Święto Niemego Kina od 15 lat jest stałą i rozpoznawalną pozycją na festiwalowej mapie Warszawy. Flagowe wydarzenie Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego odbędzie się w dniach
19–22 kwietnia w kinie Iluzjon przy ulicy Narbutta 50A. W trakcie 4 dni zaprezentujemy filmy z epoki kina niemego z akompaniamentem muzyki jazzowej, klasycznej, klubowej i eksperymentalnej, wykonywanej na żywo przez wybitnych artystów:
Włodka Pawlika,
Gabę Kulkę, Drekoty, Resinę czy Sutari.
Główną bohaterką tegorocznej edycji Święta Niemego Kina będzie ikona kina przedwojennego –
Pola Negri, czyli urodzona w Polsce Barbara Apolonia Chałupiec. Odkryła ją rodzima wytwórnia Sfinks, a talent rozwinęła niemiecka UFA, dzięki której
Negri stworzyła znakomity duet z reżyserem
Ernstem Lubitschem. Ich współpraca zaowocowała amerykańskim kontraktem z wytwórnią Paramount, otwierając
Poli najjaśniejszy rozdział jej kariery i stawiając ją w jednym szeregu z takimi gwiazdami jak chociażby
Greta Garbo,
Gloria Swanson czy
Mary Pickford.
Negri magnetyzowała na ekranie swoją nietuzinkową urodą i skalą talentu. Potrafiła równie dobrze wcielić się w rolę cyganki, rozbójniczki, hiszpańskiej tancerki czy robotnicy.
Ambicją tegorocznej edycji festiwalu jest przybliżenie widzom fenomenu tej gwiazdy poprzez ukazanie jak najszerszego spektrum jej kreacji. Zaprezentujemy cały wachlarz wcieleń
Poli Negri w wydaniu melodramatycznym, komediowym, a nawet futurystyczno-groteskowym. Specjalnie w tym celu sprowadziliśmy unikatowe kopie filmowe z Murnau Stiftung w Wiesbaden, EYE Filmmuseum w Amsterdamie oraz Deutsche Kinemathek w Berlinie. Obok filmów z udziałem naszej bohaterki, pokażemy
"Przepaść" Urbana Gada (1910) z dunką
Astą Nielsen, do której
Pola była wielokrotnie porównywana,
"Puszkę Pandory" Georga W. Pabsta (1929) z
Louise Brooks, która stworzyła w kinie bardzo podobny typ kobiety fatalnej czy film
"Patsy" Kinga Vidora (1928), w którym
Marion Davies fenomenalnie parodiuje archaiczną grę aktorską polskiej gwiazdy.
Polska repremiera filmu "Bestia" otworzy 15. Święto Niemego Kina Na otwarcie (czwartek 19.04) pokażemy film prezentujący narodziny gwiazdy –
"Bestia" Aleksandra Hertza z 1917 roku. Produkcja zachowała się jedynie w amerykańskiej wersji eksportowej pt.
"The Polish Dancer". Jest obecnie najstarszym obrazem z udziałem
Poli Negri i jedynym przykładem jej wczesniejszej kariery. Pokaz
"Bestii" będzie równocześnie polską premierą filmu po zakończonej w 2017 roku restauracji cyfrowej w rozdzielczości 4K. Filmowi towarzyszyć będzie muzyka
Włodka Pawlika na fortepian i taśmę. Nagradzany w Polsce i za granicą pianista jest nie tylko jednym z najgłośniejszych obecnie nazwisk polskiego jazzu, ale także autorem świetnie przyjętych przez krytykę ścieżek filmowych. Muzykę autorstwa
Pawlika można usłyszeć m.in. w
"Rewersie" Borysa Lankosza,
"Pora umierać" Doroty Kędzierzawskiej czy
"Nightwatching" Petera Greenawaya. Podczas solowego występu w kinie Iluzjon usłyszymy utwór, którego równoważnymi elementami będą precyzyjnie rozpisana kompozycja i spontaniczna improwizacja.
Nie takie znowu nieme Podczas Święta Niemego Kina film spotyka się z muzyką, a przeszłość z teraźniejszością. Dlatego wszystkie pokazy wybranych przez nas zabytków polskiej i światowej kinematografii wzbogacone będą o graną na żywo ścieżkę dźwiękową autorstwa wyjątkowych reprezentantów polskiej sceny muzycznej. Wybierając artystów, stawialiśmy przede wszystkim na różnorodność. Zagrają więc artyści doświadczeni w materii filmowej oraz twórcy, dla których jest to nowe wyzwanie. Na scenie pojawią się muzycy utożsamiani z jazzem, elektroniką, popem oraz folkiem. Niektórzy instrumentaliści zamierzają zawierzyć improwizacji, inni – cyzelują premierowe kompozycje. Układając program, szukaliśmy relacji pomiędzy fabułą filmu a specyfiką wykonawcy: mechaniczna
"Lalka" Ernsta Lubitscha (1919) doczeka się więc elektronicznej oprawy, losy
"Hiszpańskiej tancerki" Herberta Brenona (1923) będziemy śledzić przy akompaniamencie gitary, a o oprawę muzyczną rozgrywającej się w górskiej scenerii
"Dzikiej kotki" Ernesta Lubitscha (1921) zadba folkowa Sutari. Podobnych związków jest więcej, aby je odnaleźć, wystarczy spędzić długi weekend ze Świętem Niemego Kina. nieznanych zakulisowych historii i pikantnych stuletnich skandali z pierwszych stron gazet!
Pola Negri – fenomen gwiazdy Czy można mówić o charakterystycznym stylu gry i tańca
Poli Negri? Dlaczego jej urokowi ulegali reżyserzy i partnerzy filmowi? Dlaczego wielbiły ją tłumy? Odpowiedź na te pytania będzie można znaleźć w filmach, które zostały włączone do sekcji: otwierającej jubileuszowe święto
"Bestii", egzotycznej
"Hiszpańskiej tancerce", groteskowej
"Dzikiej kotce", produkcji
"Gdy serce nienawiścią pała" Kurta Matulla z 1917 roku – prezentowanej ze specjalnej kopii wykonanej unikatową metodą rekonstrukcji koloru Desmeta (Desmetcolor, czyli inaczej metoda Desmeta, pochodząca od nazwiska jego twórcy – Noela Desmeta, to sposób na archiwalne zabezpieczenie koloru w filmach niemych) – oraz
"Mani" Eugena Illésa z 1918 roku, pochodzącej z najwcześniejszego okresu niemieckiej kariery
Negri, którą będzie można zobaczyć poza przeglądem, w czasie niedzielnych seansów Retrokino w warszawskim kinie Iluzjon.