W marcu 2003 roku ogłoszono wyniki XII polskiej edycji Międzynarodowego Konkursu Scenariuszowego o Nagrodę Hartley-Merrill. Jego zwycięzcą okazał się Grzegorz Łoszewski, scenarzysta od kilku lat współpracujący z Telewizją Polską, współautor takich seriali jak „Miodowe lata”, „Kasia i Tomek” czy „Camera Cafe”. Jednak najbardziej owocnym pomysłem Łoszewskiego był telewizyjny cykl „Święta polskie” – kilkanaście filmów ukazujących nie tyle polską tradycję, ile odbicie współczesności w codziennych rytuałach Polaków. Sam Łoszewski jest – jak dotąd - autorem dwóch pozycji z cyklu, zaliczanych jednak do najciekawszych: „Noc świętego Mikołaja” (nagroda za scenariusz na FPFF w Gdyni, 2000) i „Wszyscy Święci”. Przedstawiony w konkursie Hartley-Merrill scenariusz miał być kinowym debiutem autora. Nosił tytuł „Komornik” a w wypowiedzi dla portalu internetowego http://www.stopklatka.pl Grzegorz Łoszewski przedstawiał go w sposób następujący: „Opowieść ta zamyka się praktycznie w jednym dniu. Są to 24 godziny z życia wałbrzyskiego komornika. Lucek to młody, ambitny 30 latek. Odniósł już życiowy sukces, bo uciekł z biedy górniczego przedmieścia. Ale to za mało. Rzutki, błyskotliwy, pełen dowcipu, już w pierwszym kontakcie potrafi oczarować każdego rozmówcę. Jest to jednak tylko poza. Pod nią kryją się przebiegłość i bezwzględność. Jego zawodowy sukces wynika z faktu, że poznał w swoim życiu i biedę i upokorzenie. Dziś obnaża je u innych. Pewny siebie, biegnąc "po trupach" nie zauważa, jak zostaje osaczony. Jego rozgrywka z silniejszymi kończy się nagłą i niespodziewaną porażką. Wydaje się, że Lucek znów sięgnie dna. Podejmuje ostatnią, szaloną próbę, ostatni "kant", który ma mu ocalić skórę – rozdaje gigantyczną łapówkę ludziom, na których dokonywał egzekucji. Ale oni – pazerni i wystraszeni, nie staną w jego obronie. To rozczarowanie jest szokiem i chwilą wewnętrznej przemiany – ożywczym, pozytywnym odkryciem, które daje Luckowi nową siłę”.
Powrót „Wodzireja”?
Nagrodzony scenariusz trafił w ręce Feliksa Falka – reżysera i dramaturga, który od niemal dziesięciu lat nie nakręcił filmu kinowego. Jak sam wyznał w jednym z wywiadów – dlatego, że nie znalazł wcześniej odpowiedniego scenariusza, który opowiadałby o polskiej transformacji (scenariusz jego „Powtórki”, pisany z zamiarem włączenia do cyklu „Święta polskie”, ostatecznie został zrealizowany jako spektakl Teatru TVP). Kiedy przegląda się filmografię Falka, widać, że reżysera interesują przede wszystkim relacje międzyludzkie, ale rzucone na wyraziste tło społeczne. Jego „Wodzirej” z 1977 roku stał się symbolem kina moralnego niepokoju – nurtu zrodzonego w drugiej połowie lat 70. z potrzeby odreagowania propagandy sukcesu i lansowanych wówczas wzorców osobowych: młodych, zdolnych, przebojowych, ale przede wszystkim bezwzględnych ludzi sukcesu. Odarty z nimbu sukcesu Lutek Danielak, bohater „Wodzireja”, okazywał się drobnym karierowiczem, człowiekiem małym i pozbawionym zasad, tym bardziej więc niebezpiecznym w świecie rozchwianych reguł i moralnego relatywizmu, jakim zdawał się PRL czasów późnego Gierka. Danielak wrócił w filmie „Bohater roku”, którego akcja rozgrywała się w połowie lat 80. – w PRL-u postgierkowskim, tkwiącym w traumie stanu wojennego, który, mimo społecznego wstrząsu, niewiele zmienił w relacjach międzyludzkich. A jak zachowywałby się Lutek Danielak w chwili gospodarczej i społecznej transformacji przełomu lat 80. i 90.? Na to pytanie Falk nie miał okazji odpowiedzieć – aż do czasu „Komornika”. Przez ostatnie dziesięć lat reżyser poświęcił się głównie pracy w teatrze, inscenizując na scenach całej Polski zarówno amerykańską klasykę, jak i nowe dokonania dramaturgiczne. Niejako owocem tego teatralnego doświadczenia był telewizyjny serial „Twarze i maski” – ukazujący 30 lat z życia polskiego teatru: od lat 70. po właśnie okres transformacji. Bohaterowie serialu są wprawdzie aktorami, ale nie żyją w próżni – ich udziałem stają się doświadczenia całego społeczeństwa. Feliks Falk przyznaje, że scenariusz „Komornika” zainteresował go z kilku co najmniej powodów. Przede wszystkim dlatego, że stanowi interesującą próbę opisania polskiej rzeczywistości – i to na przykładzie, który jak w soczewce skupia nasze bolączki: przez pryzmat losów komornika, pracującego w jednym z najbardziej dotkniętych biedą rejonach Polski. Warto też przyjrzeć się tytułowemu bohaterowi scenariusza Łoszewskiego: pod wieloma względami przypomina Lutka Danielaka, jakkolwiek działa w innych okolicznościach i stawia sobie inne cele.
Biedy prowincjonalne?
W scenariuszu Łoszewskiego miejsce akcji filmu jest wyraźnie określone – to Wałbrzych wraz z jego wysokim bezrobociem i społecznymi problemami (choć o najgłośniejszym – biedaszybach – autor nie wspomina). Jakkolwiek film kręcono w Wałbrzychu, Feliks Falk unika jednoznaczności we wskazywaniu miejsca – i słusznie. Problemy opisane na ekranie i dylematy, przed którymi stają bohaterowie, mają wymiar uniwersalny. Twórcy zasypują widza pytaniami już od pierwszej sceny, w której Lucjan Bohme, tytułowy komornik, zajmuje sprzęt szpitalny na oddziale intensywnej terapii. Po czyjej stronie leży racja – urzędnika sądowego, wykonującego swe obowiązki, czy pracowników służby zdrowia? Na pierwszy rzut oka funkcjonariusze resortu sprawiedliwości – od sędziów po adwokatów – wydają się oderwaną od rzeczywistości enklawą, choć na co dzień stykają się z ludzkimi problemami. Szybko jednak widz odkryje, że jest świadkiem niezwykłej – być może zgodnej z prawem, ale wyraźnie sprzecznej z etyką lub raczej poczuciem społecznej sprawiedliwości – gry, w której stawką jest realizacja jak najbardziej partykularnych interesów. Po czyjej stronie stoi Bohme? Po stronie prawa, ludzi, w których imieniu windykuje długi, czy też może po swojej własnej? Jakiego wstrząsu trzeba będzie, by się opamiętał, przestał grać i trzeźwo spojrzał na otoczenie? O ile w ogóle potrafi przejrzeć na oczy. Między Lucjanem Bohme i Lutkiem Danielakiem jest wiele podobieństw, ale i wiele różnic. Jedna z nich polega na tym, że sam potrafi się zatrzymać w swoim pędzie do – właśnie, do czego? – do kariery, władzy, a może do zwykłej pychy, buty i arogancji, jaką daje majątek i poczucie wyższości. „Wodzireje” początku XXI podobnie jak ich koledzy sprzed 30 lat nie przebierają w środkach, ale w nowej rzeczywistości społecznej zachowują zdolność do refleksji. Czyżby walczyli o wyższą stawkę?
Mówi Feliks Falk
„Komornik" jest w pewnym stopniu współczesnym echem mojego filmu z lat 70., „Wodzireja". Tak jak tam, bohater jest wyrazisty, dynamiczny i bezwzględny w swoim dążeniu do celu. Różni się jednak tym, że działa otwarcie, nie ukrywając swoich intencji ani metod. Najważniejsza jednak różnica to ta, że następuje w nim przemiana. Lucek mimo nieudanej próby ekspiacji i zadośćuczynienia krzywdom swoich ofiar, a także przyzwolenia na kontynuację swoich metod przez ludzi, z którymi współpracuje, nie wróci już na tę samą drogę. Bohater znajduje w sobie siłę, żeby zbuntować się i przeciwstawić złu. Dzięki temu film uzyskuje inny wymiar; pokazuje widzowi, że istnieje „światełko w tunelu", że są wartości, do których zawsze można wrócić. Postać Lucka jak w kropli wody skupia nasze doświadczenia związane ze współczesnością. W filmie starałem się powiedzieć, że przemiany ustrojowe w Polsce nie zlikwidowały automatycznie konfliktów społecznych, biedy, niesprawiedliwości, nie zlikwidowały wad ludzkich jak zawiść, bezwzględność, pazerność czy dążenie do kariery za wszelką cenę. Może nawet bardziej je wyeksponowały. „Komornik" ukazuje świat skorodowany, w którym jedni ludzie gnębią innych, świat w którym dla słabych nie ma miejsca. Akcja scenariusza rozgrywa się w regionie (Wałbrzych), który szczególnie doświadczył tych przemian i kryzys trwa tam do dzisiaj. Nie chodzi mi jednak o to, żeby epatować nędzą i słabościami natury ludzkiej, ale żeby pokazać, że w tym świecie biedy i zła istnieje również miejsce na odrobinę dobra. Głównego bohatera zagrał Andrzej Chyra. Myślę, że jest to jeden z nielicznych aktorów, który posiada bardzo zróżnicowane środki wyrazu. Chciałbym, żeby bohater czyniąc zło , nie wywoływał u widza totalnej niechęci; Andrzej Chyra bardzo dobrze odpowiada moim oczekiwaniom i jak sądzę, wywiązał się z powierzonego mu zadania bez zarzutu. Film jest dynamiczny, bohater działa szybko i zdecydowanie zarówno w pierwszej części jak i w drugiej, kiedy próbuje odkupić swoje winy. Dlatego kamera próbuje dostosować się do jego rytmu i sceny często są fotografowane kamerą z ręki, ale unikamy demonstracji i dla zwykłego widza będzie to prawie niezauważalne. Mimo że podjąłem próbę opisania świata i bohaterów w sposób nieco przerysowany, sama rzeczywistość jest czytelna i nie ma przeszkód, aby się z nią w pełni identyfikować. (eksplikacja reżyserska do filmu „Komornik”) * - Jak na pański film zareagowało środowisko prawnicze, a konkretnie komornicy? - Komornicy to dość specyficzna grupa zawodowa, specyficzna i zarazem dość pociągająca. O ich bezwzględności i zdecydowaniu, o ich zarobkach krążą mity, powielane zwłaszcza teraz, w kontekście kroków podejmowanych przez komorników wobec zadłużonych szpitali. Aby nakręcić film o komornikach, nawet jeśli przybiera on nieco bajkową formę przypowieści, musiałem ich pracę i środowisko zdokumentować możliwie dokładnie. Wiem, że zarabiają sporo, ale wiem też jak wysokie są koszty ich działalności – nie tylko egzekucji, ale choćby utrzymania biura, wiem też, jakimi środkami prawnymi dysponują, by ochronić swoje ofiary-dłużników przez tragedią. Nie tak dawno TVP pokazała dokumentalny serial „Komornicy”, obserwacje realizatorów w sporej części pokrywają się z moimi. Przyznam, że nie robiliśmy specjalnego pokazu filmu dla komorników. Ale kiedy „Komornika” pokazywano latem na festiwalu w Kazimierzu, Andrzej Chyra spotkał kilku panów gorąco dyskutujących na jego temat - jeszcze przed pokazem. Okazało się, że to właśnie komornicy. Następnego dnia zaprosili go do swego stolika w kawiarni i zaoferowali pomoc w przyjęciu do swej korporacji. - Co czuje reżyser wracający za kamerę po tak długiej przerwie? - To nie było tak, że ja przez te dziewięć lat, jakie upłynęły od mojego ostatniego filmu kinowego, nic nie robiłem. Stałem jednak za kamerą, nakręciłem choćby serial „Twarze i maski”, który bardzo sobie cenię. Moja satysfakcja z pracy nad „Komornikiem” płynęła przede wszystkim z tego, że miałem do czynienia z dobrym scenariuszem. Ekipa czuła to samo, więc wspólna praca nad filmem byłą dla nas przyjemnością. A to, czy była to przerwa dziewięcio- czy pięcioletnia, naprawdę nie ma większego znaczenia. Zresztą, tych lat wcale nie uważam za stracone. Jakkolwiek muszę przyznać, że z początku miałem obawy, czy moje przyzwyczajenia w pracy na planie, moja wiedza praktyczna na temat robienia filmów, nie wiąże się z nazbyt tradycyjnym widzeniem. Chciałem przecież nakręcić film nie tylko interesujący, ale i nowoczesny. Dlatego do pracy nad „Komornikiem” ściągnąłem ludzi takich jak operator Bartek Prokopowicz, o których wiedziałem i czułem, że mogą mi pomóc w trochę innym opowiedzeniu tej historii. Wiele wniósł też Andrzej Chyra – jeden z najbardziej kreatywnych, obok Jerzego Stuhra i Andrzeja Seweryna, aktorów, z jakimi miałem szczęście pracować. Obecność w ekipie ludzi młodych, z innego niż moje pokolenia, potraktowałem jako rodzaj eksperymentu, co z kolei okazało się dodatkową mobilizacją. - Planuje pan następny film? - Chciałbym, ale trochę obawiam się, że nie znajdę dobrego scenariusza. Zależy mi na zrobieniu czegoś, co przyniesie jakąś satysfakcję i mnie, i widzom. Czytam sporo scenariuszy, trudno jednak trafić na tekst, który sprosta moim wymaganiom – nawet wśród tych, jakie później zrealizowali inni reżyserzy. Ja wolę czekać na „swój” scenariusz, mam nadzieję, że krócej niż dziewięć lat.
Przypadki Lucjana Bohme
Lucjan Bohme ma lat około trzydziestu i jest komornikiem, pracującym w jednym z dolnośląskich miast u podnóża Sudetów. Miasto było niegdyś prężnym ośrodkiem przemysłowym, dziś boryka się z biedą i bezrobociem – komornik ma więc szerokie pole do popisu. Bohme cieszy się uznaniem nie tylko swoich zwierzchników, ale i całego miejscowego środowiska prawniczego: osiąga znakomite wyniki, może się poszczycić 80-procentową ściągalnością długów. Ale młodemu i ambitnemu Luckowi to nie wystarczy. Wkracza do miejscowego szpitala, by zająć na poczet długów aparaturę na oddziale intensywnej terapii. Starcie z lekarzami i dyrekcją szpitala ujawnia nie tylko jego bezwzględność, ale i pychę, w jaką coraz wyraźniej popada. Arogancja i nonszalancja, z jaką odnosi się do swoich ofiar – dłużników, przenosi się na ogół relacji Bohmego, także ze środowiskiem prawniczym. Robiący błyskawiczną karierę komornik cieszy się poparciem miejscowych notabli – prezesa sądu i przewodniczącego komorniczego samorządu, podziwia go także pani mecenas Anna Zemke, jego ustosunkowana kochanka. Bohme kieruje się swoiście pojmowaną zasadą równości – jest równie bezwzględny dla rodziny, która kupiła na raty sprzęt AGD w imieniu zmarłej babci, jak i przebiegłego przedsiębiorcy, który ucieka od długów w zaplanowane bankructwo, które pomoże mu zalegalizować nielegalnie pozyskaną linię produkcyjną. Ujawnienie machinacji z ratami prowadzi do załamania kariery obiecującego piłkarza, przedsiębiorca zrazu straszy komornika, później wszak sugeruje komornikowi porozumienie na korzystnych warunkach. Bohme udaje otwarcie na propozycję, przyjmuje też neseser z pieniędzmi – ma zamiar za kilka dni zwrócić pieniądze przedsiębiorcy i w ten sposób udaremnić całą przestępczą intrygę. Tymczasem Lucek spotyka na ulicy Gosię, swoją pierwszą miłość. Młoda kobieta podobnie jak on wróciła w rodzinne strony, ale powodzi się jej znacznie gorzej. Bohme przekonuje się o tym, gdy próbuje przeprowadzić egzekucję długów w domu jednego z ubogich dłużników. Próbę zajęcia koncertowego akordeonu – jednej z niewielu radości ciężko chorej dziewczynki – udaremnia pojawienie się Gosi, jej matki. Zszokowany Lucek wraca do biura, gdzie czeka go jeszcze jedna przykra niespodzianka: przed drzwiami kancelarii powiesił się młody piłkarz. Bohme przeżywa głęboki wstrząs, zachodzi w nim oczyszczająca przemiana. Nie bacząc na ostrzeżenia Anny o szykowanej na niego pułapce prawniczego środowiska, pieniądze z łapówki przedsiębiorcy rozdaje w nocy osobom, które – w swoim pojęciu – skrzywdził najbardziej. Rano zostaje aresztowany pod zarzutem przyjęcia korzyści majątkowej. Jego wyjaśnienia zostają przyjęte przez prokuratora i członków miejscowej palestry jako nazbyt naiwne, zwłaszcza że nikt z obdarowanych nie kwapi się ze zwrotem gotówki czy złożeniem wyjaśnień. Kiedy jednak u prokuratora zjawia się Gosia z zamiarem oddania pieniędzy, ten odsyła ją do domu, nie próbując nawet jej wysłuchać. Czas spędzony w celi jest dla Bohmego gorzką lekcją: jego kariera legła w gruzach. Chyba że – jak sugerują mu to koledzy prawnicy – przyjmie obowiązujące w środowisku reguły gry i przestanie się obnosić ze swoją bezkompromisowością. W całej zaaranżowanej przez nich sprawie chodziło przecież właśnie o to: by stał się jednym z nich. Śledztwo zostaje umorzone, zaś Bohme zwolniony z aresztu. Wydaje się, że Lucek już się poddał, ale to pozór - jeszcze zerwie się do buntu.
AKTORZY
ANDRZEJ CHYRA (Lucek) Ur. 27 VIII 1964. Aktor i reżyser teatralny, absolwent warszawskiej PWST (1987, wydział reżyserski 1994). Występował na scenie Teatru Rampa w Warszawie i w Teatrze Studyjnym w Łodzi. W 1994 wystawił sztukę „Z dziejów alkoholizmu w Polsce” w Teatrze Stara Prochownia. Na ekranie zadebiutował w 1993. Laureat nagrody Orzeł za najlepszą role męską roku 1999. Filmografia: 1993 - Kolejność uczuć, 1994 - Zawrócony (tv), 1996 - Bar Atlantic (serial tv), 1996 – Honor dla niezaawansowanych (serial tv), 1997 - Zaklęta (serial tv), 1999 - Dług (nagroda na FPFF w Gdyni, 1999, Orzeł za rolę drugoplanową 2000), Kallafiorr, 2000 - Miasteczko (serial tv), Wielkie rzeczy (cykl tv), Wyrok na Franciszka Kłosa (tv),Twarze i maski (serial tv), 2001 - Pieniądze to nie wszystko, Wiedźmin, Przedwiośnie (także serial tv), Tam, gdzie żyją Eskimosi (w real.), 2003 – Defekt (serial tv), Pogoda na jutro, Powiedz to, Gabi, Siedem przystanków na drodze do raju, Symetria, Zaginiona (serial tv), Zmruż oczy, 2004 – Oficer (serial tv), Ono, Tulipany, 2005 – Komornik, Palimpsest, Persona non grata. MAŁGORZATA KOŻUCHOWSKA (Anna) Ur. 27 IV 1971 we Wrocławiu. Aktorka. Ukończyła PWST w Warszawie (1993), została wyróżniona nagrodą dla absolwentki, która osiągnęła najlepsze wyniki w zawodzie po pięciu latach od ukończenia uczelni. Na scenie teatralnej zadebiutowała w 1993, związana ze stołecznym Teatrem Dramatycznym. Na ekranie zadebiutowała w 1994, w 2004 wyróżniona Złotą Kaczką miesięcznika „Film” dla najlepszej polskiej aktorki oraz Telekamerą 2004 i Telekamerą 2005 w kategorii najlepsza polska aktorka. Filmografia: 1994 – Fitness Club (serial tv), Oczy niebieskie, Ptaszka (tv), 1995 – Młode wilki, Sukces (serial tv), 1996 – Gry uliczne, 1997 – Kiler, Pokój 107 (serial tv), Sława i chwała (serial tv), Zaklęta (serial tv), 1998 – Matki, żony i kochanki (serial tv), 1998 – Rodziców nie ma w domu (serial tv), Złotopolscy (serial tv), 1999 – Lot 001 (serial tv), Kiler-ów 2-óch, Na dobre i na złe (serial tv), 2000 – Dom (serial tv), Przeprowadzki (serial tv), 2000- M jak miłość (serial tv), 2001 – Wtorek, 2002 – Superprodukcja, 2003 – Sloow (k.m.), Zróbmy sobie wnuka, 2005 – Komornik. JAN FRYCZ (Chudy) Ur. 15 V 1954 w Krakowie. Absolwent PWST w Krakowie (dyplom 1982), na ekranie zadebiutował w 1976, na scenie w 1978, związany ze scenami Krakowa i Warszawy. Laureat licznych nagród na festiwalach teatralnych, a także nagrody Przewodniczącego Komitetu ds. RiTV za osiągnięcia w Teatrze TVP (1986) i nagrody im. A. Zelwerowicza (1990). Filmografia: 1976 - Na srebrnym globie, Zielone-minione (tv), 1978 - Zielona miłość (serial tv), 1979 - Rycerz, 1981 - Wierne blizny, 1982 - Wielki Szu, 1982-86 - Blisko, coraz bliżej (serial tv), 1983 - Mgła, Nadzór, 1986 - Nieproszony gość (tv), 1987 - Trzy kroki od miłości, 1988 - Crimen (serial tv), 1989 – Dzień dobry i do widzenia (tv), 1990 - Pożegnanie jesieni, 1991 - Obywatel świata, 1992 - Czarne słońca, Czy ktoś mnie kocha w tym domu? (tv), Kawalerskie życie na obczyźnie, Zwolnieni z życia, 1993 - Dwa księżyce, Pożegnanie z Marią, 1994 - Dama kameliowa (tv), Spis cudzołożnic (tv), 1995 - Horror w Wesołych Bagniskach, Łagodna, Pestka, 1996 - Nocne graffiti, Dzień wielkiej ryby, Dzieci i ryby, 1997 - Kochaj i rób co chcesz, Sława i chwała (serial tv), 1999 - Egzekutor, 2000 - To ja, złodziej, Zakochani, Egoiści, 2001 – Marszałek Piłsudski (serial tv), Tam i z powrotem, 2002 – Powiedz to, Gabi, 2003 – Pornografia (nagroda na FPFF w Gdyni, 2003, Orzeł za rolę męską 2003), Powiedz to, Gabi, Zaginiona (serial tv), Zerwany (tv), 2004 – Nigdy w życiu, Oficer (serial tv), Pręgi (Orzeł za rolę męską 2004), Piekło niebo (w cyklu tv „Święta polskie”), Niepochowany, 2005 – Egzamin z życia (serial tv), Komornik. SŁAWOMIR ORZECHOWSKI (Wiśniak) Ur. 6 VII 1958 w Warszawie. Aktor, absolwent PWST w Warszawie (1983), związany ze stołecznym Teatrem Dramatycznym. Laureat warszawskiego „Feliksa” za rolę w spektaklu „Pamięć wody” 2002 oraz innych wyróżnień na festiwalach teatralnych. Filmografia: 1984 – 1944 (cykl tv), Idol, Rozalka Olaboga (serial tv), 1985 – Sceny dziecięce z życia prowincji, Tanie pieniądze, 1986 – Weryfikacja, 1988 – Królewskie sny (serial tv), Pięć minut przed gwizdkiem (tv), Pogranicze w ogniu (serial tv), Zakole (tv), 1989 – Bal na dworcu w Koluszkach, Wiatraki z Ranley (tv), 1990 – Historia niemoralna, Mów mi Rockefeller, Napoleon (serial tv), 1991 – 3 dni bez wyroku, Kuchnia polska (także serial tv), 1992 – Czarne słońca, Listopad, Psy, 1993 – Łowca. Ostatnie starcie (serial tv), Pożegnanie z Marią, 1994 – Bank nie z tej ziemi (serial tv), Oczy niebieskie, Panna z mokrą głową (także serial tv), 1995 – Archiwista (tv), Gnoje, Sukces (serial tv), 1996 – Ekstradycja II (serial tv), Kratka, Odwiedź mnie we śnie, Wezwanie (tv), 1997 – Darmozjad polski, Dom (serial tv), Kiler, Łóżko Wierszynina (tv), Musisz żyć, Pokój 107 (serial tv), Sposób na Alcybiadesa (serial tv i wersja kinowa „Spona”), Taekwondo, 1998 – 13 posterunek (serial tv), Z pianką czy bez (serial tv), 1999 – Egzekutor, Miodowe lata (serial tv), O dwóch takich, co nic nie ukradli, Operacja Koza, Ostatnia misja, Palce lizać (serial tv), Policjanci (serial tv), Torowisko, Trzy szalone zera (serial tv), 2000 – Chłopaki nie płaczą, Cześć Tereska, Duża przerwa (serial tv), Izabela (serial tv), Miasteczko (serial tv), Na dobre i na złe” (serial tv), Skarby ukryte (w cyklu tv „Opowieści weekendowe”), Cud purymowy (w cyklu tv „Święta polskie”), 2001 - Klinika pod wydrwigroszem (serial tv), Listy miłosne, M jak miłość (serial tv), Marszałek Piłsudski (serial tv), Stacja, Zostać miss (serial tv), 2002 – AlaRm (tv), Bez litości (także serial tv „Sfora”), Król przedmieścia (serial tv), 2003 – Glina (serial tv), Kasia i Tomek (serial tv), Łowcy skór, 2003 – Na Wspólnej (serial tv), Sloow (k.m.), Warszawa, Zróbmy sobie wnuka, 2004 – Na dobre i na złe (serial tv), Nigdy w życiu, Serce gór (tv), Sublokatorzy (serial tv), Szaleńcy, Długi weekend (w cyklu tv „Święta polskie”), 2005 – Boża podszewka. Część II (serial tv), Czas surferów, Lawstorant, Komornik, Kryminalni (serial tv), Pensjonat pod Różą (serial tv). MARIAN DZIĘDZIEL (Horst) Ur. 5 VIII 1947 w Golkowicach. Aktor. W 1969 ukończył PWST w Krakowie, w tym samym roku zadebiutował na scenie, jest aktorem Teatru Słowackiego w Krakowie. Na ekranie zadebiutował w 1968. Laureat nagród festiwalowych. Filmografia: 1968 - Stawka większa niż życie (serial tv), 1969 - Sól ziemi czarnej, 1971 - Perła w koronie, 1978 - Biały mazur, 1979 - Cham (tv), 1980 - Grzeszny żywot Franciszka Buły, Party przy świecach (tv), 1981 - Białe tango (serial tv), 1982 - Blisko, coraz bliżej (serial tv), Odwet, 1983 - Mgła (ś.m.), 1984 - Sprawa się rypła, 1985 - Sam pośród swoich, 1986 - Borys Godunow, 1987 - Ucieczka z miejsc ukochanych (serial tv), 1988 - Gwiazda Piołun, Kolory kochania, Pogranicze w ogniu (serial tv), Rodzina Kanderów (serial tv), 1989 - Moderzejewska (serial tv), 1990 - Mów mi Rockefeller, W piątą stronę świata (tv), Życie za życie, 1991 - Dzieci wojny, 1994 - Śmierć jak kromka chleba, 1996 - Dom (serial tv), Gry uliczne, 1997 - Sława i chwała (serial tv), 1998 - Małżowina (tv), 2000 - Graczykowie (serial tv), Sezon na leszcza, Sieć (w cyklu tv "Wielkie rzeczy"), 2001 - Klinika pod wydrwigroszem (serial tv), Samo niebo (serial tv), 2002 - Pianista, 2003 - Glina (serial tv), Show, 2004 - Mój Nikifor, Oficer (serial tv), Vinci, Wesele (nagroda na FPFF w Gdyni 2004, Orzeł za rolę główną 2004), 2005 - Egzamin z życia (serial tv), Czas surferów, Komornik, Na dobre i na złe (serial tv). ą KINGA PREIS (Gosia) Ur. 31 VIII 1971 we Wrocławiu. Absolwentka PWST we Wrocławiu (1996), aktorka tamtejszego Teatru Polskiego. Uwagę krytyków zwróciła jeszcze w trakcie studiów, kiedy w 1995 roku została uhonorowana nagrodą młodych z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru za rolę tytułową w "Kasi z Heilbronn". Na ekranie zadebiutowała w 1996, w 1999 wygrała XX Przegląd Piosenki Aktorskiej we Wrocławiu. Laureatka Złotej Kaczki miesięcznika "Film" dla najlepszej polskiej aktorki 2001 roku oraz innych nagród na festiwalach filmowych i teatralnych. Filmografia: 1996 - Niepisane prawa (z cyklu tv "Opowieści weekendowe"), 1997 - Farba, Pokój 107 (serial tv), 1998 - Dom Pirków (tv), Poniedziałek (nagroda na FPFF w Gdyni 1998), 1999 - Wrota Europy (tv) za rolę drugoplanową), 2000 - Przeprowadzki (serial tv), To ja, złodziej, Twarze i maski (serial tv), 2001 - Cisza (nagroda na FPFF w Gdyni 2001, Orzeł za rolę główną 2002), Wtorek (Orzeł za rolę drugoplanową 2003), 2003 - Symetria, 2004 - Kryminalni (serial tv), Nigdy w życiu!, 2005 - Boża podszewka. Część II (serial tv), Karol - człowiek, który został papieżem, Komornik.
REALIZATORZY
FELIKS FALK (Reżyseria) Ur. 25 II 1941 w Stanisławowie. Reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, producent, dramatopisarz, grafik. Absolwent warszawskiej ASP (1966), redaktor graficzny popularnego miesięcznika "Magazyn Polski". W 1967 debiutował jako dramatopisarz jednoaktówką "Winda", autor sztuk teatralnych i telewizyjnych oraz słuchowisk radiowych. W 1974 uzyskał dyplom wydziału reżyserii PWSFTViT w Łodzi, jako reżyser zadebiutował w 1973. W latach 1974-81 członek Zespołu X, czołowy twórca kina moralnego niepokoju - jego "Wodzirej" (1977) uważany jest za sztandarowe dzieło nurtu. Pracownik naukowy PWSFTViT, kierownik Studium Scenariuszowego. W latach 1991-2005 szef i współwłaściciel – wraz z Dorotą Ostrowską-Orlińską i Jerzym Sztwiertnią - studia produkcyjnego Fokus Film. Laureat licznych nagród, w tym dyplomu Ministra Spraw Zagranicznych za upowszechnianie kultury polskiej za granicą. Filmografia - jako reżyser i scenarzysta: 1973 - Nocleg (tv), 1975 - Aktorka (k.m., nowela filmu "Obrazki z życia"), W środku lata (wyróżnienie na MFF Autorskich w San Remo, 1976)), 1976 - Zdjęcia próbne (tylko scen.), 1977 - Wodzirej (Złote Grono LLF w Łagowie, 1977), 1979 - Obok (tv), Szansa, 1980 - Laureat (tv, tylko scen.), 1981 - Był jazz (Grand Prix „Wielki Jantar" na KSF „Młodzi i Film" w Koszalinie, 1984, nagroda na FPFF w Gdyni, 1984) , Wielki bieg (tv, tylko scen.), 1984 - Baryton (tylko scen., nagroda za scen. na FPFF w Gdyni, 1985), Idol, 1986 - Bohater roku (nagroda za reż. na FPFF w Gdańsku, 1986, nagroda specjalna na MFF w Moskwie 1987), Nieproszony gość (tv), 1989 - Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce, 1991 - Koniec gry, 1993 - Samowolka (tv, nagroda za reż. na FPFF w Gdańsku, 1993), 1994 - Lato miłości, 1995 - Daleko od siebie, 2000 - Twarze i maski (serial tv, także prod.), 2005 - Komornik (tylko reż.). GRZEGORZ ŁOSZEWSKI (Scenariusz) Ur. 12 IV 1964 w Warszawie. Absolwent wydziału teologicznego na ATK (1991), od 1995 roku współpracuje z TVP jako scenarzysta i autor adaptacji na potrzeby Teatru TVP. Pomysłodawca cyklu tv "Święta polskie", w 2003 wyróżniony nagrodą Hartley-Merill polskiej edycji międzynarodowego konkursu scenariuszowego za scenariusz filmu „Komornik”. Filmografia - jako scenarzysta: 1998-2003 - Miodowe lata (serial tv), 1999 - Wszystkie pieniądze świata (serial tv), 2000 - Izabela (serial tv), 2000 - Noc świętego Mikołaja (tv, z cyklu "Święta polskie", nagroda za scen. na FPFF w Gdyni, 2000), Kraków. Moje miasto (dok.), 2001 - Kocham Klarę (serial tv), 2002-2003 - Kasia i Tomek (serial tv), 2002 - Wszyscy Święci (tv, z cyklu "Święta polskie"), 2004 - Całkiem nowe lata miodowe (serial tv), Camera Cafe (serial tv), Dziupla Cezara (serial tv), 2005 - Komornik. BARTOSZ PROKOPOWICZ (Zdjęcia) Ur. 24 VII 1972 w Łodzi. Operator. Z kinematografią związany rodzinnie - ojciec Waldemar był drugim reżyserem, brat Jeremiasz jest operatorem kamery. Na ekranie zadebiutował jako aktor w filmie "Córka albo syn". Absolwent wydziału operatorskiego PWSFTViT (1995). Początkowo operator kamery (m.in. "Gry uliczne", "Poznań '56", "Czas zdrady", "Historie miłosne", "Kiler"), w 1997 zadebiutował jako samodzielny operator. Laureat Specjalnej Złoltej Kaczki za zdjęcia do "Długu", "O dwóch takich, co nic nie ukradli" i "Torowiska", 2000. Filmografia - jako operator: 1997 - Darmozjad polski, 1999 - Dług, Krugerandy, O dwóch takich. Co nic nie ukradli, Torowisko (nagroda za kształt wizualny filmu na KSF "Młodzi i Film" w Koszalinie, 1999), 2000 - Strefa ciszy, Wielkie rzeczy (cykl tv, filmy "System" i "Gra"), Wyrok na Franciszka Kłosa (tv), 2001 - Przedwiośnie (także serial tv), 2002 - Jak to się robi z dziewczynami, 2003 - Biała sukienka (tv, z cyklu "Święta polskie"), 2005 - Komornik. BARTŁOMIEJ GLINIAK (Muzyka) Kompozytor i aranżer, absolwent krakowskiej Akademii Muzycznej (1997). Autor muzyki teatralnej i filmowej, współpracownik Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia oraz Teatru Polskiego Radia. Laureat międzynarodowego konkursu kompozytorów GMEB w Bourges. Z kinematografią współpracuje od 1999. Filmografia - jako kompozytor: 2000 - Enduro Bojz, Noc świętego Mikołaja (tv, z cyklu "Święta polskie"), To my, 2001 - Marszałek Piłsudski (serial tv), 2003 - Dotknij mnie, Koniec wakacji, 2003 - Xero, 2004 - City (serial tv), Mój Nikifor, 2005 - Palimpsest, Komornik. ANNA WUNDERLICH (Scenografia) Scenograf. Absolwentka ASP w Warszawie (1979). Z kinematografią związana od 1982, jako samodzielny scenograf zadebiutowała w 1992. Laureatka nagród festiwalowych. Filmografia - jako scenograf: 1992 - Sauna (tv, także kostiumy), 1996 - Poznań '56 (także dekoracja wnętrz, nagroda za scenogr. na FPFF w Gdyni, 1996), 1997 - Kroniki domowe (dekoracja wnętrz, nagroda za scenogr. na FPFF w Gdyni, 1997), 1999 - Córy szczęścia (dekoracja wnętrz), 1999- - Na dobre i na złe (serial tv, także dekoracja wnętrz), 2000 - Weiser (dekoracja wnętrz), Zakochani (także dekoracja wnętrz), 2001 - Przedwiośnie (także dekoracja wnętrz, także serial tv, nagroda za scenogr. na FPFF w Gdyni, 2001), Stacja, 2002 - Moje pieczone kurczaki (tv, także dekoracja wnętrz), 2003 - Glina (serial tv), Zróbmy sobie wnuka (także dekoracja wnętrz), 2004 - Mój Nikifor (dekoracja wnętrz), 2005 - Komornik. DOROTA OSTROWSKA-ORLIŃSKA (PRODUCENT WYKONAWCZY) Ur. 16 VIII 1949 w Poznaniu. Absolwentka Wydziału Handlu Zagranicznego warszawskiej SGPiS, w 1974 ukończyła studium organizacji produkcji przy PWSFTViT w Łodzi. Z kinematografią związana od 1975 roku, jako samodzielna kierowniczka produkcji zadebiutowała w 1985. W 1988 została uhonorowana nagrodą Koła Reżyserów SFP oraz Zespołów Polskich Producentów Filmowych za "stworzenie optymalnych warunków realizacji filmów i wyniki ekonomiczne" na festiwalu w Gdyni. W latach 1991-2005 współwłaścicielka – wraz Feliksem Falkiem i Jerzym Sztwiertnią - studia Fokus Film. Wykłada na wydziale produkcji filmowej i telewizyjnej PWSFTviT w Łodzi, od 2005 jest jego dziekanem. Filmografia - jako kierownik produkcji i producent wykonawczy: 1985 - Ga,ga. Chwała bohaterom, 1986 - Bohater roku, Nieproszony gość (tv), 1987 - Zabij mnie glino, 1988 - Oszołomienie, 1989 - Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce, Sztuka kochania, 1991 - Kuchnia polska (także serial tv), 1992 - 1968. Szczęśliwego Nowego Roku, Pamiętnik znaleziony w garbie, Wielka wsypa, 1993 - Samowolka (tv), 1994 - Lato miłości, Spółka rodzinna (serial tv), Szczur, 1995 - Daleko od siebie, Nic śmiesznego, 1996 - Dzieci i ryby, Odwiedź mnie we śnie, 1997 - Sztos, 1998 - Amok, U Pana Boga za piecem, 1999 - Wszyscy moi bliscy, 2000 - Chłopaki nie płaczą, Król sokołów, To ja, złodziej, Twarze i maski (serial tv, także producent wykonawczy, 2001 - Poranek kojota, 2002 - Dzień świra, 2003 - Ubu król (producent wykonawczy), 2004 - Mój Nikifor, Vinci, 2005 - Komornik (producent wykonawczy). JERZY BUCHWALD (PRODUCENT WYKONAWCZY) 30 I 1930 - 23 II 2005. Kierownik produkcji, wieloletni (od 1978) szef produkcji Zespołu i Studia Perspektywa. W 1961 ukończył studia na wydziale organizacji produkcji filmowej PWSFiT w Łodzi, jako samodzielny kierownik produkcji zadebiutował w 1965. Wykładowca PWSFTviT w Łodzi, w latach 1990-93 dyrektor Wyższego Studium Zawodowego Organizacji Produkcji Filmowej i Telewizyjnej. Zmarł w trakcie realizacji filmu "Komornik". Filmografia - jako kierownik produkcji i producent wykonawczy: 1965 - Głos ma prokurator, Zawsze w niedzielę, 1967 - Dziadek do orzechów, 1968 - Dancing w kwaterze Hitlera, Mistrz tańca (tv), Pożarowisko (tv), 1969 - Czekam w Monte Carlo, 1970 - Kolumbowie (serial tv), Na dobranoc (tv), Życie rodzinne, 1971 - Za ścianą (tv), Rola (tv), 1972 - Hipoteza (tv), Iluminacja, Dama pikowa (tv), Ostatni liść (tv), Trzeba zabić tę miłość, 1973 - Żółw (tv), 1974 - Bilans kwartalny, SOS (serial tv), 1976 - Polskie drogi (serial tv), 1977 - Rekord świata (tv), 1978 - Gra o wszystko (tv), Dybuk (tv, tylko scenariusz), 1993 - Kolos (producent), 1995 - Złote dno (szef produkcji), 1999 - Palce lizać (serial tv, producent wykonawczy), Święta polskie (cykl tv, filmy "Noc świętego Mikołaja", "Żółty szalik", producent wykonawczy), 2001 - Requiem (współproducent), 2002 - Zemsta (producent wykonawczy), 2003 - Święta polskie (cykl tv, filmy "Biała sukienka", "Królowa chmur", producent wykonawczy), 2004 - Święta polskie (cykl tv, filmy "Długi weekend", "Piekło niebo", producent wykonawczy), 2005 - Komornik (producent wykonawczy). JANUSZ MORGENSTERN (PRODUCENT) Ur. 16 XI 1922 w Mikulińcach koło Tarnopola. Reżyser i producent filmowy. Absolwent wydziału reżyserii PWSF (1954), z kinematografią związany od 1954. Współpracował z Andrzejem Wajdą przy realizacji filmów "Kanał", "Popiół i diament" oraz "Lotna", jako samodzielny reżyser zadebiutował w 1960. Od 1978 szef Zespołu i Studia Perspektywa, w latach 1987-89 członek Komitetu Kinematografii. Laureat licznych nagród, w tym Złotego Ekranu tygodnika "Ekran" (1971), nagród Ministra Kultury i Sztuki (1977, 2005), statuetki "Gwiazda Telewizji Polskiej" oraz festiwalowych. Filmografia - jako reżyser: 1960 - Do widzenia, do jutra (nagroda za reż. na MFF w Stradfordzie, 1961), Przygoda w terenie (k.m.), 1962 - Jutro premiera (także scen.), 1963 - Dwa żebra Adama, 1964 - Życie raz jeszcze, 1965 - Potem nastąpi cisza (także scen.), 1967 - Jowita (nagroda za reż. na MFF w San Sebastian, 1967), Stawka większa niż życie (serial tv, Nagroda MON 1968), 1970 - Kolumbowie (serial tv, Nagroda MON 1970), 1972 - Dama pikowa (tv, także scen.), 1972 - Trzeba zabić tę miłość (Złote Grono na LLF w Łagowie, 1976), 1974 - SOS (serial tv), 1976 - Polskie drogi (serial tv, Grand Prix FPTTV w Olsztynie, 1978), 1979 - Godzina W (tv, nagroda za reż. na FPTTV w Olsztynie, 1980), 1980 - Mniejsze niebo (także scen., Grand Prix na MFF Klubów Filmowych w Poitiers, 1983), 1986 - Biały smok, 2000 - Żółty szalik (z cyklu tv "Święta polskie", nagroda na FPFF w Gdyni, 2000); - jako producent: 1990 - Europa, Europa (producent wykonawczy), Femina, Korczak, 1991 - Tak tak (nadzór produkcyjny), 1993 - Do widzenia wczoraj, Kolos, 1995 - Złote dno, 1996 - Panna Nikt, 1997 - Ciemna strona Wenus, 1998 - Złoto dezerterów, 1999 - Palce lizać (serial tv, producent wykonawczy), 2000 - Chłopaki nie płaczą, Święta polskie (cykl tv, filmy "Noc świętego Mikołaja", "Żółty szalik", producent wykonawczy, nagroda jury na FPFF w Gdyni, 2000), 2001 - Poranek kojota, Requiem (współproducent), 2002 - Wszyscy święci (z cyklu tv "Święta polskie", producent wykonawczy), Zemsta, 2003 - Święta polskie (cykl tv, filmy "Biała sukienka", "Królowa chmur", producent wykonawczy), 2004 - Święta polskie (cykl tv, filmy "Długi weekend", "Piekło niebo", producent wykonawczy), 2005 - Barbórka (z cyklu tv "Święta polskie", producent wykonawczy), Komornik.
Pobierz aplikację Filmwebu!
Odkryj świat filmu w zasięgu Twojej ręki! Oglądaj, oceniaj i dziel się swoimi ulubionymi produkcjami z przyjaciółmi.