Leonidas, Λεωνίδας (?-480 p.n.e.), od około 490 p.n.e. król Sparty.

W 480 p.n.e. dowodził obroną przesmyku termopilskiego, stojąc na czele 300 Spartan i kilku tysięcy żołnierzy z innych greckich państw. Przez dwa dni odpierał ataki wielotysięcznej armii króla Persji, Kserksesa I, która nie mogła w wąskim przejściu wykorzystać swojej liczebnej przewagi. W wyniku zdrady pasterza Efialtesa, wrogie oddziały zaszły od tyłu greckich żołnierzy. Leonidas odesłał wtedy wojska państw sprzymierzonych i wraz z trzystoma Spartiatami, tyluż Helotami oraz siedmioma setkami Tespijczyków bronił wąwozu do końca. Poświęcenie Leonidasa i jego wojowników dało czas reszcie żołnierzy na wycofanie się. Perski król kazał trupowi Leonidasa odciąć głowę, a ciało rozpiąć na krzyżu.
Postać Leonidasa jest symbolem bohaterstwa i mężnego poświęcenia, nawet w sytuacji bez wyjścia. W miejscu śmierci jego i jego oddziałów postawiono obelisk w kształcie lwa (tropaion) z wyrytym epitafium Symonidesa: Przechodniu, powiedz Sparcie, tu leżym, jej syny. Prawom jej do ostatniej posłuszni godziny. Istnieje także bardziej historyczna wersja: Przechodniu, idź i powiedz Lacedemończykom (Lacedemon, Lakonia - kraina geograficzna, w której leżała Sparta), żeśmy tu legli posłuszni ich prawom oto poprawna i raczej najwiarygodniejsza historia Krola Leonidasa