To będzie jedno z największych wydarzeń filmowych tego roku. W trakcie 19. MFF Nowe Horyzonty zapraszamy na polską premierę najnowszego filmu Xawerego Żuławskiego, autora "Wojny polsko-ruskiej", przygotowanego na podstawie scenariusza jego ojca, Andrzeja. "Mowa ptaków" to niecodzienny, odważny projekt, w którym zobaczymy plejadę polskich gwiazd w zaskakujących rolach – wśród nich m.in. Sebastian Fabijański i Daniel Olbrychski. Poza premierą "Mowy ptaków", w programie znajdą się także specjalne festiwalowe pokazy "Wojny polsko-ruskiej" Xawerego Żuławskiego, a także kultowych: "Opętania", "Diabła" i "Najważniejsze to kochać" Andrzeja Żuławskiego. fot Grzegorz Adach, Metro Films
O nowym dziele Xawerego Żuławskiego pisze Małgorzata Sadowska, selekcjonerka programowa MFF Nowe Horyzonty. "Mowa ptaków" jest radykalnym artystycznym eksperymentem, który fantastycznie godzi dwie różne wrażliwości, twórcze temperamenty i pomysły na kino. Fascynujący ekranowy dialog pomiędzy ojcem i synem, łączy nostalgię z furią, wzniosłość z humorem, oldskulową stylizację z ostrym, przenikliwym spojrzeniem na polską rzeczywistość.
Zrób sobie z nim co chcesz. Możesz nawet przeczytać. Albo wyrzucić przed czytaniem – powiedział
Andrzej Żuławski, wręczając, na krótko przed śmiercią, scenariusz
"Mowy ptaków" synowi,
Xaweremu Żuławskiemu. Wcześniej tekst trafił do rąk producenta,
Marcina Wierzchosławskiego – wtedy jeszcze planował go wyreżyserować sam
Andrzej Żuławski. Po jego odejściu, producent zwrócił się do syna, namawiając go na zrealizowanie filmu (nie wiedział, że w międzyczasie scenariusz trafił już do rąk
Xawerego). Ten ostatni dopiero z czasem przekonał się do pomysłu, a do współpracy przy
"Mowie ptaków" zaprosił kilku twórców ze swojego pokolenia:
Jacka Borcucha,
Piotra Kielara i
Jana Komasę. Ostatecznie jednak z tekstem
Andrzeja Żuławskiego zmierzył się w pojedynkę, reżyserując najbardziej brawurowy ze swoich filmów.
Tytułowa
"Mowa ptaków" jest językiem, jakim posługują się wykluczeni z agresywnej, hałaśliwej większości: dręczony przez dzieci nauczyciel historii, wyrzucony z pracy polonista, trędowaty kompozytor, dziewczyna sprzątająca w domu bankiera, szpotawa kwiaciarka i zafascynowana kinem uczennica. Zepchnięci na out przez reprodukujący bezmyślność system, przez skandujące "Nie-na-wi-dzę! Nie-na-wi-dzę!" stadionowe bandy nazioli; na swoją obronę mają tylko ironię, kwiaty i cytaty z klasyków. Tekst
Andrzeja Żuławskiego akcentuje degradację polskiego inteligenta, który otoczony pogardą dla wiedzy, chamstwem i głupotą, wybiera swoiste splendid isolation. Nawet imiona głównych bohaterów – Lucjan, Marian, Józef – są ostentacyjnie niedzisiejsze. Do opowieści o komunie odrzuconych,
Xawery Żuławski wprowadza nie tylko szaloną energię
"Wojny polsko-ruskiej" i anarchistyczny klimat
"Chaosu", ale też wydobywa z niej – poprowadzony z wielką czułością – wątek ojcowsko-synowskich relacji. Marian (takiego
Sebastiana Fabijańskiego jeszcze nie widzieliście!) i Gustaw (
Daniel Olbrychski) przypominają zresztą
Xawerego i
Andrzeja.
Młody
Żuławski oddaje też hołd kinu ojca:
"Mowa ptaków" jest słownikiem języka
Andrzeja Żuławskiego, przywołuje sceny, postaci, kostiumy, tematy i aurę
"Szamanki",
"Opętania",
"Diabła",
"Błękitnej nuty" czy
"Trzeciej części nocy".
fot Grzegorz Adach, Metro Films
Do współpracy nad
"Mową..." zaproszeni zostali operator
Andrzej Jaroszewicz i kompozytor
Andrzej Korzyński – stali współpracownicy
Andrzeja Żuławskiego. Zagrało też w filmie kilkoro jego aktorów (
Michał Grudziński,
Alicja Jachiewicz czy
Monika Niemczyk). Towarzyszą im, obsadzeni w świeży, zaskakujący sposób:
Sebastian Fabijański,
Jaśmina Polak,
Eryk Kulm,
Katarzyna Chojnacka,
Sebastian Pawlak,
Andrzej Chyra,
Borys Szyc,
Marta Żmuda-Trzebiatowska czy
Marcin i
Rafał Mroczek.
"Mowa ptaków", ten niesamowity stylistyczny
tour de force, płynnie łączy sprzeczne żywioły, zmierzając ku ekstatycznemu finałowi. Ów finał każe myśleć o filmie
Xawerego Żuławskiego jak o swoistym seansie spirytystycznym, wywoływaniu duchów: dzieł, ojca. A może nawet jest to wywoływanie duszy, wszak pytany o to, gdzie ona leży, Marian odpowiada bez wahania:
W kinie! ***
Na
19. MFF Nowe Horyzonty zapraszamy od
25 lipca do
4 sierpnia 2019 roku. Więcej szczegółów:
www.nowehoryzonty.pl.