Recenzja filmu

Przypadek Harolda Cricka (2006)

Jeden z modeli komunikowania masowego zakłada, że jego podstawę stanowią relacje interpersonalne i ich rozmieszczenie, a same jednostki komunikowania wpływają na siebie z większym lub mniejszym skutkiem. Postępująca atomizacja społeczeństwa, rozumiana tutaj nie tylko jako rozbicie, chaos molekularny, ale przede wszystkim przypadkowość i zupełna jej irracjonalność. To, o czym dalej napiszę, ma niewiele wspólnego z teorią komunikowania. Pragnę jedynie skupić się na sferze oddziaływań interpersonalnych i ich irracjonalności. Tym krótkim wstępem chciałbym przyjrzeć się bliżej "Przypadkowi Harolda Cricka" - nowemu filmowi Marca Forstera. To historia przeciętnego człowieka, pracownika Urzędu Skarbowego, Harolda Cricka (Will Ferrell). W jego pozornie prostą opowieść wprowadza nas tajemniczy głos kobiety. I właśnie to trzecioosobowa narracja jest elementem o kluczowym znaczeniu. W jakiś bowiem niezwykły sposób, oprócz nas, narratora opowiadającego o Haroldzie Cricku słyszy... sam Harold. To zaczyna dekomponować jego dotychczas ułożone życie... Warto wspomnieć jeszcze i kilku innych bohaterach tej historii. Znana pisarka, Karren Eiffel (Emma Thompson), która chwilowo od dziesięciu lat cierpi na niemoc twórczą, pisze książkę, ponoć najlepszą z dotychczas wydanych, której głównym bohaterem jest poborca podatkowy, niejaki Harold Crick! Dla niej oczywiście jest to fikcja literacka. Z drugiej strony, kto uwierzy w to, że ktoś taki istnieje rzeczywiście, a na dodatek pisarka, mistrzyni tragedii, zna jego koniec (ba! - sama go ułożyła). Początkowo zdezorientowany Harold zaczyna więc rozpaczliwą walkę o własne życie. Udaje się do terapeuty wiedząc już wcześniej, że diagnoza brzmi: schizofrenia. Ale co jeśli coś bezustannie ostrzegało go przed takim właśnie stwierdzeniem? W akcie desperacji Harold zasięga porady profesora - teoretyka i historyka literatury, Julesa Hilberta (Dustin Hoffman). Oboje próbują odpowiedzieć na pytanie: do kogo należy ten dziwny, wszechwiedzący głos? "Przypadek Harolda Cricka" balansuje pomiędzy tragedią, a komedią. Niemniej jednak to właśnie dwa bieguny, pomiędzy którymi rozdarty jest główny bohater - Harold. To opanowany człowiek bez żadnych ambicji i zainteresowań. Wszystko się zmienia, kiedy poznaje Ann Pascal - uroczą piekarkę, która nie płaci podatków... Określenie "jak w zegarku" idealnie sprawdza się w przypadku ułożonego życia Harolda, w którym praca i liczby zajmują pierwsze miejsca. Zegarek Cricka odgrywa tutaj wielką rolę, oczywiście obok samego głosu. Chcąc rozwiązać zagadkę i pozbyć się niepewności Harold zmienia się diametralnie. Słucha wyraźnie, co podpowiada mu tajemnicze sumienie. Jednocześnie zadziwia go to, jak dobrze ów głos potrafi jednoznacznie ocenić czego on sam chce, a czego nie. Wracając jednak do punktu wyjścia i nie zdradzając zbytnio fabuły, zwracam uwagę na problematykę relacji międzyludzkich. Ważne jest tempo tych zdarzeń i ich waga. W dzisiejszym świecie można się spotkać z wieloma modelami ludzkich zachowań. Harold i Ann prezentują dwa z nich, zupełnie odmienne, ale tylko pozornie. Harold, początkowo nieśmiały, zmienia się i zwraca w stronę klasycznego modelu, w którym przypadkowe zderzenia jednostek prowadzą do mniej lub bardziej trwałych związków. Wraz z odkrywaniem prawdy o sobie, Harold i jego życie nabierają tempa. Reżyser podkreśla tą przypadkowość, traktując to jak coś zwykłego, a jednocześnie tak nierzeczywistego. Odrobina fantastyki, czegoś nadprzyrodzonego, zawsze jest obecna w naszym życiu. Ważne jest, aby w pogoni za karierą i pieniędzmi dostrzec, a w tym przypadku usłyszeć głos wołający z naszego wnętrza i starać się za nim podążać. Ale czy taki przypadek to nie jeden z milionów, które nie mają ze sobą nic wspólnego?