Najnowszy film uznanego na świecie fińskiego reżysera, Akiego Kaurismäkiego, prezentowany w konkursie MFF w Cannes (2006). "Światła o zmierzchu" zamykają trylogię, na którą złożyły się filmy "Dryfujące obłoki" i "Człowiek bez przeszłości". Podobnie jak mały włóczęga Chaplina, bohater filmu, niejaki Koistinen, usiłuje przebić anonimową skorupę otaczającego go świata, który jak gdyby sprzysiągł się, aby zmiażdżyć jego nadzieje na lepsze życie. Przestępcy wykorzystują jego tęsknotę za prawdziwą miłością i posadę nocnego stróża, aby zorganizować śmiały skok. Wszystko to dzieje się za sprawą najokrutniejszej femme fatale w historii kina od czasu bohaterki ?Wszystko o Ewie? Josepha L. Mankiewicza z 1950 roku. Kositinen szybko wpada w jej sidła. Blondwłosa Mirja z łatwością nim manipuluje i wplątuje go w przestępstwo, a potem pozostawia go zupełnie samego z konsekwencjami. Szczęśliwie dla naszego bohatera, Kaurismäki słynie ze swojego sentymentalizmu i miękkiego serca. Możemy się więc spodziewać, że w ostatniej scenie dla Koistinena zabłyśnie światełko w tunelu.

"Przejmujący film o sile nadziei, którą może dać drugi człowiek w sytuacji z pozoru bez wyjścia." Hollywood Reporter "Przedstawiona oczami "wiernego jak pies, romantycznego głupca" opowieść, uwypukla kontrasty między zagubionymi w gonitwie za sukcesem wartościami a brutalnością realiów." Stopklatka "Film jest potwierdzeniem doskonałej reżyserskiej formy Kaurismäkiego." Elżbieta Ciapara, FILM

Aki Kaurismäki Pisarz, reżyser, wydawca i producent, właściciel kina w centrum Helsinek oraz organizator festiwalu filmowego Midnight Sun Film Festival. Urodzony w Finlandii 4 kwietnia 1957 roku, ale czy na pewno? ... Filmografia 1981 The Saimaa gesture (współreżyseria Mika Kaurismäki) 1983 Zbrodnia i kara / Crime and Punishment 1985 Calamari Union 1986 Cienie w raju / Shadows in Paradise Rocky VI (krótkometrażowy) 1987 Hamlet robi interesy / Hamlet Gets Business Thru the Wire (krótkometrażowy) 1988 Ariel 1989 Leningrad Cowboys jadą do Ameryki / Leningrad Cowboys Go America Dirty hands (TV) 1990 The Mach Factory Girl Wynająłem płatnego mordercę / I Hired a Contract Killer 1991 Those Were The Days (krótkometrażowy) 1992 Życie cyganerii / La Vie de boheme These Boots (krótkometrażowy) 1993 Total Bałałajka Show / Total Balalajka Show (dokumentalny) 1994 Tatjana / Take care of your scarf, Tatjana Leningrad Cowboys spotykają Mojżesza / Leningrad Cowboys Meet Moses 1996 Dryfujące obłoki / Drifting Clouds 1999 Juha 2002 Człowiek bez przeszłości / The Man Without a Past 2004 Bico (krótkometrażowy) 2006 Światła o zmierzchu / Lights in The Dusk

FINLANDIA - państwo w północnej Europie; 330 tys.km2 , 5,3 mln mieszkańców. Stolicą Finlandii są Helsinki. Inne główne miasta to: Tempere, Turku, Espoo. Języki urzędowe to fiński i szwedzki. Powierzchnia kraju jest przeważnie nizinna, na południu - Pojezierze Fińskie, na północy - Wyżyna Laponii. Licznie występują jeziora - jest ich ponad 55 tysięcy. Ok.67 % kraju zajmują lasy, bagna i torfowiska. Finlandia to kraj przemysłowo-rolniczy. Wydobywane są tu rudy miedzi oraz innych metali, gospodarka jest jednak oparta przede wszystkim na przemyśle drzewnym. Język fiński (suomi) - zaliczany jest do niewielkiej grupy języków ugrofińskich (tak samo jak estoński, węgierski, lapoński i karelski). Posługuje się nim około 5,3 mln ludzi, zamieszkałych głównie w Finlandii. Używany także przez Finów w Karelii (Rosja) i na pograniczu szwedzko-norweskim. Blisko spokrewniony z estońskim. Język literacki zaczął się rozwijać od XVI w. na podstawie dialektu zachodniego z okolic miasta Turku. Jednak od XIX w. przeważają wpływy dialektów wschodnich. Przez długi okres język fiński był językiem warstw mniej wykształconych, w przeciwieństwie do języka szwedzkiego - języka warstw panujących. Dopiero działalność fińskiego filozofa Johana Wilhelma Snellmanna, przyczyniła się do ustanowienia w 1863 r. języka fińskiego jako oficjalnego w Finlandii. Jego hasło brzmiało: "Szwedami już nie jesteśmy, Rosjanami nie możemy być". Szwedzki stracił odwieczną pozycję pierwszego języka urzędowego. Od tego czasu obserwuje się szybki rozwój literatury w języku fińskim i spadek znaczenia języka szwedzkiego. Pewna część Szwedów mieszkających od wieków w Finlandii przyjęła wówczas język fiński za język ojczysty. Na podstawie fonetyki fińskiego John Ronald Reuel Tolkien stworzył język Elfów Wysokiego Rodu - quenya. Wielu ludzi twierdzi, że język fiński jest naprawdę trudny. Jednak ostatnio coraz częściej pojawiają się głosy, że wręcz przeciwnie - łatwo się go nauczyć. Najwyraźniej to kwestia spróbowania i oceny swoich sił. I choć struktura gramatyczna fińskiego jest skomplikowana, a w dodatku posiada on... 15 (!) przypadków, to coraz więcej osób decyduje się na jego naukę. I słusznie, bo to piękny język...

Tervetuloa - witam Moi - cześć Hyvää huomenta - dzień dobry (rano) Hyvää päivää - dzień dobry (po południu) Hyvää iltaa - dobry wieczór Hyvää yötä - dobranoc Näkemiin - do widzenia Anteeksi - przepraszam Kyllä - tak Ei - nie Olkaa hyvä - proszę (kiedy prosimy o coś) Kiitos - dziękuję Sisään - wejście Ulos - wyjście Mikä/Mitä? - co? Missä on...? - gdzie jest? Eilen ? wczoraj Tänään ? dzisiaj Huomenna - jutro

Kaurismäki zrezygnował w Światłach o zmierzchu z właściwej mu romantycznej aury, bajkowości i magicznego stylu. Początkowa scena miejska stanowi świetny, metaforyczny skrót o wielopoziomowej konstrukcji. Dzięki doskonałemu odzwierciedleniu życia miasta, poprzez zderzenie lśniącego powierzchownym blaskiem oficjalnego obrazu Finlandii z bezlitosnym poziomem ulicy ? okolica Ruoholahti w Helsinkach staje się labiryntem tak architektury, jak i świadomości. Jednak Finlandia prosperuje lepiej niż kiedykolwiek. Koistinen, ochroniarz (Janne Hyytiäinen) tma sukces na wyciągnięcie ręki: pilnuje ogromnych fortun. Oba miejsca: to, gdzie pracuje i to, gdzie znajduje się jego skromny dom, mieszczą się w obrębie tego samego, stanowiącego metaforę sukcesu, obszaru. Z jego mrocznych zakątków wyłaniają się umęczeni obywatele. Codzienny sadyzm sączy się zewsząd, jakby sama chęć wystarczała, by przeobrazić naturę ludzką. Zła kondycja psychiczna bohaterów znajduje odzwierciedlenie i wyładowanie w przemocy. Koistinen też dostaje parę razy lanie. Przemoc znika, by znów nieuchronnie powracać, podlegając jakby cyklowi księżycowemu. Światła o zmierzchu zamykają serię trzech filmów określanych jako ?Trylogia Nieudacznika?. Dwa poprzednie obrazy, Dryfujące obłoki i Człowiek bez przeszłości także były prezentowane w konkursie na Festiwalu Filmowym w Cannes. Człowiek bez przeszłości to opowieść o życiu, które wymaga odbudowania. Film Światła o zmierzchu jest także opowieścią o zagadkowym człowieku, albo raczej historią, w której świat stał się zagadkowy dla człowieka wyznającego staromodne wartości i humanizm. Ich miejsce zajęły już zdrada i podstęp, razem z absurdalnym i bezczelnym podziałem dóbr, którego istotę określa ostre twierdzenie: własność to ? otwarta lub zawoalowana ? kradzież. Nie ma tu ani jednego obrazu, pod którym mógłby się podpisać jakiś inny reżyser, nie ma też jednej linijki dialogów, którą mógłby napisać ktoś inny. Wyjątkowa jest również ścieżka dźwiękowa, na której swój ślad odcisnęły wspaniałe głosy dwóch prawdziwych królów tanga: Argentyńczyka Carlosa Gardela i Fina Olavi Virta. Pierwszy jest znany wszystkim, drugi jedynie kilku osobom za granicą, ale zasługuje na równą sławę. Pośród tego wszystkiego osadzony jest dziwny człowiek ? nowa, senna zjawa w świecie Kaurismäkiego. Koistinen staje się idealnym kozłem ofiarnym i umożliwia swobodne działanie przestępcom, ponieważ, mówiąc słowami ich szefa to ?wierny jak pies, romantyczny głupiec?. Profesjonalny wizerunek Koistinena wymaga, żeby nie opowiadał zbyt wiele. Nie mówi więc nawet o dziewczynie, która go zdradza. Jest on przedstawicielem moralności o tyle, o ile da się to pogodzić ze stanem społeczeństwa. Całe okrutne równanie jest wyryte w charakterze Koistena: poprzez skrajnie zamknięty stan umysłu otwiera szeroki przekrój społeczeństwa. To paradoks tego dzieła i jego szczególne piękno. Druga część stanowi najkrótszy, być może jedyny rozdział, podobny zakończeniom filmów Nicholasa Ray?a. Aki Kaurismaki zrealizował swój najbardziej bezkompromisowy, śmiały i niezależny projekt. Peter von Bagh