletniej kobiecie, grozi deportacja. Ucieka więc jeszcze raz i ukrywa się w mieście. Śpi byle gdzie, odżywia się resztkami ze śmietników. Pewnego dnia spotyka pełną życia ekspedientkę Marylin (laureatka Srebrnego Niedźwiedzia, SALLY HAWKINS), która przygarnia ją jako współlokatorkę pokoju w pensjonacie zadziornej Pushpy (MEERA SYAL). Marylin szybko zostaje najlepszą przyjaciółką Waris, która pewnego dnia wyjawia jej swój sekret i tym samym odsłania najbardziej okrutne zdarzenie ze swojego życia. Okazuje się, że mając zaledwie kilka lat została obrzezana i zaszyta. Ten powszechny, ale także okrutny zwyczaj miał gwarantować, jak wierzono, "czystość" kobiety. To mąż miał być pierwszym mężczyzną, który "otworzy" żonę. Marylin skutecznie namawia Waris na operację, która położy kres jej cierpieniom. W barze szybkiej obsługi, gdzie Waris znalazła zatrudnienie, zauważa ją sławny fotograf mody - Terry Donaldson (TIMOTHY SPALL). Dziewczyna waha się, czy przyjąć zaproszenie na sesję zdjęciową, ale ostatecznie postanawia spróbować. Od tego momentu, wszystko toczy się jak w bajce: Donaldson otwiera przed nią drzwi do kariery w świecie mody, przedstawiając ją jednej z najlepszych agentek w Londynie. Lucinda (JULIET STEVENSON) wyczuwa w Wariskomercyjny potencjał i zaczyna przygotowywać ją do pracy modelki. Okazuje się jednak, że Somalijka przebywa w Anglii nielegalnie ? nie znając języka i nie mając pojęcia o obowiązujących przepisach prawa, po zamknięciu ambasady nie wykorzystała możliwości otrzymania statusu uchodźcy i tym samym pozwolenia na pobyt stały. Zorganizowane, z pomocą Pushpy, fałszywe dokumenty, wydają się być przepustką do wolności. Plan ten jednak skazany jest na niepowodzenie ? podróż na fałszywych papierach do Paryża kończy się już na londyńskim lotnisku, gdzie zostaje zatrzymana i przeniesiona do aresztu dla oczekujących na deportację. Z opresji, wpłacając kaucję, wyciąga ją Lucinda, ale jednocześnie oczekuje, że Waris odpracuje tę przysługę. Ten specyficzny rodzaj "uwięzienia", jaki powoduje świadomość nielegalnego pobytu w obcym kraju wywołuje u Waris głęboką frustrację. Decyduje się więc na desperacki krok i akceptuje ofertę małżeństwa, jaką składa jej, pracujący w hotelu Pushpy, Neil (CRAIG PARKINSON). Niestety, szybko okazuje się, że propozycja Neila nie jest wyłącznie altruistyczna. Zaczyna domagać się odwzajemnienia miłości, jaką obdarzył ją od pierwszego wejrzenia. Waris marzy jednak o innym mężczyźnie. Jest nim Harold (ANTHONY MACKIE), poznany pewnego wieczoru w dyskotece, którą odwiedziły z Marylin. Od tego spotkania, Waris nie może o nim zapomnieć, a jednocześnie nie potrafi, czy też nie ma odwagi rozwijać tej znajomości. Spięcia z Neilem zdają się pogłębiać, szczególnie przez poranne najścia kontrolne agentów biura imigracyjnego. W końcu jednak urzędnicy wydają pozytywną opinię i Waris dostaje pozwolenie na pobyt w Wielkiej Brytanii. Może dzięki temu pracować również poza granicami Anglii i tym samym zacząć spłacać dług wobec Lucindy. Od tej pory wszystko zaczyna nabierać tempa: Waris staje się modelką o międzynarodowej sławie. Wszyscy wybitni projektanci chcą z nią współpracować. Prasa zakochuje się w dziewczynie z nomadzkiej rodziny, która rozpoczęła swą podróż na suchych piaskach pustyni somalijskiej, a teraz stąpa po najbardziej znanych wybiegach modowych świata. Rozpoczyna się wreszcie w jej życiu nowy etap. Podejmuje pracę w Nowym Jorku. Postanawia odnaleźć Harolda, nowojorczyka, w którym zakochała się bez pamięci i którego adres nosiła ze sobą jak skarb od czasu ich spotkania w Londynie. Jednak, gdy go odnajduje, okazuje się, że mieszka z pewną kobietą. Waris nie wie, że to jedynie jego współlokatorka. Po raz kolejny Waris i Harold mijają się w życiu. Waris, smutna i rozczarowana, krąży bezcelowo po ulicach Nowego Jorku, wyrzucając sobie naiwną wiarę w to, że kobieta z jej historią może liczyć na szczęście. Podejmuje decyzję, że nie może dłużej uciekać od przeszłości ani od swojego przeznaczenia. W trakcie wywiadu dla magazynu "Marie Claire", Somalijka odmawia opowiadania po raz kolejny o swoim życiu jak o historii Kopciuszka. Zamiast tego, opowiada historię dnia, który na zawsze zmienił jej życie. Dnia jej obrzezania na somalijskiej pustyni, kiedy miała zaledwie pięć lat. Opowieść ta poruszyła i zaszokowała świat, okazał Waris wiele współczucia. Temat, określany kiedyś mianem tabu, został wystawiony na publiczny osąd. Bohaterka tej historii, znana modelka, Waris Dirie, została zaproszona przez ONZ, by wystąpić na forum zgromadzenia ogólnego i przemówić przeciwko oraz w sprawie zakazania tej archaicznej, barbarzyńskiej tradycji, wciąż praktykowanej w wielu krajach na całym świecie. Każdego dnia okaleczanych jest około 6 tysięcy dziewczynek. Waris nie jest sama w wielkim gmachu ONZ. Marylin jest z nią. W ostatnim momencie pojawia się też Harold. Już wie, kim jest tajemnicza piękność, która zniknęła z jego życia już dwukrotnie. Ten dzień zmieni również życie Waris Dirie. Na zawsze.
WARIS DIRIE ? JEJ ŻYCIE, JEJ SUKCES, JEJ FUNDACJA
Waris Dirie urodziła się w 1965 roku w regionie Gallacaio na pustyni Somalijskiej, niedaleko granicy z Etiopią, w rodzinie Nomadów. W wieku pięciu lat została poddana nieludzkiemu zabiegowi obrzezania. To potworne przestępstwo przeciw kobietom jest praktykowane zarówno przez muzułmanów jak i chrześcijan na całym świecie. Zgodnie z danymi ONZ, dziennie, ofiarami tego okrucieństwa pada około 6 tysięcy dziewczynek. W wieku 13 lat, Waris uciekła od narzuconego jej przez rodzinę małżeństwa z mężczyzną, który właściwie mógłby być jej dziadkiem. Po tej, pełnej przygód, ucieczce, trafiła do Londynu, gdzie zarabiała na życie najpierw jako służąca, a później jako sprzątaczka w barze Mc Donald?s. Jako osiemnastoletnia dziewczyna została odkryta przez fotografa gwiazd, Terence?a Donovana. Zaczęła pracować jako modelka, zdobywając międzynarodową sławę. Przeprowadziła się z Londynu do Nowego Jorku i została jedną z supermodelek. Była pierwszą afrykańską modelką, która podpisała kontrakt z firmą kosmetyczną Revlon i ozdobiła okładki wszystkich najważniejszych czasopism o modzie. Waris Dirie zagrała rolę dziewczyny Bonda u boku Timothy'ego Daltona w filmie "JAMES BOND ? W OBLICZU ŚMIERCI". BBC nakręciło o niej film dokumentalny pod tytułem "A Nomad in New York" dla serii "The Day, That Changed My Life". Kiedy amerykańska dziennikarka gwiazd - Barbara Walters dla telewizji NBC i Laura Ziv dla magazynu "Marie Claire" przeprowadzały wywiady z Waris, bohaterka postanowiła opowiedzieć im o okrutnym rytuale obrzezania kobiet, przywołując przy tym swój własny przykład. Wywołało to międzynarodową falę współczucia i protestów. Sekretarz Generalny ONZ, Kofi Anan, mianował ją Specjalnym Ambasadorem ONZ. Obrzezanie kobiet praktykowane jest głównie w Afryce, krajach arabskich i w Azji, ale często, jako element tradycji, występuje również w imigranckich rodzinach mieszkających w Europie, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Australii. Jako ambasador ONZ, Waris podróżuje po całym świecie, bierze udział w konferencjach, spotyka się z prezydentami, zdobywcami nagród Nobla, gwiazdami filmowymi, oraz udziela setek wywiadów. Wszystko po to, by skupić uwagę świata na swojej misji i celu, jakim jest walka o zaprzestanie praktyki obrzezania. W 1997 roku, jej biografia, "Kwiat Pustyni", została opublikowana w Nowym Jorku i natychmiast stała się światowym bestsellerem (w Niemczech przez kolejne 120 tygodni znajdowała się na szczycie Top Ten Spiegel Booklist). Książkę wydano w ponad 50. licencjonowanych edycjach i w kilku rajach znalazła się na listach bestsellerów. Do dziś sprzedano ponad 19 milionów egzemplarzy. 20 lat po ucieczce, Waris postanowiła odwiedzić rodzinę w Somalii. Pomysł był o tyle odważny, że przez poprzednie 12 lat kraj był wyniszczony wojną domową i głodem. Bohaterka opisuje swoją podróż w drugiej książce, zatytułowanej "Zmierzch Pustyni", która także stała się międzynarodowym bestsellerem. W 2002 roku utworzyła Fundację Waris Dirie z siedzibą w Austrii. Fundacja ta zajmuje się organizowaniem i wspieraniem międzynarodowych kampanii na rzecz zaprzestania obrządku obrzezania. Poprzez adres mailowy waris@utanet. at, fundacja oferuje pomoc działaczom, zwolennikom, poszkodowanym oraz mediom. Do dziś, ze strony skorzystało ponad 30 tysięcy osób. W swojej trzeciej książce, ?Dziecko Pustyni? opublikowanej w 2005 roku, Waris Dirie wspomina dzień, w którym przerwała ciszę wokół swojej tajemnicy. Opisuje swoje spotkania z ofiarami obrzezania, ale także z tymi, którzy tego obrzezania dokonywali. Opowiada także o swoich badaniach, porażkach i sukcesach. Równocześnie z ukazaniem się tej książki, Dirie rozpoczęła światową kampanię przeciwko obrzezaniu kobiet. Spotykała się z najważniejszymi politykami europejskimi, rozmawiała z parlamentarzystami unijnymi. W 2006 roku, Unia Europejska, po raz pierwszy w historii postawiła na wokandzie sprawę obrzezania kobiet. W lutym 2005 roku, Waris Dirie spotkała się z 25. ministrami z krajów członkowskich na konferencji omawiającej kroki, jakie muszą być podjęte przeciwko obrzezaniu kobiet. Po tej konferencji przepisy w niektórych krajach zostały zaostrzone. W 2007 r. Waris Dirie rozpoczęła w Wielkiej Brytani kampanię przeciwko obrzezaniu kobiet. Współpracowały z nią Scotland Yard i BBC. ?Ludzie muszą zrozumieć ? twierdzi Waris - że obrzezanie kobiet nie ma w sobie nic z tradycji, kultury lub religii. Jest to cyniczny sposób znęcania się nad dzieckiem. Wszystkie kraje na świecie muszą przedsięwziąć poważne i skuteczne środku przeciwko tym, którzy popełniają tę zbrodnię?. W tym samym roku wydana zostaje najnowsza książka Waris Dirie, ?List do mojej Matki?. Sama mówi o niej: ?Jest to moja najbardziej osobista książka. Są rany, które nigdy się nie zagoją. Moja tęsknota za spotkaniem z matką, oraz wybaczeniem jej są wielkie, ale musiałam pojąć, że miłość i cierpienie są ze sobą związane. Praca nad książką była bolesnym przeżyciem, ale także bardzo życiowym doświadczeniem?!? Książki Waris Dirie sprawiły, że obrzezanie kobiet stało się przedmiotem światowej dyskusji. W związku z naciskiem międzynarodowej społeczności zaangażowanej w sprawę, 14 Afrykańskich krajów, w tym Kenia, Ghana, Burkina Faso, Wybrzeże Kości Słoniowej, Republika Afryki Środkowej, Benin oraz Togo w 2007 r. prawnie zabroniły obrzezania kobiet. Według badań UNICEF-u z 2006 roku, na świecie jest 150 milionów kobiet poszkodowanych przez obrzezanie. Wiele z nich cierpiało i nadal cierpi skutki obrzezania przeprowadzonego na nich przez krewnych lub nieodpowiedzialnych lekarzy w Europie oraz w Stanach zjednoczonych. W wielu krajach rządy nie interweniowały pomimo świadomości stosowania tej metody i jej konsekwencji. Dla milionów kobiet i dziewczynek na całym świecie, Waris Dirie stała się symbolem nadziei i sprawiedliwości. Dała im twarz, los i imię. Waris Dirie za swoje prace i książki zdobyła wiele nagród, między innymi: Światową Nagrodę Kobiet od byłego prezydenta Rosji, Michaiła Gorbaczowa (2004), nagrodę magazynu Glamour ?Kobieta Roku? (2000), ?Nagrodę Afryki? rządu Niemieckiego (1999), a także nagrodę Corine przyznaną przez organizację Parasol za najlepszą książkę niefikcyjną (2002). W roku 2007 prezydent Nicolas Sarkozy odznaczył ją Kawalera Orderu Legii Honorowej, oraz otrzymała nagrodę Prox de Generations przyznaną jej przez Światową Organizację Demograficzną w roku 2007. W 2008 r. Waris Dirie, jako pierwsza kobieta, otrzymała złoty medal Martina Bubera od Fundacji Martina Bubera. W Styczniu 2009 r., Waris Dirie, razem z francuskim przedsiębiorcą Francois Henri Pinaultem i jego żoną Salmą Hayek, założyła w Paryżu Fundację ds. Godności i Praw Kobiet. Pierwsze projekty dobroczynne finansowane w Pakistanie, Indiach, Kongo, Beninie, Nigerii, Hiszpanii i Francji zostały już zatwierdzone. Waris Dirie jest obywatelką Austrii oraz matką dwójki chłopców. Jest także koproducentką filmu KWIAT PUSTYNI.
SHERRY HORMANN O "KWIECIE PUSTYNI"
Wszystko zaczęło się od małej, białej, plastikowej torebki. Peter Herrmann, z którym nie znaliśmy się zbyt dobrze, podał mi ją nad stołem. Zadzwoń do mnie i powiedz, czy umiesz znaleźć trzy powody, dla których warto zrobić z tego film. To była książka. ?Kwiat Pustyni?. Nie znałam jej. Miliony innych znało - to była jego prosta odpowiedź. ?Kwiat Pustyni? to niezwykła życiowa podróż. Nigdy wcześniej nie spotkałam się z takimi skrajnościami w historii życia jednej osoby: dziecko pustynnych koczowników ? nowojorska top modelka ? niepiśmienna sprzątaczka u McDonalds?a ? działaczka społeczna w ONZ. Gdyby nie autentyczność tej historii, byłaby to tylko kolejna wersja Kopciuszka. Kim niby jesteście, żeby kręcić moją historię?, zapytała Waris Dirie na naszym pierwszym spotkaniu. Kilka godzin później, kiedy wsiadała do taksówki, zapytała jednak: Kiedy zaczynamy? Już? Na castingu do roli Waris, pojawiła się 40. letnia kobieta z Mali. Powiedziała: "Nie jestem waszą Waris, wiem, jestem o wiele za stara i nie mogę zagrać. Pracuję w fabryce w Glasgow, ale wzięłam dzisiaj wolne i przyjechałam tu pociągiem, by powiedzieć wam, jak ważny dla Afryki jest ten film". Podczas mojej pierwszej rozpoznawczej wyprawy do Kenii spotkałam trzy całkowicie zasłonięte kobiety, które miały to samo imię - Amina. Uciekały przed wojną domową. Opowiedziały mi wszystko o obrzezaniu kobiet oraz o własnym dzieciństwie, które wyglądało dokładnie tak samo jak dzieciństwo Waris. Później, w Dżibuti, okazało się, że KWIAT PUSTYNI będzie pierwszym filmem skupiającym się stricte na kulturze Somalii i jej islamskich korzeniach. Filmowaliśmy nomadów, którzy nigdy wcześniej nie widzieli kamery. Podjęliśmy ryzyko, by spróbować znaleźć osobę obrzezaną, która dałaby się sfilmować. Wtedy dotarło do mnie, że ten film będzie moją własną podróżą, ale uwolnioną od osobistych uprzedzeń. Amatorzy i aktorzy zderzali się ze sobą. W niektórych scenach musiałam wymieniać niektórych Somalijczyków, na przykład ojca Waris, który nagle zniknął z planu. Znalazłam go modlącego się. Po prostu nie obchodziło go to, że czeka na niego wschodzące słońce i 80 osób. Użyliśmy targu w Dżibuti jako scenografii Mogadiszu. Setki policjantów zablokowało okolicę na czas zdjęć, ale wszyscy w jednym momencie po prostu zniknęli. Na plan wdarł się chaos. Członkowie ekipy zostali obrzuceni kamieniami. A policjanci po prostu poszli na lunch. W Londynie wysłałam Liyę Kebede na ulicę. Kręciliśmy ujęcia z ukrytej kamery. Zintegrowała się z bezdomnymi i od razu doświadczyła ich zachowań. Tylko dwóch Somalijczyków żyjących w Londynie, którzy przypadkiem przechodzili, zapytali ją, czy potrzebuje pieniędzy lub jakiegoś miejsca do spania. Byłam przekonana, że im bardziej historia Waris brzmi jak bajka, tym bardziej jej adaptacja musi być szczera i prawdziwa. Jamie Leonard, brytyjski scenograf, ustawił angielską scenografię w opuszczonej niemieckiej fabryce gumy. I gdy Sally Hawkins oraz reszta silnej angielskiej obsady zaczęła grać, wszyscy zapomnieli, że jesteśmy w Kolonii. Byliśmy dokładnie w centrum Londynu i staliśmy się podróżnikami, kroczącymi pomiędzy Dżibuti, Anglią, Niemcami i Stanami Zjednoczonymi. Nieważne jakie mieliśmy paszporty, wszyscy opowiadaliśmy tę samą historię ? historię Waris Dirie, która odważnie wzięła los w swoje ręce. Dziękuję Peterowi za tę białą, plastikową torebkę.
NOTA PRODUCENTA
Kiedy planujesz film jako producent, zawsze masz jakiś pierwowzór, który staje się mniej lub bardziej punktem odniesienia. W przypadku KWIATU PUSTYNI było to o wiele trudniejsze. W rzeczywistości, mieliśmy trzy różne filmy, które musiały zostać połączone w jeden. Historia Waris Dirie nie jest jedynie opowieścią o Kopciuszku, która mówi o tym, że dziewczyna z nomadzkiej rodziny zostaje top modelką i zdobywa wszystkie najważniejsze wybiegi na świecie. Jest to również historia imigracji młodej Afrykanki do Europy i także heroiczna opowieść o odważnej kobiecie. Waris Dirie jako pierwsza odważyła się publicznie mówić, jakim okrucieństwem jest obrzezanie kobiet. Autobiografia Waris Dirie została wydana w Niemczech w 1999 roku i szybko stała się bestsellerem. Przeczytałem tę książkę jakieś pół roku później, ale wtedy myślałem, że nawet nie ma sensu pytać o prawa autorskie do nakręcenia filmu. Prawa do bestsellerów są zwykle wykupywane, zanim książka zdąży się ukazać na rynku niemieckim. Prawa do książki uzyskał Elton John i wraz ze swoją firmą producencką - Rocket Pictures, planował przenieść jej treść na wielki ekran. Jednak Rocket Pictures i Waris Dirie mieli odmienne pomysły co do sfilmowania książki, więc w 2002 roku prawa do książki były znów dostępne na rynku. Rok później spotkałem się z Waris Dirie, która w tym czasie mieszkała w Londynie. To nie było spotkanie, w którym strony od razu dobrze się rozumieją. Uświadomiłem sobie, że Waris stara się bardzo uważać, komu daje prawa do adaptacji swojej książki. Powierzenie komuś zupełnie obcemu historii swojego życia wymaga ogromnego zaufania. W ciągu kolejnych dziewięciu miesięcy spotkaliśmy się jeszcze kilka razy. Rozmawialiśmy, planowaliśmy i rozwijaliśmy pomysły, dzięki czemu w lutym 2004 roku podpisaliśmy kontrakt. Nieczęsto nadarza się okazja produkowania filmu o tak rozbudowanej i szerokiej historii. Chcieliśmy mieć pewność, że film naprawdę zostanie wyprodukowany przez nas i że nie staniemy się małym, bezsilnym partnerem olbrzymiej amerykańskiej korporacji filmowej. Aby to było możliwe, większa część środków na finansowanie filmu musiała pochodzić z Niemiec. Budżet filmu został obliczony na około 11 milionów euro.