Dla zielarza Jana Mikoláška, natura jest remedium na wszelkie ludzkie cierpienie. Jej potężne moce zdolne są uzdrowić ciało, ale w filmie Holland to także przestrzeń prawdziwej wolności dla ducha. Tylko w łączności z nią możemy zrozumieć i zaakceptować to, kim naprawdę jesteśmy. Alchemiczna niemal wiedza o właściwościach ziół, jaką posiadł Mikolášek, i jego zdumiewający dar przenikania do ludzkiego wnętrza sprawiają, że do jego kliniki ciągną tysiące potrzebujących. Ale ten dar ma także swoją ciemną stronę.

Jan Mikolasek, który zyskał w latach 30. reputację wyjątkowego uzdrowiciela, ciesząc się zaufaniem wśród czechosłowackiej społeczności, kontynuował swoją pracę zarówno pod okupacją hitlerowską, jak i pod okiem przedstawicieli komunistycznej władzy. Każdy nowy rząd dążył do wykorzystania sławy zielarza do realizacji własnych celów, w zamian zapewniając mężczyźnie swój patronat. Owa współpraca miała jednak swoją cenę.
"Szarlatan" opowiada historię człowieka o nieprzeciętnym umyśle, który wykorzystał w próbie okiełznania natury. Pomimo iż fabuła filmu rozgrywa się w przeszłości, jej przesłanie jest jak najbardziej aktualne. Niezmiennie źródła remedium na cierpienia nękające ludzkość upatrywane są w naturze. Jednocześnie Holland przypomina od dawna znaną prawdę odnośnie kosztów, jakie ponosi człowiek z tytułu swego talentu oraz rolę, jaką odgrywa ludzka skłonność do wiary w cuda.

Siedem lat po zrealizowaniu serialu Gorejący krzew Agnieszka Holland wróciła do Czech, by nakręcić jeden z najbardziej przewrotnych filmów w karierze. Szarlatan opowiada historię słynnego zielarza Jana Mikoláška (świetny Ivan Trojan), z którego usług korzystali prominentni politycy z Czechosłowacji i całego regionu, także z nazistowskich Niemiec. Choć wśród klientów uzdrowiciela znajdowali się również komunistyczni dygnitarze, krótko po wojnie Mikolášek stał się obiektem systemowych represji. Szarlatan to jednak coś więcej niż – kolejna w dorobku Holland – opowieść o jednostce wrzuconej w bezlitosne tryby historii. Polska reżyserka tworzy na ekranie złożony portret bohatera, u którego chęć pomocy ludziom łączy się z politycznym konformizmem i zgubnym poczuciem pychy. Niejednoznacznego obrazu Mikoláška dopełnia także jego pogmatwane życie uczuciowe. Pojawienie się tego wątku sprawia, że Szarlatan zaskakuje widzów i z rejonów kina politycznego nieoczekiwanie dryfuje w stronę przejmującego melodramatu.